ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ

លោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ មេដឹកនាំអ៊ីស្រាអែល ប្រកាន់ទស្សនៈរឹងទទឹង និងតែងព្រងើយកន្តើយចំពោះ មតិប្រឆាំង

បានផុស

៤ ថ្ងៃ មុន

នៅ

ថ្ងៃអង្គារ ១៥ កក្កដា ២០២៥

ដោយ

នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក បេនចាមីន ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ (Benjamin Netanyahu) កើតនៅឆ្នាំ ១៩៤៩ នៅទីក្រុង Tel Aviv គឺជាឥស្សរជនដ៏មានឥទ្ធិពល និងចម្រូងចម្រាសបំផុតនៅក្នុងនយោបាយអ៊ីស្រាអែល។ ជាមួយនឹងអាជីពដែលមានរយៈពេលជាង ៣ទសវត្សរ៍ លោកបានបម្រើការជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់អ៊ីស្រាអែលយូរឆ្នាំជាងមេដឹកនាំអ៊ីស្រាអែលដទៃទៀត ដោយបានដឹកនាំប្រទេសឆ្លងកាត់ភាពចលាចលនយោបាយ និងជម្លោះយោធាម្តងហើយម្តងទៀត។

លោក បេនចាមីន ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ (រូបភាព៖ Reuters)

សូមចុច Subscribe Channel Telegram កម្ពុជាថ្មី ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗទាន់ចិត្ត

នៅពេលពេញវ័យលោក បេនចាមីន ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានចូលបម្រើការនៅក្នុងអង្គភាពយោធាវរជនរបស់អ៊ីស្រាអែល Sayeret Matkal ដែលលោកបានចូលរួមក្នុងបេសកកម្មពិសេស និងបានក្លាយជាប្រធានក្រុមអង្គភាពយោធានេះ។ បន្ទាប់ពីចូលបម្រើយោធា លោកបានផ្លាស់ទៅរស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយបានសិក្សាផ្នែកស្ថាបត្យកម្ម និងការគ្រប់គ្រងអាជីវកម្មនៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យា Massachusetts (MIT)។

លោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានចូលប្រឡូកក្នុងនយោបាយក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០។ ក្រោយមកលោកត្រូវបានគេស្គាល់យ៉ាងច្បាស់បន្ទាប់ពីត្រូវបានតែងតាំងជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតអ៊ីស្រាអែលប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលលោកតំណាងឱ្យអ៊ីស្រាអែលនៅលើឆាកអន្តរជាតិ និងបានកសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់លោកជាវាគ្មិន និងជាអ្នកការពារគោលនយោបាយអ៊ីស្រាអែលដ៏រឹងមាំ។

នៅឆ្នាំ ១៩៩៦ លោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលក្មេងជាងគេបំផុតមិនធ្លាប់មានរបស់អ៊ីស្រាអែលនៅអាយុ ៤៦ ឆ្នាំ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយគាត់បានបាត់បង់តំណែងត្រឹមតែបីឆ្នាំក្រោយមកក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៩ បន្ទាប់ពីការមិនពេញចិត្តជាសាធារណៈចំពោះការដឹកនាំរបស់លោក។ បន្ទាប់ពីចំណាយពេលជិតមួយទស្សវត្សរ៍ក្នុងការប្រឆាំង លោកបានត្រលប់មកកាន់អំណាចក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ហើយបានកាន់តំណែងរយៈពេល ១២ឆ្នាំ ដែលធ្វើឱ្យគាត់ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលកាន់អំណាចយូរបំផុតរបស់អ៊ីស្រាអែល។

នៅឆ្នាំ ២០២១ លោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានចាញ់ការបោះឆ្នោត ហើយត្រូវចុះចេញពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ប៉ុន្តែនៅចុងឆ្នាំ ២០២២ លោក បានត្រលប់មកកាន់អំណាចវិញ ដោយបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីជាមួយគណបក្សនយោបាយស្តាំនិយម និងសាសនា។ ក្រុមទាំងនេះបានផ្តល់ការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងដល់លោក ប៉ុន្តែទស្សនៈជ្រុលនិយមរបស់ពួកគេបានបង្កឱ្យមានការរិះគន់ និងការព្រួយបារម្ភជាច្រើនទាំងនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងជុំវិញពិភពលោក។

ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក Donald Trump ស្វាគមន៍នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល Benjamin Netanyahu នៅច្រកចូលសេតវិមានក្នុងទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនកាលពីខែមេសា។ (រូបភាព៖ Reuters)

ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក អ៊ីស្រាអែលបានឃើញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់ ការផ្លាស់ប្តូរត្រឹមត្រូវក្នុងនយោបាយ និងទំនាក់ទំនងដ៏រឹងមាំជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ជាពិសេសជាមួយប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ ក៏បានប្រឈមមុខនឹងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះអំពើពុករលួយ ទំនោរផ្តាច់ការ និងគោលនយោបាយតឹងរឹង ជាពិសេសចំពោះប៉ាឡេស្ទីន។

លោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានកាន់មុខតំណែងក្នុងអំឡុងពេលប្រតិបត្តិការយោធា និងសង្រ្គាមសំខាន់ៗជាច្រើនក្នុងអំឡុងពេលមានជម្លោះកន្លងមក។ ប្រតិបត្តិការទាំងនោះរួមមាន Operation Cast Lead (២០០៨-២០០៩) Operation Pillar of Defense (២០១២) និង Operation Protective Edge (២០១៤) ដែលទាំងអស់នេះពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅហ្គាហ្សា ហើយបណ្តាលឱ្យមានជនស៊ីវិលស្លាប់បាត់បង់ជីវិតខ្ពស់។ នៅឆ្នាំ ២០២១ ប្រតិបត្តិការ Guardian of the Walls បានបង្កើនភាពតានតឹងម្តងទៀតជាមួយក្រុមហាម៉ាស។

នាពេលថ្មីៗនេះ លោក បានត្រួតពិនិត្យប្រតិបត្តិការដាវដែក (Iron Swords) ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការវាយប្រហាររបស់ពួកហាម៉ាសកាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២៣ ដែលនាំឱ្យមានសង្រ្គាមដ៏សាហាវបំផុតមួយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រក្នុងតំបន់ ដែលទាក់ទាញការរិះគន់ជាសកល។ នៅឆ្នាំ ២០២៤ និង ២០២៥ នេះ លោក បានបញ្ជូនយោធាអ៊ីស្រាអែលទៅធ្វើការវាយប្រហារនៅក្នុងប្រទេសលីបង់ ស៊ីរី និងសូម្បីតែអ៊ីរ៉ង់។ លោកបាននិយាយថា សកម្មភាពទាំងនេះគឺដើម្បីការពារសន្តិសុខរបស់អ៊ីស្រាអែល។ ប៉ុន្តែអ្នករិះគន់ជាច្រើនជឿថាលោកធ្វើបែបនេះជាចម្បងដើម្បីរក្សាអំណាច និងបំបែរអារម្មណ៍ប្រជាជនពីបញ្ហានយោបាយរបស់លោក។

ទោះបីជាលោក កំពុងប្រឈមមុខនឹងការកាត់ក្តីពុករលួយក៏ដោយ ក៏លោកនៅតែកាន់អំណាចខាងនយោបាយច្រើន។ ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សដូចជា Human Rights Watch បានចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកថាបានធ្វើឱ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យចុះខ្សោយ និងបន្តជម្លោះដើម្បីជួយលោកឱ្យកាន់អំណាច។ របាយការណ៍ពីទស្សនាវដ្តី Time និង The New York Times ក៏បាននិយាយថាដែរថា លោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ តែងតែព្រងើយកន្តើយចំពោះមតិប្រឆាំង ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការសម្រេចចិត្តដ៏រឹងមាំ ដើម្បីរក្សាអ្នកគាំទ្ររបស់លោកឱ្យសប្បាយចិត្ត។

កន្លងមកលោក ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ ក៏បដិសេធមិនព្រមសម្របសម្រួលលើបញ្ហាសំខាន់ៗ ដូចជាការធ្វើឱ្យមានសន្តិភាពជាមួយប៉ាឡេស្ទីន និងការផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធតុលាការជាដើម។ បញ្ហាទាំងនេះបាននាំឱ្យមានការតវ៉ាដ៏ធំនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីប្រទេសផ្សេងទៀត។ លោក ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីម្នាក់ដែលតែងតែព្រងើយកន្តើយនិងការទាមទារនិងការរិះគន់ពីឆាកអន្តរជាតិ។

សរុបមក លោក បេនចាមីន ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ គឺជាមេដឹកនាំដ៏រឹងមាំ និងមានបទពិសោធន៍ ដែលបានកាន់អំណាចអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ លោក ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាអ្នកដឹកនាំអ៊ីស្រាអែលឆ្លងកាត់សង្រ្គាម និងជម្លោះជាច្រើន ប៉ុន្តែលោកក៏ជាបុគ្គលដែលបង្កឲ្យមានបែកបាក់គ្នាខ្លាំងផងដែរ។ អ្នកខ្លះមើលឃើញលោកថាជាអ្នកការពារអ៊ីស្រាអែល ហើយរក្សាប្រទេសឲ្យមានសុវត្ថិភាព។ ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះទៀតគិតថាលោកបានបង្កើតការបែកបាក់គ្នា ធ្វើឱ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យចុះខ្សោយ ហើយផ្តោតលើការបន្តកាន់អំណាចជាជាងបង្កើតសន្តិភាព៕