តើកោះ Greenland មានអ្វីពិសេសខ្លាំង ទើបទាក់ចិត្ត ត្រាំ ចង់បានដែនដីនេះ?

Greenland (ហ្គ្រីនលែន) គឺជាដែនដីស្វយ័តរបស់ដាណឺម៉ាក ដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ប្រទេសនេះអស់រយៈពេលជាង៦០០ឆ្នាំមកហើយ។ វាស្ថិតនៅចន្លោះមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិកនិងអាកទិក ត្រូវ​បាន​គ្របដណ្ដប់ដោយផ្ទាំងទឹកកក​ចំនួន​ ៨០ភាគរយ និងជាជម្រករបស់មូលដ្ឋានយោធាអាមេរិកដ៏ធំមួយ។ 

អ្វីដែលកាន់តែចាប់អារម្មណ៍ ជីវិតនៅហ្គ្រីនលែន ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយភូមិសាស្ត្រ អាកាសធាតុ និងវប្បធម៌តែមួយគត់របស់វា ដែលនាំទៅរករបៀបរស់នៅដែលមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជ្រាលជ្រៅជាមួយធម្មជាតិ សហគមន៍ និងការរស់រានមានជីវិតក្នុងស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ។ ជាពិសេស កោះដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក​មួយ​នេះ មានរដ្ឋធានីនៅជិតទីក្រុងញូវយ៉ក ជាងរដ្ឋធានីកូប៉ិនហាករបស់ដាណឺម៉ាក ហើយ​សម្បូរ​​ធនធានរ៉ែ ប្រេង និងឧស្ម័នធម្មជាតិដែលប្រទេឹសចាច្រើនកំពុងចង់បានយ៉ាង្លាំង។

ទាំងនេះគឺជាទិដ្ឋភាពមួយចំនួននៃរបៀបរស់នៅរបស់មនុស្សនៅលើកោះហ្គ្រីនលែនដែលលោកអ្នកគួរដឹងបំផុត ៖

១ អាកាសធាតុ និងបរិស្ថាន

ហ្គ្រីនឡែនត្រូវបានគេស្គាល់ដោយសារអាកាសធាតុអាកទិកដ៏អាក្រក់បំផុតរបស់វា។ រដូវរងារមានរយៈពេលយូរ ត្រជាក់ និងងងឹត ជាមួយនឹងសីតុណ្ហភាពជាញឹកញាប់ធ្លាក់ចុះក្រោមត្រជាក់ ខណៈដែលរដូវក្តៅមានរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ។ រាត្រីប៉ូលដ៏វែង និងព្រះអាទិត្យកណ្តាលអធ្រាត្រមានឥទ្ធិពលយ៉ាងសំខាន់ទៅលើទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃ និងជីវិតសង្គម។

ប្រជាជននៅទីនោះសម្របខ្លួនដោយការស្លៀកពាក់យ៉ាងកក់ក្តៅក្នុងសម្លៀកបំពាក់ឯកទេស (ជាញឹកញាប់ធ្វើពីរោមសត្វ និងសម្ភារៈផ្សេងទៀត) ហើយសកម្មភាពត្រូវបានកែសម្រួលជាញឹកញាប់ដើម្បីទាញយកអត្ថប្រយោជន៍នៃម៉ោងពន្លឺថ្ងៃក្នុងរដូវក្តៅ។

២ លំនៅដ្ឋានបែបបុរាណ

ថ្វីដ្បិតតែមានផ្ទះជាច្រើនមានលក្ខណៈទំនើបនិងស៊ីវល័យក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែក៏នៅតែមានផ្ទះស្មៅបែបបុរាណដែលធ្វើពីថ្ម ដីខ្សាច់ និងកន្លែងលាក់សត្វ ធ្លាប់ជាបទដ្ឋាន ហើយនៅតែតំណាងឲ្យផ្នែកសំខាន់មួយនៃបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌របស់ប្រទេស។ ផ្ទះទំនើបត្រូវបានសាងសង់ឡើងដើម្បីទប់ទល់នឹងសីតុណ្ហភាពត្រជាក់ ដោយមានប្រព័ន្ធអ៊ីសូឡង់ និងកម្ដៅល្អ។ ស្ថាបត្យកម្មជារឿយៗមានជញ្ជាំងក្រាស់ដើម្បីការពារកម្ដៅ។

