អត្ថាធិប្បាយ
មហាយក្សចិន ជាដើមហេតុនាំឲ្យមានវត្តមាន QUAD លើភពផែនដីនេះ
មហាសមុទ្រឥណ្ឌា គឺជាតំបន់យុទ្ធសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយដែលជាចំណុចកណ្តាលភ្ជាប់តំបន់យុទ្ធសាស្រ្តធំៗទាំងបី គឺអឺរ៉ុប មជ្ឈិមបូព៌ា និងអាស៊ី។ វា ក៏ជាលំហសមុទ្រដ៏សំខាន់សម្រាប់ការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវសមុទ្រដែលជាសរសៃឈាមនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ ដើម្បីទប់ទល់នឹងការពង្រីកឥទ្ធិពលចិននៅក្នុងតំបន់នេះ ប្រទេសចំនួន ៤ មានអាមេរិក ជប៉ុន អូស្រ្តាលី និងឥណ្ឌា បានបង្កើតបក្សសម្ព័ន្ធឈ្មោះថា ឃ្វដ (QUAD)។
ឃ្វដ (QUAD)ដែលមានឈ្មោះពេញជាភាសាអង់គ្លេសថា Quadrilateral Security Dialogue (QUAD ) គឺជាបណ្តាញការទូតនៃប្រទេសចំនួន៤ ដែលប្តេជ្ញាគាំទ្រដល់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរី និងបើកចំហសេដ្ឋកិច្ច និងសន្តិសុខ។ ឃ្វដ បំពេញបន្ថែមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ក្នុងតំបន់ និងពហុភាគី រួមទាំងជាមួយរដ្ឋសមាជិកអាស៊ាន និងដៃគូប៉ាស៊ីហ្វិក។ ក្រុម ឃ្វូដ បង្កើតឡើងដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០០៧ នៅខាងក្រៅសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ហៅកាត់ថាអាស៊ាន។ ឃ្វូដ ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាសម្ព័ន្ធភាពនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមដែនសមុទ្រ ហើយបានបន្តធ្វើកិច្ចប្រជុំ ការផ្លាស់ប្ដូរព័ត៌មាន និងសមយុទ្ធយោធានៃប្រទេសសមាជិកទាំងអស់។
- ការបង្កើត
អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ស៊ីនហ្សូ អាបេ គឺជាមនុស្សដំបូងគេដែលបញ្ចេញគំនិតបង្កើត ឃ្វដ នេះ។ ចាប់តាំងពីការបង្កើតឡើង តំណាងសម្រាប់ប្រទេសសមាជិកទាំងបួនបានជួបប្រជុំគ្នាជាប្រចាំ។ ជាការពិត ប្រភពដើមរបស់ ឃ្វដ អាចត្រូវបានគេតាមដានពីការវិវត្ត ការកើតឡើងនៃរលកយក្សស៊ូណាមិនៅមហាសមុទ្រឥណ្ឌាបាននាំឱ្យមានការបង្កើត ឃ្វដ ដើម្បីបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពក្រៅផ្លូវការសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសង្គ្រោះ និងទប់ទល់គ្រោះមហន្តរាយ។ ក្រោយមក វាត្រូវបានចូលរួមដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន និងអូស្ត្រាលី។
- ការដកខ្លួនរបស់អូស្ត្រាលី
នៅឆ្នាំ ២០០៨ អូស្ត្រាលី បានចាកចេញពីឃ្វដ ដែលគេសន្និដ្ឋានថា ដោយសារតែរងសម្ពាធនយោបាយពីរដ្ឋាភិបាលចិន និងបន្ទាប់ពីជម្លោះកាន់តែខ្លាំងឡើងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១០ ការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធារវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងអូស្ត្រាលីត្រូវបានបន្ត ដែលនាំឱ្យអូស្ត្រាលីត្រឡប់មកវិញនូវសមយុទ្ធទ័ពជើងទឹក ឃ្វដ។
