ការសាងសង់ផ្ទះបុរាណបែបប្រៃណីជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី ថយចុះបន្តបន្ទាប់

ស្របពេលដែលសម័យកាលមានការផ្លាស់ប្តូរ បងប្អូនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី បានងាកមកចាប់អារម្មណ៍សាងសង់ផ្ទះដែលធ្វើពីស័ង្កសី ថ្ម ឬឈើ ជំនួសឱ្យការសាងសង់ផ្ទះស្នាក់នៅបែបប្រពៃណី ដែលធ្លាប់ធ្វើអំពីឬស្សីប្រក់ស្បូវ។

ការផ្លាស់ប្តូរនេះ ដោយសារបងប្អូនជនជាតិភាគតិចតាមតំបន់មួយចំនួនយល់ឃើញថាផ្ទះដែលធ្លាប់ធ្វើអំពីឬស្សីប្រក់ស្បូវដែលជាផ្ទះតជំនាន់ពីដូនតានោះមានសភាពទ្រុឌទ្រោម ស្របពេលពួកគេក៏មានជីវភាពធូរធាផងនោះ ក៏សម្រេចរុះរើផ្ទះចាស់នេះ ហើយធ្វើជំនួសមកវិញនូវផ្ទះថ្មី ធ្វើពីឈើប្រក់ស័ង្កសី ឬសាងសង់ជាសំណង់ថ្ម ។ ចំណែកផ្ទះតជំនាន់ពីដូនតារបស់ជនជាតិមួយនេះត្រូវគេមើលឃើញថា មានការថយចុះជាបន្តបន្ទាប់សម្រាប់ក្នុងនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ពោលផ្ទះប្រក់ស្បូរបែបប្រពៃណីគឺនៅសល់តិចតួចណាស់នៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ដែលស្ថិតនៅភាគខាងកើតប្រទេសកម្ពុជា។

លោក បេវ អាយុ ៤៣ ឆ្នាំ ជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នង មានទីលំនៅបច្ចុប្បន្ននៅភូមិឡៅការ សង្កាត់សុខដុម ក្រុងសែនមនោរម្យ ខេត្តមណ្ឌលគិរីបានប្រាប់(កម្ពុជាថ្មី) នៅថ្ងៃទី២៧ខែឧសភាឆ្នាំ២០២៥ ថា កាលពីនៅវ័យកុមារ គាត់បានរស់នៅក្នុងផ្ទះរបស់ក្រុមគ្រួសារធ្វើអំពីឬស្សីប្រក់ស្បូវផ្ទាល់ដីហើយមានកន្លែងសម្រាកអមសងខាង និងមានផ្លូវទៅមកនៅកណ្តាល ហើយរដូវត្រជាក់ដែលផ្ទះមួយនេះផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅសម្រាប់ពួកគេយ៉ាងមានក្ដីសុខផងដែរនាជំនាន់នោះនោះ។ ប៉ុន្តែលោកថា៖« ពេលខ្ញុំធំដឹងក្តីក្រោយមកផ្ទះដែលធ្លាប់រស់នៅនេះ មានសភាពទ្រុឌទ្រោមពុកផុយ ហើយក្រុមគ្រួសារក៏បានរុះរើនិងធ្វើជំនួសមកវិញផ្ទះធ្វើអំពីឈើ១ខ្នង ប្រក់ស័ង្កសី ដែលមិនឆាប់ពុកផុយមានភាពរឹងមាំ និងមានអាយុកាលយូរជាងមុន»។

