វេទិកា SHANGRI-LA កាន់តែបង្ហាញច្បាស់ពីលក្ខណៈពិសេស និងតួនាទីយ៉ាងប្រាកប្រជារបស់ខ្លួន

វេទិកាកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខអាស៊ី Shangri-La លើកទី ២០ ដែលរៀបចំដោយវិទ្យាស្ថានអន្តរជាតិសម្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ (IISS) មានមូលដ្ឋាននៅចក្រភពអង់គ្លេស នឹងប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី ២ ដល់ថ្ងៃទី ៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ នៅប្រទេសសិង្ហបុរី។ វេទិកាលើកនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា នឹងលើកយកប្រធានបទក្តៅៗនៅក្នុងតំបន់ទៅជជែកពិភាក្សា ស្វែងរកដំណោះស្រាយជាមួយគ្នា។

រៀបចំឡើងជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០០២ នៅសណ្ឋាគារ Shangri-La របស់ប្រទេសសិង្ហបុរី វេទិកាកិច្ចសន្ទនាពីសន្តិសុខអាស៊ី Shangri-La គឺជាកន្លែងសម្រាប់មេដឹកនាំ អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយស្តីពីការការពារជាតិ និងសន្តិសុខ អ្នកជំនាញ និងអ្នកប្រាជ្ញ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាសន្តិសុខដែលកំពុងកើតមាននៃតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយស្តាប់ សិក្សា និងស្វែងយល់ពីយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ប្រទេសនីមួយៗ។

ក្នុងរយៈពេល១៩ លើកកន្លងមកនេះ វេទិកាកិច្ចសន្ទនា Shangri-La ត្រូវបានគេវាយតម្លៃខ្ពស់នូវគោលជំហរ និងតួនាទីរបស់ខ្លួនថា ជាវេទិកាឈានមុខគេមួយសម្រាប់កិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ ដោយការចូលរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មក្នុងការកសាងទំនុកចិត្ត បង្កើនតម្លាភាពក្នុងគោលនយោបាយសន្តិសុខក្នុងតំបន់។ ប្រទេសនានា និងក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ បានជំរុញការបង្កើតយន្តការសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខពហុភាគីថ្មី ក្នុងគោលបំណងសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាពរួមនៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងជុំវិញពិភពលោក។

វេទិកាកិច្ចសន្ទនា Shangri-La លើកទី 20 នៅដើមខែក្រោយនេះ នឹងបន្តប្រមូលផ្តុំដោយរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកជាច្រើនរូប រួមជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំធុរកិច្ច និងអ្នកជំនាញសន្តិសុខ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាសន្តិសុខទល់មុខគ្នាជាមួយអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយការពារជាតិជុំវិញពិភពលោក។ វេទិកាកិច្ចសន្ទនា Shangri-La នេះ ត្រូវបានរំពឹងថា នឹងមានកិច្ចប្រជុំពេញអង្គចំនួន៧ ជាមួយនឹងប្រធានបទមួយចំនួនដូចជា តួនាទីដឹកនាំរបស់អាមេរិកនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក, ការកសាងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកប្រកបដោយតុល្យភាព និងស្ថិរភាព, ការដោះស្រាយភាពតានតឹងក្នុងតំបន់, បញ្ហាសន្តិសុខដែនសមុទ្រនៅអាស៊ី, គំនិតផ្តួចផ្តើមសន្តិសុខថ្មីរបស់ចិន, កិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្មីសម្រាប់សន្តិសុខអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក, និងបង្កើតគំរូកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខ។ លើសពីនេះ វេទិកាកិច្ចសន្ទនានេះ ក៏ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងមានការពិភាក្សាស្របគ្នាពិសេសចំនួន ៦ ស្តីពីបញ្ហាសន្តិសុខ និងការពារជាតិនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និងតួនាទីរបស់អាស៊ានក្នុងការបង្កើតស្ថាបត្យកម្មសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។

