ជំងឺ​ស្ទះ​សរសៃឈាម​សួត ជា​ឃាតក​លាក់​មុខ​មួយ​ដែល​ងាយ​នឹង​មើល​រំលង​!!!

១) តើ​អ្វី​ទៅជា​ជំងឺ​ស្ទះ​សរសៃឈាម​សួត ?

​ជំងឺ​ស្ទះ​សរសៃឈាម​សួត គឺជា​ការស្ទះ​សរសៃឈាម​មួយ ឬ ច្រើន ដែល​នាំ​ឈាម​ទៅកាន់​សួត​​។ មូលហេតុ​ដ៏​ចម្បង​របស់​ជំងឺ​នេះ គឺ​មកពី​កំណក​ឈាម​កកើតឡើង​នៅ​កន្លែង​ផ្សេង​ហើយ​វា​អណ្ដែត​មក​កកស្ទះ​ក្នុង​សរសៃឈាម​សួត​។​

២) តើ​ដុំ​កំណក​ឈាម​​នេះ ពិតជា​គ្រោះថ្នាក់​មែនឬ​?

​នៅពេលដែល​ដុំ​កំណក​ឈាមទៅ​កក​ក្នុង​សរសៃឈាម​សួត វា​ធ្វើឱ្យ​សាច់​សួត​ខូច​មិន​ដំនើរការបាន និង ធ្វើឱ្យ​បេះដូង​ផ្នែក​ខាងស្តាំ​ចុះខ្សោយ​ស្រួចស្រាវហើយ​វា​អាច​បណ្តាលឱ្យ​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​ជីវិត​។ ជាទូទៅ ដុំ​កំណក​ឈាម​ទាំងនេះ​កកើតឡើង​ជាដំបូង​នៅ​សរសៃ​វ៉ែន នៅ ជើង ឬក៏​នៅ​តំបន់​ក្រលៀន រួច​វា​ធ្វើ​ទំនើរ​ទៅកាន់​សួត​។​

៣) តើ​រោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ ដែលនាំឱ្យ​យើង​សង្ស័យ​ជា​ជំងឺ​ស្ទះ​សរសៃឈាម​សួត​ ?

– អ្នកជំងឺ​មាន​អាកា​រៈហ​ត់ ថប់​ដើមទ្រូង ពិបាក​ដកដង្ហើម​

– អ្នកជំងឺ​ឈឺ​ដើមទ្រូង ក្អក ជួនកាល​មាន​ឈាម​មកជា​មួយ​

– បេះដូង​ដើរ​ញាប់ ឬ ញ័រ​ដើមទ្រូង​

​នៅពេល​មាន​ដុំ​កំណក​ឈាម​នៅក្នុង​សរសៃ​វ៉ែន​នៅ​ជើង យើង​សង្កេតឃើញ​មាន​រោគសញ្ញា​ខ្លះ​ដូចជា ហើម​ជើង ឈឺ ក្តៅ និង​ការ​ឡើង​ក្រហម​នៅ​ជើង​ដែល​ប៉ះពាល់​។​

៤) តើ​មាន​មធ្យោបាយ​ អ្វីខ្លះ ក្នុង​ការធ្វើ​រោគវិនិច្ឆ័យ​ ជំងឺ​ស្ទះ​សរសៃឈាម​សួត​ ?

​រោគវិនិច្ឆ័យ​(diagnostic) អាចធ្វើ​តាមរយៈ​ការធ្វើ​តេស្ត​ឈាម​ដូចជា​៖

-D-dimer

-​ការ​វាស់​ចង្វាក់បេះដូង​(ECG)

-​ការថត​អេកូ​បេះដូង​(heart ultrasound)

-​ការថត​អេកូ​doppler នៅ​ជើង​

-​និង​ការធ្វើ​ស្កេ​ន​សរសៃឈាម​សួត (CT pulmonary angiogram) ដោយ​ម៉ាស៊ីន​ទំនើប​។​

៥) តើ​ជំងឺ​ស្ទះ​សរសៃឈាម​សួត ត្រូវធ្វើ​ការព្យាបាល​ដោយ​របៀប​ណា​?

​កំណក​ឈាមដែល​កកស្ទះ​នៅ​សរសៃឈាម​សួត​យើង​ព្យាបាល​ដោយ​ថ្នាំ​រំលាយ​ឈាម​មាន​ទាំង​ថ្នាំ​ចាក់ ហៅថា Heparin និង​ថ្នាំលេប ហៅថា Vitamin K antagonists (Wafarin)​។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ក៏មាន​ផងដែរ​នូវ​ថ្នាំ​រំលាយ​កំណក​ឈាម​ប្រភេទ​ថ្មី​ ដែល​ងាយស្រួល​ក្នុងការ​ប្រើប្រាស់ ហៅថា Novel anticoagulants ឬ NOACs​។ ក្នុង​ករណីខ្លះ អ្នកជំងឺ​មាន​សភាព​ធ្ងន់ធ្ងរ ដែល​តម្រូវ​ធ្វើការ​វះកាត់​យក​កំណក​ឈាម​ចេញ​(Thrombectomy)​។​

៦) កត្តា​ប្រឈម​មួយចំនួន​ដែល​គួរ​ប្រុងប្រយ័ត្ន​(risk factors)៖

-​ការ​នៅ​ស្ងៀម​មិនសូវ​ធ្វើ​ចលនា ជាពិសេស​ពេលធ្វើ​ដំណើរ​ឆ្ងាយ​តាម​យន្តហោះ ឬ ជិះ​រថយន្ត​រយៈពេល​យូរ​

-​ភាពធាត់​ពេក​

-​នៅពេល​មាន​ផ្ទៃពោះ និង​បន្ទាប់ពី​ការ​សម្រាល​កូន​ហើយ ឬ អ្នកជំងឺ​បន្ទាប់ពី​ការវះកាត់​ផ្សេងៗ ដែល​មិនសូវ​ធ្វើ​ចលនា​

-​ការប្រើប្រាស់​ថ្នាំ​មួយចំនួន ដូចជា​ថ្នាំ​ពន្យារកំណើត​ជាដើម​

-​ការជក់បារី​

-​អ្នកជំងឺ​ដែលមាន ជំងឺមហារីក​…

៧) វិធី​ងាយៗ​ដែល​ជួយ​បង្ការ​កុំឱ្យ​មាន​ជំងឺ​ស្ទះ​សរសៃឈាម​សួត​៖

-​ងើបឈរ និង​ដើរ​រាល់ ១ ទៅ ២ ម៉ោង​ម្តង នៅពេល​ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​យន្តហោះ​យូរ​

-​ជៀសវាង​ការជក់បារី​

-​ស្លាក​ពាក់​សំលៀកបំពាក់​ចង្អៀត​ជ្រុល​

-​កាត់បន្ថយ​ការ​ពិសា​គ្រឿង​ស្រវឹង​

-​តាមដាន​ទម្ងន់​ខ្លួនឯង​ឱ្យបាន​ទៀងទាត់ ជៀសវាង​កុំ​ឱ្យលើស​ទម្ងន់​តាមរយៈ​របប​អាហារ និង​ការហាត់​ប្រាណ​

​ហេតុ​ដូចនេះហើយ បើសិន​បើ​បងប្អូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​រោគសញ្ញា​ដូច​បាន​រៀបរាប់​ខាងលើ សូម​ប្រញាប់​មក​ពិគ្រោះ​ជាមួយ​គ្រូពេទ្យ​ឯកទេស នៅ​មន្ទីរពេទ្យ​កាល់ម៉ែត​ផ្នែក​អគារ​ជំងឺ​បេះដូង ដើម្បី​ធ្វើ​រោគវិនិច្ឆ័យ ព្រមទាំង​ទទួល​ការព្យាបាល​ឱ្យបាន​ត្រឹមត្រូវ និង​ទាន់ពេលវេលា​៕

អត្ថបទ៖ ​រស្មី

សូមចុចអាន៖ ​ជំងឺហឺត នៅតែ​ជា​បញ្ហា​ធំ​ ប្រសិនបើលោកអ្នកមិនប្រុងប្រយ័ត្ន!