សុខភាព
មកយល់ដឹងថា! ហេតុអ្វីបានជាត្រីកំពតពុល
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានចំណាត់ថ្នាក់ត្រីកំពត ជាប្រភេទត្រី ដែលមានជាតិពុលឈ្មោះតេត្រូដូតុកស៊ីន (Tétrodotoxine: TTX) គឺជាជាតិពុលទៅលើប្រព័ន្ធប្រសាទ ដែលបានរកឃើញនៅឆ្នាំ១៩០៩ ដែលមាននៅក្នុងត្រីកំពត ហើយជាតិពុលតេត្រូដូតុកស៊ីននេះ មាននៅក្នុងថ្លើម នៅក្នុងសរីរាង្គ នៅក្នុងពោះ នៅក្នុងស្បែក នៅក្នុងពង របស់ត្រីកំពត (ត្រីកំពតញីពុលជាងត្រីកំពតឈ្មោល)។
ក្រៅពីត្រីកំពត ជាតិពុលតេត្រូដូតុកស៊ីននេះ មាននៅលើសត្វជាង២០ប្រភេទដូចជា ក្នុងត្រីសេក (le poisson-perroquet) ប្រភេទសត្វកង្កែបខ្លះ (certains grenouilles) ប្រភេទក្តាមមួយចំនួន (certains crabes) ខ្យងសមុទ្រមួយចំនួន (Sea slugs)។
ក) ប្រភេទជាតិពុល៖
ជាតិពុលតេត្រូដូតុកស៊ីន( TTX) គឺជាតិពុលទៅប្រព័ន្ធប្រសាទ ដែលមានអនុភាពខ្លាំងក្លា ដោយសារជាតិពុលនេះ ទៅបិទរន្ធសូដ្យូមរបស់ប្រព័ន្ធប្រសាទ (TTX is a Sodium channel blocker)។ ជាតិពុលតេត្រូដូតុកស៊ីន (TTX) បង្កើតឡើងដោយពួកបាក់តេរីបួនប្រភេទផ្សេងគ្នា (Aliivibrio fischeri, Pseudomonas sp, Vibrio altermonas et Vibrio alginolyticus)។
ជាតិពុលតេត្រូដូតុកស៊ីននេះធន់នឹងកម្ដៅផង និងភាពត្រជាក់ផង (ក្លាស់សេ) ទោះបីជាយើងចម្អិនដោយវិធីស្ងោរ អាំង ឬក្លាស់សេឲ្យកកក៏ដោយ ក៏មិនអាចបន្សាបជាតិពុលនេះបានដែរ។ តេត្រូដូតុកស៊ីន គឺជាតិពុលដែលមានអនុភាពខ្លាំងក្លា ធ្វើឲ្យត្រជាក់ខ្លួន។
ខ) រោគសញ្ញា៖
រោគសញ្ញាគ្លីនិកស្តែងចេញយ៉ាងឆាប់រហ័សក្នុងរយៈពេលពី ១០នាទី ទៅ ៤ម៉ោង ក្រោយពីការបរិភោគត្រីកំពត។ ការស្លាប់អាចកើតឡើងក្នុងរយៈពេល ១៧នាទី បន្ទាប់ពីការបរិភោគ។
រោគសញ្ញានៃការពុលត្រីកំពតមានដូចជាៈ
– លើប្រព័ន្ធប្រសាទៈ មានស្ពឹកមាត់ ស្ពឹកបបូរមាត់ ស្ពឹកអណ្តាត ស្ពឹកចុងដៃចុងជើង ឈឺក្បាល បែកញើស ខ្សោយអវយវៈ និយាយខុស និយាយអត់លឺ សន្លឹម រហូតដល់សន្លប់ ប្រស្រីភ្នែករីក។
– លើប្រព័ន្ធរំលាយអាហារៈ មានចង្អោរ ក្អួត រាគ និងឈឺពោះ ចេញទឹមាត់ ពិបាកលេប។
– លើប្រព័ន្ធដកដង្ហើមៈ មានហត់ មានស្លេសច្រើន ពិបាកដកដង្ហើម ឬក៏ស្ទះដង្ហើម។
– លើប្រព័ន្ធបេះដូងនឹងសរសៃឈាមៈ មានសម្ពាធឈាមចុះ មានសុក ចង្វាក់បេះដូងដើរញាប់ ដើរមិនស្មើ។
– មានស្វាយបបូរមាត់ ស្វាយចុងដៃចុងជើង។
តាមភាពធ្ងន់ធ្ងរយើងចែកការពុលត្រីកំពតជាបួនដំណាក់កាល៖
១) មាន ស្ពឹកបបូរមាត់ មានចង្អោរ មានក្អួត មានរាគ។
២) ស្ពឹកអណ្តាត ស្ពឹកមុខ ស្ពឹកចុងដៃចុងជើង បាត់បង់លំនឹងក្នុងខ្លួន និយាយខុស។
៣) ទន់ដៃទន់ជើង និយាយអត់លឺ ពិបាកដកដង្ហើមខ្លាំង ប្រស្រីភ្នែករីក តែអ្នកជំងឺនៅដឹងខ្លួន។
៤) អ្នកជំងឺស្ទះដង្ហើម ឡើងស្វាយ សម្ពាធឈាមចុះ បេះដូងដើរខុសចង្វាក់ អ្នកជំងឺសន្លប់បាត់បង់ស្មារតី។
គ) រោគវិនិច្ឆ័យ៖
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយផ្អែកទៅលើ អ្នកជំងឺបានហូបត្រីកំពត និងរោគសញ្ញាគ្លីនិកដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។
ឃ) ការព្យាបាល៖
ការពុលត្រីកំពតមិនមានថ្នាំបន្សាបទេ ប៉ុន្តែយើងអាចធ្វើការព្យាបាលអ្នកពុលត្រីកំពតទៅតាមរោគសញ្ញា និងធ្វើការជំនួយផ្លូវដង្ហើមប្រសិនបើអ្នកជំងឺស្ទះដង្ហើម។
បើបងប្អូនមានការអាការៈឬរោគសញ្ញាដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ សូមប្រញាប់ទៅមន្ទីរពេទ្យ ជាពិសេសមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត ដែលមានក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញ ត្រៀមជួយសង្គ្រោះប្រកបដោយជំនាញ និងការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់។ “វិធានការការពារដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពបំផុត គឺកុំបរិភោគប្រភេទត្រីកំពត”៕
អត្ថបទ៖ រស្មី
សូមចុចអាន៖ ផឹកកាហ្វេធ្វើឲ្យស្រួលបត់ជើង ពិតអត់?
