សុខភាព
ជំងឺហឺត នៅតែជាបញ្ហាធំ ប្រសិនបើលោកអ្នកមិនប្រុងប្រយ័ត្ន!
ក) រោគសញ្ញា៖
ជំងឺហឺតអាចស្តែងចេញជារោគសញ្ញាផ្សេងៗច្រើនសណ្ឋានដូចជា ឡេះឡះ ប្រកាច់ និងមានការពិបាកដកដង្ហើម។ គេអាចស្តាប់រកសំឡេងដង្ហើមឆ្មា សំឡេងងឺតៗ ហើយវែង ជាពិសេសនៅពេលដកដង្ហើមចេញ។ នៅពេលដែលអ្នកជំងឺដកដង្ហើមចូល ស្បែកដែលនៅលើឆ្អឹងដងកាំបិត និងចន្លោះឆ្អឹងជំនីរបស់អ្នកជំងឺអាចផតចូល ដោយសារគេប្រឹងស្រូបយកខ្យល់។ បើគេមិនអាចស្រូបយកខ្យល់ឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ទេនោះ ក្រចកនិងបបូរមាត់របស់គេនឹងឡើងខៀវ ហើយសរសៃឈាមវ៉ែននៅករបស់គេអាចប៉ោង។ ធម្មតាគ្មានគ្រុនក្តៅទេ។
ជាទូទៅ ជំងឺហឺតអាចចាប់ផ្តើមកើតក្នុងវ័យកុមារភាព ហើយក៏អាចកើតលើមនុស្សគ្រប់វ័យ និងអាចជាបញ្ហាអស់មួយជីវិត។ វាមិនមែនជាជំងឺឆ្លងទេ ប៉ុន្តែវាច្រើនកើតលើកុមារដែលមានសាច់ញាតិមានជំងឺហឺតនេះ។ ជាទូទៅ វាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរក្នុងខែខ្លះ ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ឬនៅពេលយប់។ មនុស្សដែលមានជំងឺហឺតជាយូរឆ្នាំ អាចកើតមានការស្ទះខ្យល់ក្នុងសួត (Emphysema)។
ខ) មូលហេតុ៖
ការធ្វើទុក្ខនៃជំងឺហឺត អាចបង្កឡើងដោយៈ
– ការបរិភោគអាហារប្រភេទខ្លះ
– ការដកដង្ហើមចូលនូវវត្ថុ ដែលមនុស្សនោះមានអាល់ឡែហ្ស៊ីជាមួយ។
– ចំពោះកុមារតូចៗ ជំងឺហឺតចាប់ផ្តើមធ្វើទុក្ខដោយសារមានជំងឺគ្រុនផ្តាសាយ
– ចំពោះមនុស្សខ្លះ ជំងឺហឺតធ្វើទុកខនៅពេលមានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច ឬការព្រួយបារម្ភខ្លាំង។
– ជំងឹហឺតក៏អាចបណ្តាលមកពីខ្យល់អាកាសមិនស្អាត (ផ្សែងពុល) ដូចជាផ្សែងបារី ផ្សែងដុតសំរាម ឬផ្សែងពីចង្ក្រាន និងផ្សេងពីការដុតនៅតាមវាលស្រែ ឬផ្សែងឡាន និងផ្សែងតាមរោងចក្រឧស្សាហកម្មផ្សេងៗ។
គ) ការព្យាបាល៖
បញ្ជាក់៖ ការព្យាបាលទាមទារការជួបពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញ ស្វែងយល់អំពីជំងឺ ការវិវត្តន៍ និងជម្រើសផ្សេងៗនៃការព្យាបាល។
– បើជំងឺហឺតមានសភាពកាន់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលស្នាក់នៅក្នុងផ្ទះ គេគួរចេញទៅខាងក្រៅផ្ទះ នៅកន្លែងដែលមានខ្យល់អាកាសល្អបំផុត។ ត្រូវជួយពួកគេដោយ រក្សាការស្ងៀមស្ងាត់ សុភាពជាមួយអ្នកជំងឺហឺត។
– ផ្តល់ទឹកឲ្យបានច្រើន។ ការធ្វើរបៀបនេះជួយពង្រាវស្លេស និងធ្វើឲ្យងាយដកដង្ហើម។ ការហឺតចំហាយទឹកក្តៅក៏អាចជួយឲ្យបានធូរស្រាលខ្លះដែរ។