យ៉ាងណាមិញ ដោយមើលឃើញថាផ្ទះបុរាណតពីដូនតានេះចេះតែបាត់បង់ទៅៗ លោកបានសម្រេចចិត្តសាងសង់ផ្ទះប្រក់ស្បូវបែបប្រពៃណីដែលធ្លាប់រស់នៅតាំងពីក្មេងវ័យ ដើម្បីចង់រំឭកស្នាដៃខ្លួនបានចេះពីលោកឪពុក ហើយការសាងសង់ផ្ទះរៀងមូលធ្វើអំពីឬស្សីប្រកស្បូវនេះគឺដើម្បីចង់សម្រាកកម្សាន្តលេងម្តងៗផងពេលរដូវចុះត្រជាក់ខ្លាំង។ លោកបញ្ជាក់ថា៖«ពីព្រោះផ្ទះប្រក់ស្បូវនេះចំណុចពិសេសរបស់វានោះគឺពេលដែលចុះត្រជាក់ខ្លាំងគឺពួកគេចាប់ផ្តើមដុតភ្នួកភ្លើងចំកណ្តាលផ្លូវដើរ ដើម្បីផ្តល់ភាពកក់ក្តៅសម្រាប់ពួកគេផងដែរ»។

បើតាមលោក បេវ ជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ការសាងសង់ផ្ទះបុរាណមួយនេះមិនងាយស្រួលនោះទេគឺត្រូវប្រើពេល៤៥ថ្ងៃ ពោលគឺមួយខែកន្លះទើបសាងសង់រួច ព្រោះវាមានក្បាច់ច្រើនលើសពីនោះគឺត្រូវតម្បាញឬស្សីធ្វើជញ្ជាំងបាំងជុំវិញតែម្ដង។ លោកបន្ថែមថា៖«បើទោះបីការសាងសង់នេះរៀងលំបាក និងប្រើពេលយូរប៉ុណ្ណា ដោយសារការស្រលាញ់ និងមានគោលបំណងចង់អភិរក្សកុំឱ្យមានការបាត់បង់ទៅថ្ងៃអនាគតនូវផ្ទះវប្បធម៌ប្រពៃណីដែលជាអត្តសញ្ញាណរបស់បងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិចព្នង នៅខេត្តមណ្ឌលគិរី ហើយចង់ឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយបានឃើញបានស្គាល់ផ្ទះអត្តសញ្ញាណពីដូនតារបស់យើងជាប្រវត្តិសាស្រ្តនេះ ទើបខ្ញុំសម្រេចចិត្តសាងសង់វាឡើង»។

ជាមួយគ្នានេះលោក សុខ ទីឃាវុឌ្ឃ ប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ខេត្តមណ្ឌលគិរី បានឱ្យដឹងថា ផ្ទះឫស្សីប្រក់ស្បូវរាងមូល ដែលជាលំនៅដ្ឋានរបស់បងប្អូនជនជាតិដើមភាគតិចដែលមានប្រវត្ដិតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយនោះ នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះមិនសូវមានច្រើននោះទេនៅក្នុងខេត្ត ដោយសម័យបច្ចុប្បន្នគឺជាសម័យបច្ចេកវិទ្យា។ លោកថា៖« ដោយមានការអភិវឌ្ឍឥតឈប់ឈរ មិនថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកណ្តាល ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋជាជនជាតិដើមភាគតិច នៅភូមិភាគឦសាន ពួកគេមានជីវភាពធូរធាហើយពួកគេគិតថាអាចនឹងមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីសាងសង់លំនៅដ្ឋាន ប្ដូរពីផ្ទះដែលសាងសង់បែបបុរាណមានសភាពទ្រុឌទ្រោមឱ្យប្រែក្លាយទៅជាលំនៅដ្ឋានធ្វើអំពីឈើប្រក់ស័ង្កសី និងខ្លះទៀតសាងសង់សំណង់រឹង អំពីថ្ម»។

លោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា ផ្ទះបុរាណដែលជាអត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនេះ មិនមែនបាត់បង់ទាំងស្រុងនោះទេ នៅតាមតំបន់សហគមន៍មួយចំនួនពួកគេនៅតែប្រកាន់ភ្ជាប់ថែរក្សា ដើម្បីឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយបានមើលបានស្គាល់ជាពិសេសអាចទាក់ទាវភ្ញៀវទេសចរមកទស្សនា និងថតរូបជាអនុស្សាវរីយ៍ហើយអាចរកចំណូលបានពីភ្ញៀវទេសចរទាំងនោះផងដែរ៕

អត្ថបទ៖ រៀម សុខហេង