ក្នុងឆ្នាំ ២០១២ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនបានសង្កត់ធ្ងន់លើគំនិតនៃ “គ្រាប់ពេជ្រសន្តិសុខប្រជាធិបតេយ្យ” របស់អាស៊ី ដែលរួមមានសហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន ឥណ្ឌា និងអូស្ត្រាលី។ នៅពេលដែលការចរចាជាផ្លូវការលើកដំបូងរបស់ក្រុមប្រទេស ឃ្វដ បានធ្វើឡើងនៅប្រទេសហ្វីលីពីននៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ ចំណែក នៅឆ្នាំ ២០២០ កងទាហានទាំងបីប្រទេស ឥណ្ឌា-អាមេរិក-ជប៉ុន បានធ្វើសមយុទ្ធកងទ័ពជើងទឹក ម៉ាឡាបា រួមគ្នាលើកដំបូង ដោយរួមបញ្ចូលអូស្ត្រាលីម្តងទៀត។
- គោលការណ៍របស់ ឃ្វដ
ហេតុផលនៅពីក្រោយ ឃ្វដ គឺដើម្បីរក្សាផ្លូវសមុទ្រជាយុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ដើម្បីទប់ទល់ឥទ្ធិពលយោធា ឬនយោបាយ ជាពិសេស ឥទ្ធិពលកុម្មុយនិស្ត។ វាត្រូវបានគេមើលឃើញជាទូទៅថា ជាក្រុមយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីកាត់បន្ថយការត្រួតត្រារបស់ចិន។ គោលបំណងស្នូលរបស់ ឃ្វដ គឺដើម្បីធានាបាននូវសណ្ដាប់ធ្នាប់សកលដែលផ្អែកលើច្បាប់ សេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ និងប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មសេរី។ សម្ព័ន្ធនេះ ក៏មានគោលបំណងផ្តល់ហិរញ្ញប្បទាន បំណុល សម្រាប់ប្រទេសនានានៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកផងដែរ។
មេដឹកនាំ ឃ្វដ ផ្លាស់ប្ដូរទស្សនៈលើបញ្ហាសកលបច្ចុប្បន្នដូចជា បច្ចេកវិទ្យាសំខាន់ៗ និងដែលកំពុងរីកចម្រើន ការតភ្ជាប់ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សន្តិសុខអ៊ីនធឺណិត សន្តិសុខដែនសមុទ្រ ជំនួយមនុស្សធម៌ ជំនួយក្នុងការទប់ទល់គ្រោះមហន្តរាយ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ជំងឺរាតត្បាត និងការអប់រំ។ ឃ្វដ មានលក្ខណៈមិនដូចណាតូ (NATO) ឡើយ ដោយសារក្រុម ឃ្វដ មិនរាប់បញ្ចូលការផ្ដល់ការការពារសមូហភាពទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ឃ្វដ ជ្រើសរើសធ្វើសមយុទ្ធយោធារួមគ្នាជាការបង្ហាញពីការរួបរួមផ្នែកយោធា និងការរួបរួមការទូត។
- សារៈសំខាន់នៃ ឃ្វដ សម្រាប់ប្រទេសឥណ្ឌា
គេជឿថា ឃ្វដ ទប់ទល់នឹងការកើនឡើងសេដ្ឋកិច្ច និងយោធារបស់ចិន។ គួរកត់សម្គាល់ថា ប្រសិនបើអរិភាពរបស់ចិនកើនឡើងនៅតាមព្រំដែន ឥណ្ឌាអាចទទួលយកការគាំទ្រពីប្រទេសជាសមាជិក ឃ្វដ ផ្សេងទៀត ដើម្បីប្រឆាំងនឹងប្រទេសកុម្មុយនិស្ត។ លើសពីនេះ ឥណ្ឌាថែមទាំងអាចទទួលយកជំនួយពីជួរមុខកងទ័ពជើងទឹក និងធ្វើការរុករកយុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។
- កិច្ចប្រជុំកំពូលឆ្នាំ ២០២១
