ព័ត៌មានជាតិ
តើការចិញ្ចឹមសត្វព្រៃជាលក្ខណៈឯកជន ខុសច្បាប់ដែរឬទេ?
រយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ មានការវែកញែក និងបង្ហាញការងឿងឆ្ងល់អំពីសកម្មភាពចុះបង្រ្កាប និងចាប់យកសត្វក្ងោកពីបុរសម្នាក់ ដែលរស់នៅស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ជុំវិញការចុះបង្ក្រាបនេះ រដ្ឋបាលព្រៃឈើ បានបញ្ជាក់ថា ក្រោយបើកការស៊ើបអង្កេត គឺរកឃើញថា បុរសឈ្មោះ យឹម សំអឿន បានចិញ្ចឹមសត្វក្ងោកសម្រាប់ជួញដូរដោយខុសច្បាប់។ តើការចិញ្ចឹមសត្វព្រៃជាលក្ខណៈឯកជន ឬគ្រួសារបែបនេះ ខុសនឹងច្បាប់ត្រង់ចំណុចណា?

បើតាមច្បាប់ស្ដីពីព្រៃឈើ ត្រង់ជំពូកទី១០ ពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិរក្សសត្វព្រៃ បានចែងថា ពពួកសត្វព្រៃគ្រប់ប្រភេទនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ និងជាសមាសភាគនៃធនធានព្រៃឈើ។ ពពួកសត្វព្រៃទាំងអស់នេះ គឺស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រង ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងការអភិរក្សដោយរដ្ឋបាលព្រៃឈើ។ ទន្ទឹមនេះ គ្រប់ប្រភេទសត្វព្រៃទាំងអស់ គឺត្រូវបានបែងចែកជា៣ក្រុម គឺ ១) ក្រុមប្រភេទជិតផុតពូជ ២) ក្រុមប្រភេទមានដោយកម្រ និង៣) ក្រុមប្រភេទមានដោយបង្គួរ។ បើនិយាយចំពោះសត្វក្ងោក ត្រូវបានកំណត់ និងចាត់ថ្នាក់ជាប្រភេទសត្វស្លាបនៃក្រុមប្រភេទសត្វព្រៃមានដោយកម្រ។

តែយ៉ាងណាក្ដី ក្នុងករណីមានការឯកភាពពីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ គឺរដ្ឋបាលព្រៃឈើមានសិទិ្ធចេញលិខិតអនុញ្ញាតចំពោះប្រភេទសត្វជិតផុតពូជ និងប្រភេទសត្វមានដោយកម្រសម្រាប់គោលបំណងការសិក្សាអប់រំ ឬការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ ការគាំទ្រដល់កម្មវិធីនៃការចាប់បង្កាត់ពូជ និងការផ្លាស់ប្ដូរប្រភេទសត្វតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ តែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ ចំពោះសកម្មភាពការយាយីដល់ប្រភេទសត្វទាំងនេះ ការបរបាញ់ ការទាក់ចាប់ ការយកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ឬថែរក្សាជាលក្ខណៈសួនសត្វ ឬគ្រួសារ ការដឹកជញ្ជូន ធ្វើពាណិជ្ជកម្ម និងការនាំចេញនាំចូល គឺត្រូវបានហាមឃាត់ជាដាច់ខាត ហើយសកម្មភាពទាំងនេះត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាបទល្មើសដែលផ្ទុយពីច្បាប់។
បទល្មើសនៃការបរបាញ់ ការសម្លាប់ និងការចិញ្ចឹមដោយមានគោលបំណងធ្វើពាណិជកម្មលើប្រភេទសត្វជិតផុតពូជ និងប្រភេទសត្វមានដោយកម្រ គឺត្រូវផ្តន្ទាទោសជាប់ពន្ធនាគារពី១ឆ្នាំ ទៅ៥ឆ្នាំ និងពិន័យជាទឹកប្រាក់ពី១០លានរៀល ទៅ១០០លានរៀល។ ទន្ទឹមនេះ វត្ថុតាងទាំងអស់នៃបទល្មើសសត្វព្រៃដែលរឹបអូសបានត្រូវទុកជាទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ។
ដោយឡែក ប្រភេទសត្វមានដោយបង្គួរ ច្បាប់ស្ដីពីព្រៃឈើ បានអនុញ្ញាតឲ្យមានការចិញ្ចឹម ឬថែរក្សាជាលក្ខណៈសួនសត្វ ឬលក្ខណៈជាគ្រួសារ ហើយក៏អនុញ្ញាតឲ្យធ្វើពាណិជ្ជកម្មដែរ។ ការនាំចេញនាំចូលប្រភេទសត្វមានដោយបង្គួរនេះ គឺត្រូវមានលិខិតអនុញ្ញាតពីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ ដោយមានការឯកភាពពីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ៕
ដោយ៖ ធឿន វ៉ាន់សុង
-
ព័ត៌មានជាតិ៧ ថ្ងៃ មុន
កូនប្រសារសម្ដេច ហេង សំរិន កំពុងកាន់តំណែងនៅរដ្ឋសភា រាជរដ្ឋាភិបាល និងជាអភិបាលខេត្ត
-
ព័ត៌មានជាតិ៦ ថ្ងៃ មុន
៣០ ឆ្នាំចុងក្រោយ ឥស្សរជនចំនួន១៤រូប ទទួលបានគោរមងារជា “សម្ដេច”
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ សប្តាហ៍ មុន
ទំនាយ៦យ៉ាងរបស់លោកយាយ Baba Vanga ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ ខ្លាំងជាង ២០២៣
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៧ ថ្ងៃ មុន
មេទ័ពអាមេរិក ថា សល់ពេល ៣០ ថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ បើអ៊ុយក្រែន វាយរុស្ស៊ី មិនបែក នោះពិបាកហើយ
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ មុន
លោកឧកញ៉ា ចាន់ សុឃាំង បង្ហាញមូលហេតុបង្កឱ្យស្រូវប្រែប្រួលតម្លៃ
-
ព័ត៌មានជាតិ៦ ថ្ងៃ មុន
ថ្ងៃសៅរ៍នេះ ទូតបារាំង បើកឱកាសជាថ្មី ឱ្យសាធារណជនចូលទស្សនាឧទ្យានដ៏ស្រស់ស្អាតទំហំជិត៥ហិកតា
-
សន្តិសុខសង្គម៣ ថ្ងៃ មុន
បងថ្លៃស្រីចាក់សម្លាប់ប្អូនស្រី និងកូនអាយុជាងមួយឆ្នាំប្លន់យកលុយជាង៤០លានរៀល
-
សន្តិសុខសង្គម៣ ថ្ងៃ មុន
អគ្គិភ័យឆេះផ្ទះតារាចម្រៀងលោក ណូយ វ៉ាន់ណេត ខូចខាតសម្ភារៈមួយចំនួន