អត្ថាធិប្បាយ
ប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យនៅជប៉ុន មានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នានឹងកម្ពុជា
បន្ទាប់ពីការធ្វើឃាតដ៏រន្ធត់ទៅលើលោក អាបេ អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ការបោះឆ្នោតជាតិ ឬការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភាដែលទើបកន្លងទៅថ្មីៗនេះ ជាអត្ថន័យថ្មីមួយក្នុងនយោបាយជប៉ុន ដោយមេដឹកនាំនយោបាយមកពីគ្រប់ភាគីបានសង្កត់ធ្ងន់ថា សេរីភាពនៃបញ្ចេញមតិ និងការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សាណាមួយ គឺពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់ប្រទេសជប៉ុន។
តើប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យជប៉ុនដំណើរការដោយរបៀបណា?
ជប៉ុន ជាប្រទេសប្រកាន់យករបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញដូចគ្នានឹងប្រទេសកម្ពុជាដែរ ដោយបែងចែកអំណាចកំពូលជា៣ធំៗគឺ អំណាចនីតិប្បញ្ញត្តិ អំណាចប្រតិបត្តិ និងអំណាចតុលាការ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតពីសមាជិករដ្ឋសភា ហើយសមាជិករដ្ឋសភាទាំង៤៦៥រូប ត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតសកលមួយ ដែលធ្វើឡើងជារាងរាល់៤ឆ្នាំម្ដង ឬលើកលែងករណីនាយករដ្ឋមន្ត្រីរំលាយរដ្ឋសភា មុនអាណត្តិ។នៅពេលដែលសភាតំណាងរាស្ត្រត្រូវបានរំលាយ ការបោះឆ្នោតទូទៅនៃសមាជិកសភាក្នុងរយៈពេលសែសិប (៤០) ថ្ងៃគិតចាប់ពីថ្ងៃរំលាយ ហើយការដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើឡើងក្នុងរយៈពេលសាមសិប (៣០) ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃដែល ការបោះឆ្នោត។
សម្រាប់ប្រទេសជប៉ុនគ្មានការកំណត់លើអាណត្តិនាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះទេ ប៉ុន្តែប្រទេសមួយនេះមានការកំណត់អាណត្តិដឹកនាំរបស់ប្រធានគណៈបក្សនយោបាយទៅវិញ បន្ថែមពីនេះនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនមានវប្បធម៌ចុះចេញពីដំណែង នៅពេលខ្លួនមិនអាចគោរពសន្យាសម្រេចគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនបាន។
តើការជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រធ្វើឡើងយ៉ាងដូចម្ដេច?
ជប៉ុន ធ្វើការជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ តាមបែបប្រព័ន្ធចម្រុះ ដែលរួមបញ្ចូលគ្នារវាងប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតឯកត្តនាម និងប្រព័ន្ធសមាមាត្រតាមបញ្ជី។ ការបោះឆ្នោតតាមមណ្ឌលនីមួយៗ ប្រជាជនដែលទៅបោះឆ្នោតនឹងទទួលបានសន្លឹកឆ្នោតចំនួនពីរសន្លឹក ។ សន្លឹកទីមួយសម្រាប់ជ្រើសរើសបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រដែលខ្លួនពេញចិត្ត សន្លឹកឆ្នោតទីពីរសម្រាប់ជ្រើសរើសគណបក្សនយោបាយ។ មនុស្សម្នាក់គឺមិនអាចជាតំណាងរាស្ត្រផង និងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាផងនោះទេ មានន័យថាសមាជិកសភាតាំងពីរជាមនុស្សផ្សេងៗគ្នាដែលត្រូវបានជ្រើសរើសមនុស្សដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។
តើសភាជប៉ុនបែងចែកបែបណា ?