– ចំពោះពេលធ្វើទុក្ខ ព្យាបាលដោយប្រើប្រដាប់ហឺតថ្នាំសាល់ប៊ុយតាម៉ុល (Salbutamol) ឲ្យបានញឹកញាប់តាមត្រូវការ។ ថ្នាំនេះគឺជាថ្នាំបាញ់ដែលអ្នកត្រូវហឺតចូលយ៉ាងវែងតាមដែលអាចធ្វើបាន។
– ចំពោះការធ្វើទុក្ខញឹកញាប់ ឬជំងឺហឺតដែលធ្វើឲ្យអ្នកដង្ហក់រកដង្ហើម ពេលដើរ ឬពេលហាត់ប្រាណតិចតួច ប្រើប្រដាប់ហឺតថ្នាំ (Beclomethasone)។ ការធ្វើប្រដាប់ហឺតថ្នាំនេះ អាចបង្ការការធ្វើទុក សន្សំសំចៃប្រាក់ និងធ្វើឲ្យអ្នកមានការធូរស្រាល ជាងការឆ្លើយតបរបស់ការ សង្គ្រោះបន្ទាន់ផ្នែកជំងឺហឺត។ ការប្រើបំពង់មួយជាមួយនឹងប្រដាប់ហឺត របស់អ្នក ធ្វើឲ្យថ្នាំចូលទៅក្នុងសួតរបស់អ្នកបានកាន់តែច្រើន។
– ក្នុងពេលបន្ទាន់ ដែលអ្នកគ្មានថ្នាំសាល់ប៊ុយតាម៉ុល អ្នកអាចចាក់ថ្នាំ អេពិណេហ្វ្រីន(អាដ្រេណាលីន Adrenlin) នៅក្រោមស្បែក។
– ប្រសិនបើអ្នកនោះមានគ្រុនក្តៅទៀ ឬប្រសិនបើហឺតធ្វើទុក្ខលើសពី ៣ថ្ងៃ ឲ្យថ្នាំអាម៉ុកស៊ីលីន ឬថ្នាំអេរីត្រូមីស៊ីន។
– ក្នុងករណីកម្រ ព្រូនអាចបណ្តាលឲ្យកើតហឺតបានដែរ។ សាកល្បងឲ្យថ្នាំមេបង់ដាស្សូល ទៅកុម៉ាដេលចាប់ផ្តើមមានជំងឺហឺតបើអ្នកគិតថាគេមានព្រូន។
– បើអ្នកជំងឺនៅតែមិនធូរស្រាលទេ សូមស្វែងរកជំនួយពីគ្រូពេទ្យដែលនៅជិតបំផុត។
ឃ) ការបង្ការ៖
វិធីបង្ការមួយចំនួនសម្រាប់អ្នកជំងឺហឺតមានដូចជាៈ
– មនុស្សដែលមានជំងឺហឺតគួរតែជៀសវាងការបរិភោគអាហារ ឬការដកដង្ហើមចូលនូវវត្ថុណាដែលបណ្តាលឲ្យជំងឺហឺតធ្វើទុក្ខ។
– ផ្ទះ ឬកន្លែងធ្វើការត្រូវរក្សាឲ្យបានស្អាតជានិច្ច។
– កុំឲ្យមានមាន់ ឬសត្វដទៃទៀតចូលក្នុងផ្ទះ។
– ដាក់កម្រាលពូកហាលថ្ងៃ។
– ជួនកាល ការដេកនៅខាងក្រៅផ្ទះ នៅកណ្តាលវាល ក៏អាចជួយដែរ។
– ផឹកទឹកយ៉ាងតិច ៨កែវ ក្នុងមួយថ្ងៃដើម្បីឲ្យស្លេសវាវ។
– អ្នកជំងឺហឺតអាចធូរស្រាល បើគេស្ថិតនៅកន្លែងដែលមានខ្យល់អាកាសល្អ។
– អ្នកមានជំងឺហឺត កុំជក់បារី ព្រោះការជក់បារីធ្វើឲ្យសួតអ្នកខូចកាន់តែខ្លាំង។
«សូមលោក លោកស្រីដែលមានបញ្ហាជំងឺសួត ពិសេសជំងឺហឺត មេត្តាមក ទទួលការពិគ្រោះយោបល់ និងទទួលបានចំណេះដឹងថ្មីអំពីការថែរក្សា សុខភាពសួត ជាមួយក្រុមការងារវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញនៅផ្នែកពិគ្រោះជំងឺក្រៅ នៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត»៕
អត្ថបទ៖ រស្មី
សូមចុចអាន៖ ធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីដឹងថា មានជំងឺខ្សោយតម្រងនោម? ហើយអ្នកណាខ្លះគួរតែព្រួយបារម្ភ?
ឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យម្នាក់ធាក់នគរបាលចរាចរណ៍កំពុងដាក់គោលដៅ រឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់
ឈ្មួញចិនកំពុងសិក្សាម៉ៅចម្ការទុរេន សហគមន៍បែកអន្លូង
ក្រសួងកិច្ចការនារី សហការជាមួយ UNDP រៀបចំគម្រោងថ្មី ផ្តោតលើការលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ
ឃុំ ប៉ុណ្ណាដែត ស្នើឱ្យរួមគ្នាអភិរក្សភាសារជាតិ ដោយបញ្ឈប់ការប្រើអក្សរឡាតាំង ជំនួសភាសារខ្មែរ
អង្គការសិទ្ធិកុមារផ្តល់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលដល់អ្នកសារព័ត៌មាន ស្តីពីការរក្សាសុវត្ថិភាព និងរាយការណ៍អំពីកុមារ
នាវាចម្បាំងកូរ៉េខាងជើង លិចនៅថ្ងៃសម្ពោធ ចំពោះមុខលោក គីម ជុងអ៊ុន តែម្តង
មេបញ្ជាការរងអាវុធហត្ថខណ្ឌចំការមនទទួលមរណភាពក្នុងវ័យ៥៣ឆ្នាំ
ណាសា ព្រមានពីព្យុះព្រះអាទិត្យ ដែលនឹងជះឥទ្ធិពលមកផែនដី ប៉ុន្មានថ្ងៃទៀត
រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិថៃ ព្រមានពីហានិភ័យ ផ្ទុះរដ្ឋប្រហារថ្មីទៀត
រញ្ជួយដីដ៏ខ្លាំងនៅ ក្រិក ឈានដល់ព្រមាន ពីរលកយក្សស៊ូណាមិ ខណៈ ៤ប្រទេសទៀត ក៏ប្រយ័ត្នខ្លួន
-
ចរាចរណ៍៦ ថ្ងៃ agoស្នងការខេត្តប៉ៃលិន បំភ្លឺជុំវិញករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចណ៍បណ្តាលឱ្យស្លាប់ភាគីជិះម៉ូតូ
-
សន្តិសុខសង្គម៤ ថ្ងៃ agoស្នងការរាជធានី ប្រកាសតែងតាំងលោកវរសេនីយ៍ទោ ប៉ាង សាវឿន ឲ្យគ្រប់គ្រងការិយាល័យគណនេយ្យ ចំណុះផែនការងារភស្តុភារ និងហិរញ្ញវត្ថុ
-
សន្តិសុខសង្គម២ ថ្ងៃ agoជនដៃដល់៣នាក់ត្រូវបានឃាត់ខ្លួនក្នុងករណីរំលោភសម្លាប់ក្មេងស្រីវ័យ១៥ឆ្នាំនៅខណ្ឌព្រែកព្នៅ
-
ចរាចរណ៍១ សប្តាហ៍ agoUpdate៖ អ្នកបង្កគ្រោះថ្នាក់បុករះនៅមុខក្រសួងមហាផ្ទៃ ជានាយការិយាល័យគណនេយ្យ ចំណុះផែនការងារភស្តុភារ និងហិរញ្ញវត្ថុ នៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ
-
ចរាចរណ៍១ សប្តាហ៍ agoUpdate៖ អ្នកបើករថយន្ដបុករះនៅមុខក្រសួងមហាផ្ទៃ ស្ថិតក្រោមជាតិអាល់កុល 0,35mg/L
-
ព័ត៌មានជាតិ៣ ថ្ងៃ agoអតីតភិក្ខុសង្ឃល្បីឈ្មោះ៥រូប កំពុងកាន់តំណែងជាន់ខ្ពស់ក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ agoមន្ត្រីសុខាភិបាល អំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋចាក់វ៉ាក់សាំង Pfizer ដើម្បីការពារវីរុសបំប្លែងថ្មី JN.1
-
សន្តិសុខសង្គម៣ ថ្ងៃ agoកម្មករ-កម្មការិនីរោងចក្រប្រមាណ ២៥០ នាក់ តវ៉ាបិទផ្លូវ ២១៧ ខណ្ឌដង្កោ ដោយសំណូមពរ ៥ ចំណុច