៣ វប្បធម៌ និងសហគមន៍

ហ្គ្រីនលែនមានបេតិកភណ្ឌ Inuit ដ៏រឹងមាំ ហើយវប្បធម៌វិលជុំវិញសហគមន៍ គ្រួសារ និងការគោរពធម្មជាតិ។ នៅតំបន់ជនបទ ជារឿយៗមានសហគមន៍ជិតស្និទ្ធ ដែលមនុស្សពឹងផ្អែកលើគ្នាទៅវិញទៅមក។ ភាសាហ្គ្រីនលែនឌីក កាឡាឡាលីសូត គឺជាភាសាផ្លូវការ ទោះបីជាភាសាដាណឺម៉ាក និងភាសាអង់គ្លេសក៏ត្រូវបាននិយាយយ៉ាងទូលំទូលាយផក៏ដោយ។​ ប្រពៃណីនៅទីនោះ រួមទាំងការនិទានរឿង ការរាំ និងតន្ត្រី គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃជីវិត។

៤ អាហារ និងរបបអាហារ

ម្ហូបបែបប្រពៃណី គឺផ្អែកលើអាហារដែលមានប្រភពក្នុងស្រុកដូចជា ត្រី, seal, ត្រីបាឡែន, សត្វក្តាន់ និងសាច់ផ្សេងៗទៀត។ អាហារទាំងនេះច្រើនតែត្រូវបានបរិភោគឆៅ ស្ងួតហួតហែង ឬចម្អិនក្នុងសម្លរ។ ការបរបាញ់ និងការនេសាទគឺជាចំណុចសំខាន់សម្រាប់ជីវិត ហើយពួកគេជាច្រើននៅតែចូលរួមក្នុងសកម្មភាពទាំងនេះជាផ្នែកមួយនៃការចិញ្ចឹមជីវិតសព្វថ្ងៃ។ ចំណែកឯនៅក្នុងតំបន់ទីក្រុង អាហារដែលនាំចូលក៏ជារឿងធម្មតាដែរ ហើយផ្សារទំនើបផ្តល់ជូននូវផលិតផលជាច្រើនប្រភេទ ប៉ុន្តែអាហារប្រពៃណីនៅតែមានសារៈសំខាន់នៅក្នុងគ្រួសារជាច្រើន។

៥ ការងារ និងសេដ្ឋកិច្ច

សេដ្ឋកិច្ចរបស់ហ្គ្រីនលែន គឺផ្អែកលើការនេសាទ ការរុករករ៉ែ និងទេសចរណ៍កាន់តែខ្លាំងឡើង ខណៈពេលដែលការបរបាញ់ និងការនេសាទជាប្រពៃណីគឺជាប្រភពចំណូល និងអាហារដ៏សំខាន់ មនុស្សជាច្រើនឥឡូវនេះធ្វើការនៅក្នុងសេវាសាធារណៈ រដ្ឋបាល និងអាជីវកម្ម។ រដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងស្វែងរកជម្រើសដើម្បីបង្កើនភាពគ្រប់គ្រាន់ដោយខ្លួនឯង និងកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើប្រទេសដាណឺម៉ាក ប៉ុន្តែសេដ្ឋកិច្ចនៅតែរងឥទ្ធិពលដោយពាណិជ្ជកម្មខាងក្រៅ ជាពិសេសអាហារសមុទ្រ និងរ៉ែ។

៦ ការដឹកជញ្ជូន

ភាគច្រើននៃហ្គ្រីនលែនមិនត្រូវបានតភ្ជាប់ដោយផ្លូវទេ។ មនុស្សច្រើនតែធ្វើដំណើរតាមទូក ម៉ូតូទឹកក ឬយន្តហោះតូច។ បណ្តាញផ្លូវដែលមានកម្រិតគឺភាគច្រើននៅក្នុង និងជុំវិញរដ្ឋធានី Nuuk ។​​ ដោយសារភាពឯកោនៃភូមិសាស្រ្ត ការធ្វើដំណើររវាងទីក្រុង និងការតាំងទីលំនៅអាចមានតម្លៃថ្លៃ និងបញ្ហាផ្នែកដឹកជញ្ជូន ដែលជារឿយៗតម្រូវឲ្យមានជើងហោះហើរ ឬទូក។