កំពង់ផែតម្លៃ១.៥លានដុល្លានឹងជួយលើកស្ទួយសេដ្ឋកិច្ចខេត្តកោះកុង ក្រោយសាងសង់ ចប់នៅឆ្នាំ២០២២
មួយសប្តាហ៍នេះ ករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ថ្មីនៅកម្ពុជា មានការថយចុះតែករណីស្លាប់បន្តកើនឡើង
៤ចំណុចឆ្ពោះទៅរកជ័យជម្នះរៀងៗរវាង Brandon Vera និង Arjan Bhullar
ថ្ងៃនេះ ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងតំបន់បិទខ្ទប់ ដោយជំងឺកូវីដ-១៩ ចំនួន៥០០០គ្រួសារទៀតទទួលបានស្បៀងអាហារ ពីអាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ
វីដេអូ សិក្សាពីកម្មវិធី “Smart 1,000 Grade 12 Video Collection” បានបញ្ចូលទៅក្នុង E-learning App របស់ក្រសួងអប់រំ
(មានសំឡេង) ខ្ញុំឃើញភ្ញៀវរត់ចេញប្រសាច ស្ថានការណ៍ក្លាយជាច្របូកច្របល់ ពួកយើងភាន់ភាំង…
ដំណឹងដ៏រំភើប! កម្ពុជា នឹងទទួលបានវ៉ាក់សាំងកូវីដពី UNICEF
មកស្គាល់សាលាកូនអ្នកមានទាំង ៥ នៅភ្នំពេញ មួយឆ្នាំបង់លុយរៀនខ្ទង់ម៉ឺនដុល្លារ ទើបទៅរួច
ដំណឹងល្អ! កម្ពុជានិងប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍៥ទៀតនឹងទទួលបានវ៉ាក់សាំងកូវីដ
ឃាត់ខ្លួនជនដៃដល់ដែលបាញ់ប្រហារស្រ្តីម្នាក់នៅខេត្តសៀមរាប
-
KPT+៨ ម៉ោង មុនកុំនិយាយពាក្យ៧ ឃ្លានេះទៅកាន់នរណាម្នាក់ ដែលមានរោគផ្លូវចិត្តធ្ងន់
-
កូវីដ-១៩១ សប្តាហ៍ មុនមិនធម្មតា! វ៉ាក់សាំង Sinopharm មានប្រសិទ្ធភាព យកឈ្នះវីរុសបំប្លែងខ្លួនជាង១០ប្រភេទ
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ម៉ោង មុនឧកញ៉ា ហេង សៀ សុំអភ័យទោសភរិយា និងបកស្រាយទំនាស់ជាមួយ កញ្ញា មាន ពេជ្ររីតា
-
ព័ត៌មានជាតិ៩ ម៉ោង មុនបណ្តឹងឧកញ៉ា ហេង សៀ ធ្លាប់ជួបតារាស្រី មាន ពេជ្រវីតា ៣ ដង ធ្លាប់ឲ្យលុយកាក់ មុនកើតហេតុប្តឹងផ្តល់គ្នា
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ មុនរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ ចេញសេចក្តីសម្រេច បន្តបិទខ្ទប់៧ថ្ងៃបន្ថែម រហូតដល់ថ្ងៃទី១២ ដោយចែកចេញជា «តំបន់ក្រហម» «តំបន់លឿងទុំ» «តំបន់លឿង»
-
ជីវិតកម្សាន្ដ១ ថ្ងៃ មុនវីដេអូពីកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាព ឃើញកញ្ញា មាន ពេជ្ររីតា កាន់កាំបិតក្នុងដៃ
-
កូវីដ-១៩២ ថ្ងៃ មុនអត្ថប្រយោជន៍នៃការលាងដៃ ឈ្នះទាំងកូវីដ-១៩ ឈ្នះទាំងជំងឺ៣ទៀត
-
ព័ត៌មានជាតិ១ ថ្ងៃ មុនឃាតកម្មនៅកំពង់ឆ្នាំង សមត្ថកិច្ចវះសពជនរងគ្រោះពីរនាក់គឺបានស្លាប់ទៅហើយ មុនពេលឃាតកដុតសម្លាប់បន្ថែម