ថ្មីៗនេះ ស្ថានភាពសន្តិសុខនៅអាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិកត្រូវបានវាយតម្លៃដោយអ្នកជំនាញថា ត្រូវបានរក្សាស្ថិរភាពដោយមូលដ្ឋាន ដោយសារយន្តការសហប្រតិបត្តិការដើម្បីដោះស្រាយ និងទប់ស្កាត់ជម្លោះ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វានៅតែមានហានិភ័យដែលអាចកើតមានជាច្រើនដែលនាំទៅដល់អស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ ហើយនេះធ្វើឱ្យអ្នកនយោបាយ មន្ត្រី និងអ្នកប្រាជ្ញដែលចូលរួមក្នុងកិច្ចសន្ទនា Shangri-La នេះ មានការអន្ទះសារយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការរៀបចំក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្មី ដើម្បីរក្សាសន្តិភាព និងស្ថិរភាពពិតប្រាកដនៅក្នុងតំបន់។

ការធានាបាននូវបរិយាកាសសន្តិភាព និងស្ថិរភាពសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការអភិវឌ្ឍន៍ គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏សំខាន់ និងជាទិសដៅចុងក្រោយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងវិបុលភាពជុំវិញពិភពលោក ព្រមទាំងប្រទេស និងតំបន់នីមួយៗ។ សន្តិភាព គឺជាគោលដៅចុងក្រោយនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ដែលជាតម្លៃរួមរបស់មនុស្សជាតិ។ សន្តិភាពប្រកបដោយនិរន្តរភាព នីតិរដ្ឋ និងការអភិវឌ្ឍប្រកប​ដោយចីរភាព មានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងជិតស្និត។ ដើម្បីធានាបាននូវសន្តិភាព និងស្ថិរភាពពិតប្រាកដ ប្រទេសនានា ត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ គោរពធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ និងដោះស្រាយរាល់វិវាទដោយសន្តិវិធី ហើយចាំបាច់ត្រូវធ្វើដោយការប្តេជ្ញាចិត្តជាក់លាក់។

នៅក្នុងជម្លោះទាំងអស់ ភាគីគួរតែផ្តល់អាទិភាពដល់ការដោះស្រាយតាមរយៈការចរចា និងការសន្ទនាដោយសន្តិវិធី ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយរយៈពេលវែង ដោយគិតគូរពីផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់ភាគី។ ជាពិសេសនៅក្នុងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង បណ្តាប្រទេសនានាត្រូវតែអនុវត្តយ៉ាងតឹងរឹងនូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីការប្រតិបត្តិរបស់បណ្តាភាគីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង(DOC) និងធ្វើការឆ្ពោះទៅរកក្រមប្រតិបត្តិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង (COC) ដែលជាក់ស្តែង និងប្រសិទ្ធភាព ហើយស្របជាមួយនឹងច្បាប់អន្តរជាតិ ជាពិសេស អនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ ១៩៨២ (UNCLOS 1982)។ ជាពិសេស ភាគីត្រូវអនុវត្តការអត់ធ្មត់ និងមិនចាត់វិធានការដែលធ្វើឱ្យស្ថានការណ៍ស្មុគស្មាញ និងរំលោភលើអធិបតេយ្យភាព សិទ្ធិអធិបតេយ្យភាព និងយុត្តាធិការរបស់ប្រទេសពាក់ព័ន្ធ ដូច ដែលបានបង្កើតឡើងដោយអនុសញ្ញា​UNCLOS 1982។

សម្រាប់អាស៊ាន ក្នុងនាមជាអង្គការនៃប្រទេសតូចៗ ក្រុមអ្នកជំនាញមើលឃើញថា សមាគមនេះ ត្រូវរក្សាតួនាទីកណ្តាលរបស់ខ្លួន ធានានូវតុល្យភាពយុទ្ធសាស្ត្រ និងលើកកម្ពស់ការពឹងផ្អែកលើខ្លួនឯង ដើម្បីដឹកនាំប្រទេសអាស៊ាន។ រីឯ ប្រទេស​ទាំង​អស់ មិន​ថា​តូច ឬ​ធំ ត្រូវ​តែ​គាំទ្រ និង​អនុវត្ត​តាម​ស្តង់ដារ​នៃ​ការអនុវត្ត​អន្តរជាតិ និង​ច្បាប់​អន្តរជាតិ ដើម្បី​រក្សា​សន្តិភាព ស្ថិរភាព​ក្នុង​តំបន់ និង​សេរីភាព​នៃ​ការ​ធ្វើ​នាវាចរណ៍ និង​អាកាសចរណ៍​អន្តរជាតិ​នៅ​លើផ្ទៃសមុទ្រ៕

ដោយ ៖ វណ្ណ​ សុគន្ធា