អត្ថាធិប្បាយ
ក្រៅពី QUAD អាមេរិក បានដឹកនាំបង្កើត AUKUS មួយទៀត ដើម្បីទប់ទល់នឹងមហាយក្សចិន
ការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងមហាយក្សចិន និងមហាអំណាចអាមេរិក ជាពិសេស ចំពោះបញ្ហានៅក្នុងតំបន់ ដែនសមុទ្រ និយាយឲ្យចំ បញ្ហានៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងតែម្តង បានធ្វើឱ្យប្រទេសលោកខាងលិចមានការព្រួយបារម្ភចំពោះការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ចិន។ ហេតុនេះ ប្រទេសធំៗចំនួន ៣ បានបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ព័ន្ធត្រីភាគីដែលមានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នានឹងឃ្វូដ(QUAD)ដែរ នោះគឺ អូឃឺស៍(AUKUS )។ សម្ព័ន្ធមិត្តនេះ អាចលេចជារូបរាងបាន ដោយសារតែនាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ។
តើអូឃឺស៍គឺជាអ្វី ?
អូឃឺស៍ មានពាក្យពេញជាភាសាអង់គ្លេសថា Australia, the United Kingdom, and the United States (AUKUS) គឺជាដៃគូសន្តិសុខត្រីភាគីរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក ចក្រភពអង់គ្លេស និងអូស្ត្រាលី ដើម្បីផ្តល់ឱ្យអូស្ត្រាលីនូវនាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។ កិច្ចព្រមព្រៀង អូឃឺស៍ ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២១។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីទប់ទល់នឹងឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ ជាពិសេស នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។ សម្ព័ន្ធភាពនេះ គ្របដណ្ដប់លើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកវិទ្យា វិទ្យាសាស្ត្រ និងឧស្សាហកម្ម ព្រមទាំង កងកម្លាំងសន្តិសុខរួមគ្នា ដើម្បីនាំមកនូវសន្តិសុខសុវត្ថិភាពតំបន់ល្អជាងមុន និងនាំមកនូវអត្ថប្រយោជន៍រួមរវាងគ្នា។
គោលបំណងនៃការបង្កើតអូឃឺស៍
សម្ព័ន្ធអូឃឹស៍ បង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីរក្សាសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពនៅឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក និងទប់ស្កាត់គោលនយោបាយរបស់ចិន។ សម្ព័ន្ធអូឃឹស៍ ប្ដេជ្ញាបង្កើតឱ្យមានទំនាក់ទំនងកាន់តែជិតស្និទ្ធក្នុងចំណោមសម្ព័ន្ធមិត្តដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីទំនុកចិត្តដ៏ស៊ីជម្រៅនៃមិត្តភាព និងការកសាងកម្លាំងមួយឱ្យបានស្ថិតស្ថេរ ដើម្បីរក្សាគុណតម្លៃសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ការកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃការគំរាមកំហែងរបស់ចិន បាននាំឱ្យមានការអំពាវនាវប្រមូលផ្ដុំនាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ ហើយចង់ឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍កាន់តែល្អជាងមុន។ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងកង់បេរ៉ា ក៏បានយល់ឃើញដែរថា ទំនាក់ទំនងការពារជាតិជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកចាំបាច់ត្រូវតែពង្រឹង។
ទោះបីជាកន្លងមក អូស្ត្រាលី និងបារាំងមានបញ្ហាជាមួយគ្នាទៅលើការទិញនាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរក៏ដោយ ក៏អូស្រ្តាលី មានគោលបំណងចង់ឲ្យបារាំងចូលរួមក្នុងការរៀបចំការការពារជាតិបែបថ្មីនេះដែរ។ បារាំងដែលបានផលិតនាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពលនុយក្លេអ៊ែរអស់រយៈពេលជាងកន្លះសតវត្សនោះ នឹងស្ថិតក្នុងទីតាំងមួយ ដើម្បីជួយក្នុងក្របខ័ណ្ឌការពារសន្តិសុខជាតិរួមគ្នា។ សម្ព័ន្ធអូឃឹស៍ នឹងរួមចំណែកដល់ការពង្រឹង និងបំពេញបន្ថែមដល់បណ្ដាញភាពជាដៃគូដែលកំពុងរីកចម្រើនក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលរួមមាន សន្ធិសញ្ញាសន្តិសុខអូស្ត្រាលី នូវែលសេឡង់ និងសហរដ្ឋអាមេរិក ឬ «សន្ធិសញ្ញាអានហ្សឺស៍ » ។
ទំនាក់ទំនងរវាងអូឃឺស៍ និងអាស៊ាន
