ស្វែងយល់​ ពិធី​ខួប​កំណើត​បែប​ខ្មែរ​បុរាណ​​ មាន ៦ ដំណាក់​កាល ១២ ឆ្នាំ​ទើបរៀបចំ​ម្តង

ខេត្តបាត់ដំបង÷ មានពលរដ្ឋនិងមហាជន​លើក​ឡើងជាចម្ងល់ បច្ចុប្បន្នហេតុអ្វីបានមិនប្រារព្វខួបកំណើតឱ្យកូនចៅតាមបែបទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរបុរាណ​?

បើតាមក្បួនខ្នាតដែលមានសេសសល់ពីបុរាណ ពិធីខួបកំណើតខ្មែរគេធ្វើឡើងដោយមិនប្រកាន់ក្មេងចាស់ប្រុសស្រីព្រះសង្ឃ និងព្រះរាជានោះទេគឺគ្រាន់តែការហៅខុសគ្នា និងពេលវេលានៃការប្រារព្ធធ្វើតែប៉ុណ្ណោះ។ ពិធី​សម្រាប់ព្រះមហាក្សត្រនិងព្រះសង្ឃ គេហៅថាពិធីចម្រើនព្រះជន្ម តែសម្រាប់មនុស្សសាមញ្ញវិញគេហៅថាចម្រើនអាយុឬខួបកំណើតដូចបែបលោកខាងលិចដែរ គ្រាន់តែខុសគ្នារបៀបរៀបចំប៉ុណ្ណោះ។

កាលពីសម័យបុរាណពិធីនេះគេច្រើនប្រារព្ធធ្វើរវាង១២ឆ្នាំម្ដង គឺកំណត់យកតាមថ្ងៃខែឆ្នាំរបស់ម្ចាស់ពិធីតាមប្រតិទិនចន្ទគតិ​(ប្រតិទិនពុទ្ធសាសនា)​ រហូតមកដល់សម័យក្រោយគេក៏ឃើញមានការផ្លាស់ប្ដូរពីធ្វើរវាង១២ឆ្នាំម្ដងមកនៅត្រឹមប្រារព្ធធ្វើមួយឆ្នាំម្ដងវិញទៅតាមធនធានរបស់អ្នកដែលចង់ធ្វើ។

លោកគឹម សោភ័ណ្ឌ ប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈខេត្តបាត់ដំបងបានឲ្យ​ដឹង​ថា ពិធីខួបកំណើតបែបប្រពៃណីខ្មែរ គេច្រើនធ្វើទៅលើមនុស្សវ័យចំណាស់ តាម​បែបទំនៀមទម្លាប់បុរាណ។

ចាប់ផ្ដើមពិធីទី១ ដោយការនិមន្តព្រះសង្ឃមកសូត្រមន្តរំដោះគ្រោះចង្រៃទាំងឡាយ ឲ្យចៀសចាកឆ្ងាយនិងនាំចូលមកវិញនូវសិរីសួស្ដីជ័យមង្គលអាយុយឺនយូរ និងកើតមានលាភសំណាងទាំងពួងដល់ម្ចាស់ពិធីនិងក្រុមគ្រួសារឡើងវិញ។

បន្ទាប់មកពិធីទី២ គឺពិធីសំពះម្ដាយដើមដែលសាមីពិធី ត្រូវសំពះនៅចំពោះមុខទៀនមួយគូ ហើយនៅក្នុង​ទៀននីមួយៗ ត្រូវតែមានសរសៃអំបោះចំនួន១២សរសៃ សម្រាប់ជាតំណាងឲ្យគុណម្ដាយទាំង១២របស់មនុស្ស។ ចំណែកពិធីទី៣គឺជាពិធីបង្វិលពពិល ហើយការបង្វិលពពិលក៏មានច្រើនបែបដូចជា បង្វិលពពិល​៣​ ជុំមានន័យថា មនុស្សយើងចូលមកចាប់បដិសន្ធិក្នុងផ្ទៃមាតា ត្រូវដើរក្រឡឹងចំនួន៣ជុំសិន និងបង្វិល​៥​ជុំ​គឺ​តំណាង​ឲ្យគុណព្រះពុទ្ធទាំង៥អង្គ (ព្រះពុទ្ធ ព្រះធម៌ ព្រះសង្ឃ គុណមាតានិងបិតា) ដោយក្នុងការបង្វិលពពិល​នោះ គេមិនអនុញ្ញាតឲ្យបុរសចូលរួមបង្វិលទេ គឺមានតែស្ត្រីប៉ុណ្ណោះដែលអាចចូលអង្គុយបង្វិលបានទើបមានសេរីល្អ។ ចូលដល់ពិធីទី៤ គឺពិធីចងដៃ ឬចងព្រលឹងគឺគេយកអំបោះមកចងដៃ ដែលក្នុងអំបោះមួយខ្សែមានសរសៃអំបោះចំនួន១២ ដោយមានវេញបញ្ចូលគ្នាជាតំណាងឲ្យគុណម្ដាយទាំង១២ និងនៅចុងបញ្ចប់​​​គឺ​ពិធីស្រោចទឹកកម្ចាត់គ្រោះកាចចង្រៃជាកិច្ចបញ្ចប់នៃពិធីបុណ្យខួបកំណើត។

លោកបញ្ជាក់ថា មានពិធីខួបកំណើតបែបបុរាណខ្មែរខ្លះ បានប្រព្រឹត្តធ្វើរហូតដល់ទៅ៦ពិធី គឺមានពិធីសែនក្រុងពាលីមួយទៀត ប៉ុន្តែនេះជាពិធីធំមួយដែលត្រូវចំណាយទាំងពេលវេលា និងធនធានច្រើនដែលជាទូទៅ មានតែអ្នកមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់និងព្រះសង្ឃជាដើម ដែលត្រូវធ្វើទៅបានតាមពិធីទី៦នេះ។

បើយោងតាមក្បូនបុរាណ ដែលពន្យល់តាមរយ:លោកអាចារ្យ ពិធីខួបកំណើតឬចម្រើនព្រះជន្មត្រូវបានបុរាណហៅមួយបែបទៀតថាគឺពិធីអាយុវឌ្ឍនៈមង្គល ដែលជាទូទៅគេរៀបចំធ្វើរៀងរាល់១២ឆ្នាំម្ដងគឺនៅអាយុ១២ឆ្នាំអាយុ២៤ឆ្នាំ និងអាយុ៣៦ឆ្នាំជាដើម។

នៅក្នុងធ្វើពិធីខូបកំណើតបែបបុរាណខ្មែរអ្នកចូលរួមក្នុងពិធីជាភ្ញៀវកិត្តិយសក្ដី ជាសាច់ញាតិក្ដី ត្រូវប្រសិទ្ធិពរជ័យសិរីមង្គលនិងស្រោចទឹកលាងជម្រះសេចក្ដីមន្ទិលសៅហ្មងទាំងឡាយ ដែលបានកើតមាននៅក្នុងឆ្នាំចាស់​កន្លងមកឱ្យចាកឆ្ងាយ ហើយនាំយកអ្វីដែលមានសេរីល្អៗត្រឡប់មកវិញសម្រាប់ម្ចាស់វិធីនិងក្រុមគ្រួសារទាំងមូលផង៕

អត្ថបទ៖ សៅ សារិទ្ធ