សុខភាព
យល់កាន់តែច្បាស់ ស្ដីពី ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ និងការរំលោភផ្លូវភេទ
ការរំលោភផ្លូវភេទ និង ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ នៅតែជាបញ្ហាប្រឈមនៅក្នុងសង្គម ស្របពេលប្រជាជនមួយចំនួនបានភាន់ច្រឡំរវាងបញ្ហាទាំងពីរនេះ។ តើការរំលោភផ្លូវភេទ និង ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ លក្ខណៈខុសគ្នាដូចម្ត៉េចខ្លះ?

លោកស្រី រស់ សុភាព អ្នកជំនាញផ្នែកយេនឌ័រ ដែលជាអតីត នាយិកាប្រតិបត្តិអង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា (GADC) បានថ្លែងប្រាប់ “កម្ពុជាថ្មី” ថា ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ និង ការរំលោភផ្លូវភេទ មានលក្ខណៈខុសគ្នាបន្តិចបន្តួច ហើយក៏មិនមានច្បាប់ណាមួយដែលបានចែងច្បាស់លាស់ជុំវិញនឹងបញ្ហានេះឡើយ។ ប៉ុន្តែ លោកស្រី ដែលជាអ្នកជំនាញផ្នែកយេនឌ័រ មានបទពិសោធជិត ៣០ឆ្នាំ រូបនេះ បានធ្វើការចែករំលែកថា៖
លោកស្រី រស់ សុភាព មានប្រសាសន៍ថា៖ “ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ គឺជាការធ្វើឱ្យភាគីម្ខាងទៀត មានអារម្មណ៍មិនប្រក្រតី មានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច និងមានអារម្មណ៍មិនមានសុវត្ថិភាព ចំពោះខ្លួនឯង។ ការបៀតបៀនផ្លូវភេទនេះទៀតសោត គឺជាការដែលមាននរណាម្នាក់បាននិយាយរិះគន់ពីរូបរាងកាយរបស់នរណាម្នាក់ ដោយភាពឡកឡាយ និងយកទៅនិយាយជាកំប្លែងលេង ដោយមិនមានការពេញ ចិត្តពីសាមីខ្លួន និងធ្វើឱ្យគេមានអារម្មណ៍ថា គ្មានសុវត្ថិភាព មានអារម្មណ៍ថាភ័យខ្លាច និងអៀនខ្មាស”។

លោកស្រី រស់ សុភាព មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ មានទាំងការនិយាយស្តី ប៉ះពាល់អារម្មណ៍ និងការធ្វើកាយវិការមិនគប្បី ទៅលើជនរងគ្រោះ។ ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ដោយការប្រើពាក្យសម្តី៖ គឺជាការនិយាយពីរាងកាយរបស់បុគ្គលណាម្នាក់ ថាមានរូបរាងស្អាត ដើមទ្រូងមូល ឬ ធំល្អ ប្រសិនបើរួមភេទទៅមិនដឹងស្រួលយ៉ាងណា ឬនៅពេលដែលដើរកាត់ គឺនិយាយពីគូទស្អាត និង តាមសម្លឹងរហូតធ្វើឱ្យភាគីម្ខាងទៀតមានអារម្មណ៍មិនពេញចិត្ត។ ទាំងអស់នេះហើយ គឺជាការបៀតបៀនផ្លូវភេទ តាមពាក្យសម្តី។
អ្នកជំនាញផ្នែកយេនឌ័រ រូបនេះបង្ហាញថា៖ “ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ដោយការប្រើកាយវិការ៖ ចំពោះការបៀតបៀនផ្លូវភេទ តាមកាយវិការ គឺជាការប៉ះពាល់ដែលមិនមានការពេញចិត្តពីសាមីខ្លួន ដូចជា ការស្ទាបអង្អែលរាងកាយ ការបន្លំប៉ះដើមទ្រូង ឬ វាយគូទ (គិតថាជាការលេងសើច ប៉ុន្តែធ្វើឱ្យភាគីម្ខាងទៀតមិនសប្បាយចិត្ត) ការចាប់ថ្ពាល់ ឬ ថើប និងការឱបចង្កេះជាដើម។ ក្នុងករណីមួយទៀត ប្រសិនបើគេ អចេតនាប៉ះពាល់ គឺគេធ្វើការសុំទោសទៅភាគីម្ខាងទៀត ប៉ុន្តែចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនបានយកឱកាសនេះ ដើម្បីបន្លំលូកលាន់”។

ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ គឺអាចកើតឡើងគ្រប់ទីកន្លែង ទាំងនៅសាលារៀន កន្លែងធ្វើការ ផ្សារទំនើប តាមមធ្យោបាយធ្វើដំណើរសារធារណៈដូចជា ឡានក្រុង ឬ រថភ្លើង និងតាមសួនកម្សាន្តផ្សេងៗ។ ចំពោះបញ្ហានេះ គឺមានការកើតឡើងច្រើនទៅលើ ស្រី្ត និងក្មេងស្រី។
លោកស្រី រស់ សុភាព មានប្រសាសន៍បន្តថា ចំពោះនិយមន័យក្នុងក្រឹត្យក្រមច្បាប់ បានចែងមកថា “ការរំលោភផ្លូវភេទ” គឺជាការបញ្ចូលលិង្គទៅក្នុងយោនី ទោះមិនបានសម្រេច ឬសម្រេច ដែលកើតឡើងពីការបង្ខំពីភាគីម្ខាងទៀត និងភាគីម្ខាងទៀត ទោះបីជារវាងប្តី ប្រពន្ធ ឬ គូស្នេហ៍ក៏ដោយ ឱ្យតែកើតពីការចាប់បង្ខំ គឺជាការរំលោភផ្លូវភេទ។ ចំពោះនិយមន័យទូទៅ ការរំលោភផ្លូវភេទ គឺជាការចាប់បង្ខំរវាងភាគីម្ខាងទៀត ឬ អ្នកដែលមានកម្លាំងខ្លាំងជាង ហើយមានបំណងប៉នប៉ង កំលុងពេលនៅជិតគ្នា ឬកំពុងជជែកគ្នា ដោយមានបំណងចង់រួមភេទ ក៏ធ្វើការចាប់បង្ខំ រហូតដល់ថ្នាក់រហែកអាវ រហែកខោជាដើម។

លោកស្រី រស់ សុភាព បានលើកឡើងថា៖ “ការរំលោភផ្លូវភេទនេះ គឺកើតឡើងពីមនុស្សដែលស្គាល់គ្នា បងប្អូន ឬ អ្នកនៅភូមិជាមួយគ្នា ជាពិសេសកើតឡើងដោយសារកូនស្រី មិនបាននៅជាមួយម្តាយបង្កើត ឬនៅជាមួយម្តាយមីង ជីដូន ដែលមិនសូវបានយកចិត្តទុកដាក់ មើលថែបានដិតដល់។ ការរំលោភផ្លូវភេទនេះ គឺកើតឡើងទៅលើប្តីប្រពន្ធ ឬ គូស្នេហ៍ ដែលកើតឡើងពីការចាប់បង្ខំ និងមិនមានការយល់ព្រមពីដៃគូរបស់ខ្លួន”។
អ្នកជំនាញផ្នែកយេនឌ័រ ដដែលនេះ មានប្រសាសន៍បន្តថា ចំពោះជនរងគ្រោះដែលជួបបញ្ហានេះ ទី១ គឺកុំសំងំនៅតែ ម្នាក់ឯង គឺត្រូវដើរជាក្រុម ឬកុំទៅតាមអ្នកមិនស្គាល់គ្នា ឬ កុំជឿពាក្យលួងលោមរបស់អ្នកដែលស្គាល់គ្នា ឱ្យទៅកន្លែងស្ងាត់តែពីរនាក់។ ទី២ ប្រាប់នរណាម្នាក់ ឬ ស្រ្តីដែលនៅជិតខ្លួនបំផុត ដែលទុកចិត្តបាននៅក្នុងភូមិ រួចដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅក្រុមប្រឹក្សាឃុំ ព្រោះនៅក្នុងឃុំគេមានក្រុមស្រី្ត សម្រាប់ជួយដោះស្រាយបញ្ហានេះ។ ទី៣ កុំយកបញ្ហាទាំងអស់នោះទៅប្រាប់ប្រពន្ធ ឬក្រុមគ្រួសារជនសង្ស័យ ព្រោះគេអាចនឹងជួយការពារ ឬលាក់រឿងដែលបានកើតឡើង។ ទី៤ ទាក់ទងទៅខាងកិច្ចការនារីស្រុក ឬ កិច្ចការនារីខេត្ត នោះគេនឹងសរសេរសំណុំរឿង ដើម្បីយកទៅប្តឹង។