សម្ព័ន្ធមិត្តត្រីភាគី អូឃឺស៍ នឹងពង្រីកឥទ្ធិពលយោធារបស់ខ្លួននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងជួយធ្វើទំនើបកម្មដល់ប្រទេសដែលមានដែនជម្លោះនៅក្នុងសមុទ្រចិន ក្រោមហេតុផលថា ការពារសេរីភាពនាវាចរ ខណៈដែលចិនយកការការពារដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន ដើម្បីជាមូលហេតុក្នុងការពង្រីក និងពង្រឹងកម្លាំងយោធានៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
ការប្រជែងយុទ្ធសាស្ត្ររវាងមហាអំណាចអាមេរិក និងចិនក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក នឹងនាំឱ្យមានការបែងចែកនយោបាយការទូតក្នុងតំបន់ ដោយមានរដ្ឋខ្លះស្និទ្ធនឹងចិន ហើយរដ្ឋខ្លះស្និទ្ធនឹងអាមេរិក ដូចសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់អ៊ីចឹង។ ហេតុដូច្នេះ អាស៊ានស្ថិតនៅក្នុងទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រភូមិសាស្ត្រដ៏សំខាន់មួយដែលជាបេះដូងនៃ អូឃឺស៍ និង ឃ្វូដ ក៏ដូចជាយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។
ការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងចិន និងអាមេរិក អាចធ្វើឲ្យមានការប្រេះឆាផ្ទៃក្នុងនៃសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួន ដែលប្រទេសមួយចំនួនគាំទ្រចិនដូចជាឡាវ និងកម្ពុជា ខណៈដែលប្រទេសផ្សេងទៀត ដូចជាវៀតណាម និងសិង្ហបុរី បានស្វាគមន៍យ៉ាងខ្លាំងខ្លាចំពោះវត្តមានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ។ ក្នុងនោះ ប្រទេសមួយចំនួននៅតែមិនទាន់បង្ហាញគោលជំហររបស់ខ្លួននៅឡើយក្នុងការគាំទ្រមហាអំណាចមួយណា មានដូចជា ឥណ្ឌូនេស៊ី ថៃ និងម៉ាឡេស៊ី។ អូឃឺស៍ អាចជំរុញឱ្យសមាជិកអាស៊ានកាន់តែពិបាកនៅក្នុងការរក្សាតុល្យភាពរបស់ខ្លួន ក៏ព្រោះតែផលប្រយោជន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងសន្តិសុខផ្សេងៗគ្នា។ ការចូលរួមរបស់ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានជាមួយមហាអំណាចណាមួយ វាអាចនឹងធ្វើមហាអំណាចផ្សេងមួយទៀត ដាក់សម្ពាធ និងទណ្ឌកម្ម។ ពិតណាស់ថា សមាជិកអាស៊ានមួយចំនួនដែលមានបញ្ហាដែនជម្លោះជាមួយចិន ដូចជា វៀតណាម និងហ្វីលីពីន បានសាទរចំពោះវត្តមានសម្ព័ន្ធមិត្តត្រីភាគីអូឃឺស៍ ។
ដើម្បីជៀសវាងពីគ្រោះថ្នាក់ ឫក៏ប្រែក្លាយឱ្យទៅជាឪកាសចេញពីការប្រកួតប្រជែងមហាអំណាចនយោបាយនេះ ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានគួរតែតម្កល់ផលប្រយោជន៍អាស៊ានជាធំ ហើយមិនគួរចូលរួមជាមួយមហាអំណាចមួយក្នុងការប្រឆាំងជាមួយមហាអំណាចមួយផ្សេងទៀតនោះទេ ព្រោះវាអាចប្រែក្លាយប្រទេសនោះទៅជាកូនអុក របស់ពួកមហាអំណាចនៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ៕
ដោយ៖ សេម វាសនា
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
ក្មេងស្រីហ្វីលីពីន-កូរ៉េ ដែលត្រូវសេដ្ឋីឌូបៃយកទៅចិញ្ចឹម ពេលនេះមានស្ថានភាពបែបណាហើយ?
-
ជីវិតកម្សាន្ដ៥ ថ្ងៃ ago
លេចមុខតួឯកប្រុសក្នុងរឿង “កងដៃចាំស្នេហ៍” ស្នាងភ្នួស សុំឲ្យគ្រប់គ្នាអហោសិកម្ម
-
ចរាចរណ៍៦ ថ្ងៃ ago
ករណីបុករះស្លាប់៤នាក់នៅស្ពានអាកាសឫស្សីកែវ មានម្នាក់ជានិស្សិតពូកែជំនាញស្ថាបត្យកម្ម និងនគរូបនីយវិទ្យា
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៤ ថ្ងៃ ago
យន្តហោះក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Jetstar មួយគ្រឿង បុកគ្នាជាមួយរថយន្តសន្តិសុខអាកាសយាដ្ឋាន
-
ចរាចរណ៍១ ថ្ងៃ ago
ឆ្នាំ២០២៣ ខេត្តកំពង់ចាម មានអ្នកស្លាប់ព្រោះគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ជាង១រយនាក់ និងរបួសជាង២រយនាក់
-
ព័ត៌មានជាតិ៧ ថ្ងៃ ago
គម្រោងទឹកស្អាតធំបំផុតចាយទុនជាង ១០០ លានដុល្លារនៅបាក់ខែង គ្រោងចាប់ផ្តើមសាងសង់
-
ព័ត៌មានជាតិ៣ ថ្ងៃ ago
មន្រ្តីក្រសួងបកស្រាយវីដេអូរថភ្លើងបើកលើផ្លូវជាតិ ពលរដ្ឋសង្ស័យបើកខុសបច្ចេកទេស
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៣ ថ្ងៃ ago
តើទីក្រុងណា ស្ទះចរាចរណ៍ខ្លាំងជាងគេ នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍?