អ្វី​ទៅ​ជា «លិខិត​សុំរៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍ និងសំបុត្រ​ចុះ​អាពាហ៍ពិពាហ៍»?

ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមប្រពៃណី មិនមែនជាការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមផ្លវូច្បាប់ពេញលេញនៅឡើយទេ។ ដើម្បីធានាចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ស្របច្បាប់ ត្រូវដាក់ពាក្យសុំរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ការជូនដំណឹងជាសាធារណៈ ជាពិសេស គឺការចុះសំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍។ ប៉ុន្តែ គូស្វាមីភរិយាមួយចំនួន ក្រោយរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍រួចមិនបានចុះសំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍ឡើយ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនតែងយល់ច្រឡំថា លិខិតសុំច្បាប់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងសំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាលិខិតតែមួយ។

មែនទែនទៅ លិខិតសុំច្បាប់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងសំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬហៅថា «អេតាស៊ីវិល» គឺជាលិខិតពីរដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។ លិខិតសុំច្បាប់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ គឺជាលិខិតមួយប្រភេទដែលប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ដែលមានបំណងរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ត្រូវតែមាន ដើម្បីទទួលបានការអនុញ្ញាតតាមផ្លូវច្បាប់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។ លិខិតសុំច្បាប់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នេះ គឺត្រូវចេញដោយអាជ្ញាធរឃុំ-សង្កាត់ ដែលជាទីលំនៅរបស់កូនក្រមុំរស់នៅ ហើយទាំងកូនក្រមុំ និងកូនកំលោះត្រូវតែសុំលិខិតបញ្ជាក់ភាពនៅលីវ ឬមិនទាន់មានគូ ដើម្បីអាចសុំច្បាប់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។

ក្រោយអាជ្ញាធរឃុំ ឬសង្កាត់ បានពិនិត្យលើលិខិតសុំរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ត្រឹមត្រូវតាមលក្ខខណ្ឌច្បាប់កំណត់ហើយនោះ មន្ត្រីអត្រានុកូលដ្ឋាននៃឃុំ ឬសង្កាត់ត្រូវចេញលិខិតប្រកាសជាសាធារណៈ ដោយត្រូវបិទលិខិតប្រកាសសុំរៀបអាពាហ៍ ពិពាហ៍នេះនៅលំនៅដ្ឋានរបស់កូនក្រមុំ និងនៅសាលាឃុំ-សង្កាត់។ ជាមួយគ្នានេះ លិខិតប្រកាសចំនួនពីរទៀត ត្រូវផ្ញើទៅមន្ត្រីអត្រានុកូលដ្ឋានឃុំ ឬសង្កាត់ខាងកូនកំលោះ ដើម្បីយកទៅបិទនៅលំនៅដ្ឋានខាងកូនកំលោះ និងនៅសាលាឃុំ ឬសង្កាត់។

បើទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី អាពាហ៍ពិពាហ៍អាចចាត់ទុកជាត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈផ្លូវច្បាប់បាន លុះត្រាតែបុរស និងនារី ដែលស្ម័គ្រចិត្តយកគ្នាជាប្ដីប្រពន្ធទៅចុះកិច្ចសន្យាអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅចំពោះមុខមន្ត្រីអត្រានុកូលដ្ឋានខាងលំនៅដ្ឋានរបស់នារី ដោយត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍។ សំបុត្រចុះអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬប្រជាពលរដ្ឋទូទៅស្គាល់ថា«អេតាស៊ីវិល» ជាលិខិតមួយប្រភេទដែលគូស្វាមីភរិយាក្រោយពេលរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ហើយ ត្រូវទៅសាលាឃុំ ឬសង្កាត់ ដើម្បីសុំចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅចំពោះមុខមន្ត្រីអត្រានុកូលដ្ឋាន។

បើតាមច្បាប់ក្រមរដ្ឋប្បវេណីបានចែងថា អាជ្ញាធរឃុំ ឬសង្កាត់ អាចចេញសំបុត្រចុះបញ្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍ឲ្យគូស្វាមីភរិយាបាន លុះត្រាតែគូស្វាមីភរិយាដែលសុំចុះបញ្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍នេះបានធ្វើកិច្ចសន្យាអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរជាមុនសិន។ ទន្ទឹមនេះ អាជ្ញាធរឃុំ ឬសង្កាត់ មានសិទ្ធិចេញសំបុត្រចុះបញ្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍ឲ្យគូស្វាមីភរិយានេះ ត្រូវធ្វើឡើងតាមការស្ម័គ្រចិត្ត ហើយមានការដឹងឮ និងយល់ព្រមពីសាច់ញាតិនៃគ្រួសារទាំងសងខាង។

ការចុះសំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬអេតាស៊ីវិលនេះ បានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការថែរក្សាចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ស្វាមីភរិយាឲ្យបានយូរអង្វែង ដោយក្លាយជាប្ដីប្រពន្ធពេញច្បាប់។ កាលណាមានអេតាស៊ីវិល គឺប្តីប្រពន្ធមិនអាចទៅស្រលាញ់ ឬទាក់ទងជាមួយអ្នកណាបានទៀតឡើយ។ តែក្នុងករណីចង់លែងលះគ្នាក៏មានការលំបាកដែរ ដោយហេតុថា ត្រូវប្តឹងទៅ ដល់តុលាការ ដើម្បីឲ្យចៅក្រមកាត់សេចក្តី ទើបអាចលែងគ្នាបាន៕

ដោយ៖ ធឿន វ៉ាន់សុង