គួរបញ្ជាក់ថា ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ឬ ការរំលោភផ្លូវភេទនេះ គឺមិនមែនសុទ្ធតែជាករណីដែលកើតឡើងចំពោះតែស្ត្រី និង ក្មេងស្រីងាយរងគ្រោះនោះទេ ដោយការសិក្សាថ្មីបានរកឃើញបញ្ហាទាំងនេះ ក៏បានកើតឡើងលើក្រុមអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នាផងដែរ ប៉ុន្តែនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថាមានលក្ខណៈស៊ីជម្រៅប៉ុនណានោះទេ។
ចំពោះការផ្តន្ទាទោសទៅលើបទល្មើសរំលោភសេពសន្ថវៈវិញ មាត្រា២៣៩ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ បានបញ្ញត្តថា “បទរំលោភសេពសន្ថវៈ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៥ (ប្រាំ)ឆ្នាំ ទៅ១០ (ដប់)ឆ្នាំ”។ ការផ្តន្ទាទោសនេះ សំដៅតែលើបទល្មើសរំលោភសេពសន្ថវៈធម្មតា ដែលមិនមានស្ថានទម្ងន់ទោសតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែក មាត្រា២៤៤ ចែងថា បទល្មើសរំលោភសេពសន្ថវៈ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី១៥ (ដប់ប្រាំ) ឆ្នាំ ទៅ ៣០(សាមសិប) ឆ្នាំ កាលបើបទល្មើសនេះបណ្ដាលឲ្យ ជនរងគ្រោះស្លាប់ដោយគ្មានចេតនាសម្លាប់៕
អត្ថបទ៖ អុន ស្រីមាន

-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
ប៉ាគីស្ថានបាញ់ទម្លាក់យន្តហោះចម្បាំងឥណ្ឌា៥គ្រឿង ខណៈជនស៊ីវិលស្លាប់កើនឡើងជាបន្ត
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
រុស្ស៊ីព្រមានអ៊ុយក្រែន បើហ៊ានវាយប្រហារថ្ងៃ៩ឧសភា ក្រុងកៀវទំនងមិនអាចរស់ដល់ថ្ងៃ១០ឧសភាទេ
-
ជីវិតកម្សាន្ដ២២ ម៉ោង ago
មាស សុខសោភា ស្នើមហាជនទុកផ្លូវឱ្យខ្លួននិងតាសក់ស ក្រោយដឹងរឿងអតីតស្វាមីប្តឹង និងនៅតែមានការវែកញែក
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
ត្រាំ ងាកទៅរកមេដឹកនាំដ៏មានឥទ្ធិពលមួយរូប ឲ្យជួយបញ្ចប់សង្គ្រាម រុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ ago
ស្នងការខេត្តកំពង់ធំអះអាងថា ការចោទប្រកាន់របស់លោក សុន ឆ័យ គឺជាការបំផ្លើស គ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ ago
អាជ្ញាធរខណ្ឌ៧មករា ទុកឱសានវាទ៣ថ្ងៃ ដល់ក្រុមអាជីវករលក់ទុរេន នៅផ្លូវព្រះសីហនុ បង្កភាពអនាធិបតេយ្យ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
រុស្ស៊ី បិទព្រលានយន្តហោះធំទាំងអស់នៅមូស្គូ ក្រោយអ៊ុយក្រែន បញ្ជូនដ្រូនវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំ ២យប់ជាប់គ្នា
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៣ ថ្ងៃ ago
ខែលអាកាសដែលឥណ្ឌាប្រើបាញ់ដ្រូនប៉ាគីស្ថាន តាមពិតលួចទិញពីរុស្ស៊ីក្នុងតម្លៃជាង៥ពាន់លានដុល្លារ