នៅខែមីនា ឆ្នាំ ២០២១ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ ប៉ៃដិន បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកដំបូងដែលមិនធ្លាប់មានរបស់មេដឹកនាំ ឃ្វដ ក្នុងទម្រង់ប្រកបទៅដោយឫទ្ធិអំណាច។ ប្រទេសជាសមាជិកទាំងអស់បានប្តេជ្ញាថានឹងខិតខំសម្រាប់តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកឱ្យមានសេរីភាព សេដ្ឋកិច្ចបើកចំហ រួមបញ្ចូលការរក្សានូវប្រជាធិបតេយ្យ និងគ្មានការរឹតបន្តឹងដោយការបង្ខិតបង្ខំ។ នេះ គឺជាការផ្ញើសារដ៏ជាក់ស្តែកមួយទៅកាន់ប្រទេសចិន៕
ដោយ ៖ សេម វាសនា
សុវត្ថិ មុនីនាគ ធ្វើឱ្យអ្នកគាំទ្រវិស័យចម្រៀងនៅកម្ពុជា ពោលសរសើរសឹងគ្រប់គ្នា ក្រោយបង្ហាញ MVចម្រៀងថ្មី
តម្លៃមាសបន្តហក់ឡើងឡើងជិត $៤ ០០០ ក្នុងមួយតម្លឹង
តម្លៃមាសបំបែកកំណត់ត្រាថ្មី ជាង ៣ ១០០ ដុល្លារ/អោន ជុំវិញពន្ធ ត្រាំ
រង្វាន់កាន់តែធំអស្ចារ្យពី Smart! បញ្ចូលលុយទូរសព្ទមានឱកាសឈ្នះខុនដូរបស់បុរីប៉េង ហួត ឈ្នះឡាន BYD
មន្ត្រីជំនាញព្រួយបារម្ភ មាន់ទាងាប់ប្រមាណជាង ១៥០ ក្បាល នៅក្រុងក្រចេះ ជាជំងឺផ្ដាសាយបក្សី
នគរបាលឡោមព័ទ្ធខុនដូមួយកន្លែងទាំងយប់ ឃាត់ជនបរទេសប្រុសស្រីជាង ១០០នាក់
មីយ៉ាន់ម៉ា៖ ទឹក៤ដបជួយក្មេងស្រីឲ្យរស់ ទោះជាប់ក្រោមគំនរបាក់បែករហូត៥០ម៉ោង
រថភ្លើងដឹកស្រូវក្រឡាប់ធ្លាក់ចេញពីផ្លូវ នៅស្រុកថ្មគោល
ផ្ទុះបំពង់បង្ហូរឧស្ម័ននៅម៉ាឡេស៊ី បណ្ដាលឲ្យរបួសមនុស្ស២៥នាក់
ខេត្តវៀតណាម ជាប់កម្ពុជា កើតរញ្ជួយដី ៣លើកផ្ទួនៗ តែកម្រិតស្រាល
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៤ ថ្ងៃ agoកម្មករសំណង់ ៤៣នាក់ ជាប់ក្រោមគំនរបាក់បែកនៃអគារ ដែលរលំក្នុងគ្រោះរញ្ជួយដីនៅ បាងកក
-
សន្តិសុខសង្គម៥ ថ្ងៃ agoករណីបាត់មាសជាង៣តម្លឹងនៅឃុំចំបក់ ស្រុកបាទី ហាក់គ្មានតម្រុយ ខណៈបទល្មើសចោរកម្មនៅតែកើតមានជាបន្តបន្ទាប់
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ សប្តាហ៍ agoរដ្ឋបាល ត្រាំ ច្រឡំដៃ Add អ្នកកាសែតចូល Group Chat ធ្វើឲ្យបែកធ្លាយផែនការសង្គ្រាម នៅយេម៉ែន
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ agoបងប្រុសរបស់សម្ដេចតេជោ គឺអ្នកឧកញ៉ាឧត្តមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន បានទទួលមរណភាព
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ agoសត្វមាន់ចំនួន ១០៧ ក្បាល ដុតកម្ទេចចោល ក្រោយផ្ទុះផ្ដាសាយបក្សី បណ្តាលកុមារម្នាក់ស្លាប់
-
សន្តិសុខសង្គម១៣ ម៉ោង agoនគរបាលឡោមព័ទ្ធខុនដូមួយកន្លែងទាំងយប់ ឃាត់ជនបរទេសប្រុសស្រីជាង ១០០នាក់
-
សន្តិសុខសង្គម៤ ថ្ងៃ agoការដ្ឋានសំណង់អគារខ្ពស់ៗមួយចំនួនក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែតត្រូវបានផ្អាក និងជម្លៀសកម្មករចេញក្រៅ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ២ ថ្ងៃ agoកើតក្តីបារម្ភបាក់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅថៃ ក្រោយរញ្ជួយដី