៧ ជីវិតសង្គម និងការកំសាន្ត

ទោះបីជាមានបរិយាកាសដ៏អាក្រក់ក៏ដោយ មនុស្សជាច្រើននៅតែស្វែងរកពេលវេលាសម្រាប់សកម្មភាពកម្សាន្តដូចជា ការឡើងភ្នំ ជិះឆ្កែ ជិះស្គី និងនេសាទទឹកកក។ បរិយាកាសធម្មជាតិផ្តល់ឱកាសជាច្រើនសម្រាប់ការផ្សងព្រេងក្រៅផ្ទះ។សម្រាប់ការការជួបជុំគ្នា និងការប្រារព្ធពិធីសង្គមតែងតែវិលជុំវិញសហគមន៍ ហើយពិធីបុណ្យវប្បធម៌ រួមទាំងព្រឹត្តិការណ៍តន្ត្រី និងសិល្បៈ គឺជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃជីវិត។

៨ បញ្ហាប្រឈម និងការសម្របខ្លួន

ជីវិតនៅហ្គ្រីនលែនអាចមានភាពលំបាកដោយសារតែទីតាំងដាច់ស្រយាល អាកាសធាតុខ្លាំង និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមានកម្រិត ប៉ុន្តែមនុស្សបានសម្របខ្លួនទៅនឹងបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះដោយភាពធន់ និងធនធាន។ បញ្ហាដូចជាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកំពុងជះឥទ្ធិពលកាន់តែខ្លាំងឡើងទៅលើរបៀបរស់នៅរបស់មនុស្ស ជាពិសេសជាមួយនឹងការរលាយនៃផ្ទាំងទឹកកក និងការកើនឡើងកម្រិតទឹកសមុទ្រ ដែលជះឥទ្ធិពលដល់បរិស្ថាន ការអនុវត្តការបរបាញ់បែបប្រពៃណី និងសហគមន៍។

៩ ឯករាជ្យ និងស្វ័យភាព

ហ្គ្រីនលែនគឺជាទឹកដីស្វយ័តរបស់ប្រទេសដាណឺម៉ាក ហើយប្រជាជនជាច្រើនមានការសន្ទនាជាបន្តបន្ទាប់អំពីឯករាជ្យភាពរបស់ពួកគេ។ ប្រទេសនេះគ្រប់គ្រងលើកិច្ចការក្នុងស្រុកភាគច្រើន ខណៈដែលប្រទេសដាណឺម៉ាកគ្រប់គ្រងគោលនយោបាយការបរទេស និងការពារជាតិ។ ការ​ចង់​បាន​ឯករាជ្យ​ភាព​បន្ថែម​ទៀត ឬ​អធិបតេយ្យភាព​ពេញលេញ​គឺជា​ប្រធានបទ​នៃ​ការ​ពិភាក្សា​ក្នុង​រង្វង់​នយោបាយ។

ទោះបីជាយ៉ាងណា​ ប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានគំរាមកាលពីថ្ងៃអង្គារទី០៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ ថា លោកអាចនឹងប្រើកម្លាំងយោធាឬវិធានការសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីយក Greenland  មកគ្រប់គ្រងស្របនឹងវិធានការសម្រាប់សន្តិសុខរបស់អាមេរិក។ ជាពិសេស កោះនេះមានសារៈសំខាន់ផ្នែកយោធា ដើម្បីតាមដាននាវាចិននិងរុស្ស៊ី៕

អត្ថបទ៖ សាង ស្រីល័ក្ខ

ចុចអាន៖ដាណឺម៉ាក សោកស្ដាយ​ដែល​ព្រងើយកន្ដើយ​ដាក់ Greenland អស់​រាប់​ឆ្នាំ