សភាគឺជាស្ថាប័នដែលមានអំណាចខ្ពស់បំផុត ហើយជាអ្នកបង្កើតច្បាប់ និងស្ថាប័នរបស់រដ្ឋ។ សភាគឺមានរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា។ សមាជិកសភាទាំងពីរត្រូវជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោត តំណាងប្រជាជនទាំងអស់។ ទំនួលខុសត្រូវសំខាន់បំផុតរបស់សភាគឺការបង្កើតច្បាប់។ សភាក៏មានសិទ្ធិអំណាចក្នុងការបំពេញមុខងារបន្ថែមមួយចំនួន រួមមានការពិចារណា និងការអនុម័តថវិកា និងបញ្ហាមួយចំនួនទាក់ទងនឹងសារពើពន្ធ ការអនុម័តសន្ធិសញ្ញា ការតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងការផ្ដួចផ្ដើមគំនិតដើម្បីធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ សភាទាំងពីរថ្នាក់អាចធ្វើការស៊ើបអង្កេតពាក់ព័ន្ធនឹងរដ្ឋាភិបាល ហើយទាមទារវត្តមាន និងសក្ខីកម្មរបស់សាក្សី និងការធ្វើកំណត់ត្រា។ ដើម្បីឱ្យសភាអាចអនុម័តដំណោះស្រាយបាន លុះត្រាតែមានការយល់ព្រមពីរសភាទាំងពីរថ្នាក់។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលដែលសភាទាំងពីរមិនយល់ស្របគ្នាលើដំណោះស្រាយណាមួយទាក់ទងនឹងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ សេចក្ដីព្រាងថវិកា ការអនុម័តសន្ធិសញ្ញា ឬការតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្រោមលក្ខខណ្ឌនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នោះរដ្ឋសភាអាចជំទាស់នឹងសេចក្ដីសម្រេចរបស់ព្រឹទ្ធសភាបាន។ និយាយជារួមរដ្ឋសភាមានអំណាចខ្លាំងជាងព្រឹទ្ធសភា។
អាណត្តិរបស់សមាជិកសភាត្រូវបានកំណត់ដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ សមាជិកតំណាងរាស្ត្រមានអាណត្តិ៤ឆ្នាំ ចំណែកសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមានអាណត្តិ៦ឆ្នាំ ហើយការបោះឆ្នោតជ្រើសរើស សមាជិកថ្មីចំនួនពាក់កណ្ដាល ឬ ១២៤ រូបនៃសមាជិកសរុប២៤៨រូប ត្រូវធ្វើឡើងជារៀងរាល់ ៣ឆ្នាំម្ដង។ ប៉ុន្តែការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំនេះ មានកៅអីមួយត្រូវបំពេញបន្ថែម ដូច្នេះវាធ្វើឱ្យអាសនៈនេះកើនដល់ ១២៥អាសនៈដែលបេក្ខជនត្រូវប្រជែងយក។
រដ្ឋសភាមានសមាជិកចំនួន ៤៦៥ រូប។ ក្នុងនោះ ២៨៩រូបត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រោមប្រព័ន្ធឯកត្តនាម ខណៈ ១៧៦រូបត្រូវបានបោះឆ្នោតតាមប្រព័ន្ធសមាមាត្រដែលបែងចែកជា ១១ តំបន់។ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាមានចំនួន ២៤៨ រូបដែលក្នុងនោះ ១០០ រូបត្រូវបានជ្រើសរើសតាមរយៈទម្រង់សមាមាត្រ ហើយ ១៤៨ ត្រូវបានជ្រើសរើសជាអ្នកតំណាងមកពី ៤៧ មណ្ឌលបោះឆ្នោតទូទាំងប្រទេស។ នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៥ ច្បាប់ ស្ដីពីការបោះឆ្នោតសាធារណៈ ត្រូបានធ្វើវិសោធនកម្មដែលមានការបន្ថយអាយុបោះឆ្នោតពី ២០ ឆ្នាំ មកត្រឹម១៨ ឆ្នាំវិញ។ ការកែប្រែនេះត្រូវបានអនុវត្តដោយចាប់ផ្តើមពីការបោះឆ្នោតទៀងទាត់របស់សមាជិកព្រឹទ្ធសភាដែលត្រូវបានប្រកាសជាផ្លូវការនៅក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៦។ បុរស និងស្ត្រីដែលមានអាយុលើសពីនេះ មានសិទ្ធិឈរឈ្មោះក្នុងការបោះឆ្នោត។ ការកំណត់អាយុសមាជិកតំណាងរាស្ត្រគឺចាប់ពី២៥ ឆ្នាំឡើងទៅ ខណៈដែលព្រឹទ្ធសភាត្រូវមានអាយុចាប់ពី៣០ឆ្នាំ ឬចាស់ជាងនេះ ។
ការតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី
នាយករដ្ឋមន្ត្រី ជាប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល កើតឡើងដោយការតែងតាំងពីព្រះចៅអធិរាជជប៉ុន បន្ទាប់ពីជ្រើសតាំងផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្តដោយរដ្ឋសភាជាតិ។ ជាទូទៅ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន គឺជាប្រធានគណបក្សដែលឈ្នះក្នុងការបោះឆ្នោតសកល។ បន្ទាប់ពីបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា ការបោះឆ្នោតរដ្ឋសភា ឬបោះឆ្នោតសកល ដែលគ្រោងនឹងធ្វើឡើងនៅឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខនេះ៕
ដោយ៖ សេម វាសនា
Taeil អតីតក្រុម NCT នឹងបង្ហាញខ្លួននៅតុលាការ ក្រោមការចោទប្រកាន់រំលោភសេពសន្ថវៈ
តម្លៃទុរេនវៀតណាមបន្តធ្លាក់ចុះធ្ងន់ ខណៈរដូវប្រមូលផលធំចូលមកដល់
ចេន សារភាពថា បទថ្មី ម៉ម ពេជ្ជរិទ្ធ ជាប់លេខមួយក្នុងចិត្ត
កម្ពុជាផ្ដើមប្រមូលផលទុរេនរដូវកាលថ្មី
ភោជនីយដ្ឋានមួយនៅសៀងហៃ ច្នៃម្ហូបនិងបង្អែម ចេញពីលាមកដំរី
វៀតណាម បិទរោងចក្រផលិតសណ្តែកបណ្តុះ ក្រោយរកឃើញសារធាតុពុល អាចឲ្យមនុស្សស្លាប់
អ្នកនាំពាក្យ ៖ មានពលករខ្មែរ ០២ នាក់ ស្លាប់ និង ០២ នាក់ទៀត របួស ដោយសារការរញ្ជួយដីនៅប្រទេសថៃ
ការធ្វើដំណើរពីបរទេសទៅអាមេរិក ធ្លាក់ចុះខ្លាំងក្រោយ ត្រាំ ឡើងកាន់អំណាច
លោក Munoz ស្នើសុំពេលវេលាសមរម្យដើម្បីត្រៀមខ្លួនវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រ AFC Challenge League
សម្តេច ម៉ែន សំអន សាទរការដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការស្នាក់ការគណបក្ស និងសមិទ្ធផលនានា ដើម្បីបម្រើតម្រូវការពលរដ្ឋ
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ agoលោក ជួន កក្កដា៖ ចាស់បុរាណដែលយករឿងសិរីបីប្រការ មកជាឧទាហរណ៍ពេលចូលឆ្នាំខ្មែរ គឺជាអ្នកប្រាជ្ញ មានគំនិតខ្ពស់
-
សន្តិសុខសង្គម៥ ថ្ងៃ agoមនុស្ស៩នាក់ស្លាប់ក្នុងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នាថ្ងៃទី២នៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី
-
សន្តិសុខសង្គម៧ ថ្ងៃ agoយប់ថ្ងៃទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី អគ្គិភ័យឆេះផ្ទះពលរដ្ឋ១៦ខ្នងនៅខណ្ឌឬស្សីកែវ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៤ ថ្ងៃ agoខេត្ត Phuket របស់ថៃរងការវាយប្រហារដោយទឹកជំនន់ភ្លាមៗ ក្រោយមានភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំង
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ថ្ងៃ agoមិនធម្មតាទេលើកនេះ វៀតណាមស្វាគមន៍មេដឹកនាំចិន ដោយបាញ់កាំភ្លើងធំ២១ដើម
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៤ ថ្ងៃ agoរុស្ស៊ី បង្ហាញឈ្មោះ៤ប្រទេស ដែលនឹងភ្លក់គ្រាប់របស់ខ្លួនមុនគេ ពេលផ្ទុះសង្គ្រាមធំ
-
សន្តិសុខសង្គម៦ ថ្ងៃ agoខ្យល់កន្ត្រាក់ និងរន្ទះបាញ់ កើតឡើងលើស្រុកចំនួនពីរក្នុងខេត្តបាត់ដំបង
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ២ ថ្ងៃ agoត្រាំ ប្រកាសថា អាចនឹងលែងជួយបញ្ចប់សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន បើមើលទៅ ពិបាកពេក