ផ្ទះបុរាណអាយុ ១០០ ឆ្នាំ នៅក្រុងបាត់ដំបងមាន ៨០០ ខ្នងផ្ទះ ជាគោលដៅទាក់ទាញទេសចរ

សំណង់អគារសម័យបុរាណជាច្រើន ដែលបានបន្សល់ទុកអស់រយះពេលចន្លោះ​ពី​ ៩០ ទៅ ១០០ ឆ្នាំ នៅចំកណ្តាល បេះដូង​នៃក្រុងបាត់ដំបងរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន នៅតែបង្ហាញរូបរាង​យ៉ាង​ស្រស់​បំព្រងនិងកំពុងពេញនិយមក្នុងការទស្សនាកម្សាន្តពីសំណាក់ភ្ញៀវ​ទេសចរជាតិនិង​អន្តរជាតិ ខណះបច្ចុប្បន្នអាជ្ញាធរបានយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើបរិស្ថាននិងដងផ្លូវសាធារណះឲ្យមាន​ភាពទូលាយ សម្រាប់​បម្រើ​ដល់ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ ធ្វើដំណើរថ្មើរជើង​ដើម្បីទស្សនាអគារ​បុរាណ។

អតីតនាយកសាលាម្នាក់ក្នុង​ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ គឺព្រឹទ្ធាចារ្យ ពុទ្ធ សំរិទ្ធ រស់នៅ​ក្នុង​ក្រុង​បាត់ដំបងបានលើក​ឡើងថា បើតាម​លោកនៅចាំខ្លះៗ ការសាងសង់អគារបុរាណ​ក្នុងក្រុងមាន ៣ ដំណាក់​កាលពីគ្នា ហើយការសាងសង់ទៀត​សោត​ ក៏មានទុកចន្លោះផ្លូវសម្រាប់ការដើរកម្សាន្ត និង​សម្រាប់​រថយន្ត​អគ្គិភ័យចេញចូលងាយស្រួលផងដែរ បើសិនមានករណីអគ្គីភ័យនោះ​គឺមានផ្លូវលេខ ១ កន្លះ និងលេខ ២ កន្លះ ដែល​នេះជាការឆ្លាតវៃនិងជាលក្ខណះ ការពារ​របស់​បុរាណ​កាល​ណោះ។

ព្រឹទ្ធាចារ្យរូបនេះបន្តថា អគារផ្ទះល្វែងដែលបានសាងសង់​ក្នុងក្រុងភាគច្រើន​មានកម្រឹតត្រឹម ២ ជាន់​ប៉ុណ្ណោះ មានទទឹង ៥ ម៉ែត្រ និង បណ្តោយ ២០ ម៉ែត្រ មានជញ្ជាំងជាប់គ្នា ដំបូលប្រក​ដោយ​ក្បឿង​ដី​ឥដ្ឋ និង​នៅផ្នែកខាងក្រោយនិងខាងមុខ​ផ្ទះខ័ណ្ឌគ្នាដោយអណ្តូងខ្យល់ ហើយ​បង្អួច ទ្វារ និង​ជណ្តើរ ធ្វើ​អំពី​ឈើ តែខុសគ្នាត្រង់សម័យកាលបារាំង​មានក្បាច់រចនាបថច្រើនជាងសម័យសង្គម​រាស្ត្រនិយម។

លោកថា “និយាយទៅ ខ្ញុំសង្កេតឃើញ មានភាពខុសគ្នា ២ ត្រង់ថា សម័យ​បារាំង​មាន​រូបចម្លាក់​ក្បាច់ក្បូរ​ច្រើន ហើយ​សម័យរាស្ត្រនិយម​គឺមាន​លក្ខណះ​សាមញ្ញ​ជាង”។

សំណង់អគារបុរាណក្នុងក្រុងមួយចំនួនត្រូវបានជួសជុលផ្នែកខ្លះៗ ដោយ​រក្សា​ទម្រង់ដើមដូចជាទ្វារធ្វើ​ពីឈើ បង្អួច ជាដើមក៏ត្រូវបានលាបថ្នាំបន្ថែម។ បច្ចុប្បន្នអាជ្ញាធរ​ខេត្ត​បានរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណះក្នុងក្រុង​បានល្អប្រសើរ​ជាងមុន សម្រាប់​បម្រើ​ដល់ភ្ញៀវធ្វើដំណើរទស្សនាអគារបុរាណចាប់ពីផ្លូវលេខ ១ រហូតដល់ផ្លូវលេខ ៣។ អ្វីដែលសំខាន់មានភាពស្មុគស្មាញ និងខ្វះសណ្តាប់ធ្នាប់នោះស្ថិត​នៅផ្លូវលេខ១កន្លះ និង​២​កន្លះ ដែលក្នុងរយះពេលកន្លងទៅ ខ្វះការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតែពេលនេះ​ហាក់ខុស​ប្លែក​ពីគ្រានោះឆ្ងាយណាស់ ទាំងបរិស្ថានទាំងដងផ្លូវ សាធារណះក្នុងក្រុង។

លោក ហម អរុណ អនុប្រធាន នៃមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្ត​បាត់ដំបង​បានឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ន​សំណង់​អគារផ្ទះ​បុរាណ ដែល​បានបន្សល់នៅ​ក្នុងក្រុងបាត់ដំបងសរុប​មាន​ចំនួន ៨០០ខ្នងផ្ទះ ស្ថិត​នៅក្នុង​កណ្តាល​នៃ​ក្រុង​បាត់ដំបង ចន្លោះ​ពីផ្លូវលេខ ១ ដល់ផ្លូវលេខ៣ បូករួម​ទាំង​នៅ​វត្តគរ​ផង។

លោកថា ផ្ទះបុរាណនៅក្រៅពីក្រុងបាត់ដំបង ក៏មានច្រើនដែរដែលពលរដ្ឋកំពុងរស់នៅ ព្រោះ​ផ្ទះ​ទាំងនោះស្ថិតក្នុងរយះកាល​ក្រោម ៥០ ឆ្នាំ មិនចាត់ទុកជាផ្ទះបុរាណទេ បើចាប់​ពីចន្លោះ​៩០ ទៅ ១០០ ឆ្នាំ ទើបកំណត់ជាផ្ទះបុរាណនិងជាប្រវត្តិសាស្ត្រ៕

អត្ថបទ៖ សៅ សារិទ្ធ