សុខភាព

អ្វីទៅជាជំងឺស្ទះពោះវៀន!

បានផុស

៣ years មុន

នៅ

ថ្ងៃអាទិត្យ ១០ មករា ២០២១

ដោយ

ជំងឺស្ទះពោះវៀន កើតមានពី ១០% ទៅ ២០% នៃអាការៈឈឺពោះចំពោះមនុស្សធំ និងជាមូលហេតុទីពីរ នៃការចូលព្យាបាលដោយវះកាត់ បន្ទាប់ពីជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន។

សូមចុច Subscribe Channel Telegram កម្ពុជាថ្មី ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗទាន់ចិត្ត

ក) អ្វីទៅជាជំងឺស្ទះពោះវៀន?

ជំងឺស្ទះពោះវៀន ជាភាពរអាក់រអួលនៃចលនាពោះវៀនដែលបង្កការរារាំង ដល់ដំណើរការធម្មតានៃការបញ្ចេញលាមក និងផោម។ ការស្ទះនេះអាចកើតមាននៅពោះវៀនតូច ឬនៅពោះវៀនធំ។

១. ជំងឺស្ទះពោះវៀនដោយមុខងារមិនប្រក្រតី

បញ្ហា Iléus paralytique បង្កជាជំងឺស្ទះពោះវៀន ដែលមានប្រភពមកពីភាពមិនប្រក្រតីលើមុខងារដែលរារាំងដល់ដំណើរបញ្ចេញធម្មតារបស់ពោះវៀន។ សភាពជំងឺនេះអាចកើតមានឡើងក្រោយការប្រើប្រាស់ថ្នាំទប់រាគ ក្រោយការវះកាត់ពោះវៀន ជំងឺរលាកខ្នែងពោះវៀន រលាកស្រោមពោះវៀន រលាកលំពែង ឬជំងឺពីកំណើត (Hirschsprung)។

២. ជំងឺស្ទះពោះវៀនក្រោយវះកាត់

វាជាប្រភេទជំងឺស្ទះដោយមូលហេតុមេកានិក។ សភាពជំងឺនេះកើតមានក្រោយការវះកាត់ក្នុងពោះ អាចចន្លោះរាប់ថ្ងៃ ខែ ឬរាប់ឆ្នាំ ដែលបណ្តាលមកពីការស្អិតនៃពោះវៀន។

ខ) មូលហេតុ

ជំងឺនេះ អាចបណ្តាលមកពីការបាត់ចលនាកន្ត្រាក់នៃសាច់ដុំពោះវៀន ដែលជារឿយៗមានប្រភពមកពី

– បញ្ហាប្រព័ន្ធប្រសាទ

– ការរលាក ឬការក្លាយរោគ

– ការឈឺចាប់ ឬក្រោយការវះកាត់

– ការរមួលនៃផ្នែកណាមួយនៃពោះវៀន ឬក៏មកពីការរាំងស្ទះក្នុងប្រហោងពោះវៀនដោយសារដុំសាច់

– ដុំលាមក ឬមកពីកៀបសង្កត់ពីក្រៅប្រហោងពោះវៀន។

មូលហេតុដែលជួបប្រទះញឹកញាប់ គឺបណ្តាលមកពី

– ជំងឺក្លនលូន (Hernie)

– ដុំសាច់ (Tumeur)

– ស្អិតពោះវៀនក្រោយវះកាត់ (Adhérence intestinale)

គ) រោគសញ្ញា

បណ្តុំរោគសញ្ញាសំខាន់ៗ នៃជំងឺស្ទះពោះវៀនស្រួចស្រាវមានៈ

– ឈឺពោះ

– ប៉ោងពោះ

– ទល់ផោម និងលាមក

– ក្អួត

ឃ) ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ

រោគវិនិច្ឆ័យ គឺត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈ

– ការពិនិត្យគ្លីនិកៈ ការស្ទាបពោះ និងលូករន្ធគូថ

– ការថតកាំរស្មីអ៊ិច (ASP) និងការថតស្កែន (Scanner) ដើម្បីបញ្ជាក់ពីទីតាំង និងប្រភេទនៃមូលហេតុស្ទះ

– ការពិនិត្យឈាម

ង) ការព្យាបាល

ការកំណត់ការព្យាបាលជំងឺស្ទះពោះវៀន ត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើៈ

– មូលហេតុស្ទះ (Origine)

– ទីតាំងស្ទះ (Localisation)

– សភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺ (Gravité)

ជំងឺស្ទះពោះវៀនដោយការរមួល ទាមទារការព្យាបាលជាបន្ទាន់ ដើម្បីដកយកមូលហេតុរមួលចេញ។ ក្នុងករណីជំងឺស្ទះដោយការសង្កត់ពីក្រៅ ឬការរាំងស្ទះខាងក្នុងប្រហោងពោះវៀន ការព្យាបាលអាចប្រព្រឹត្តទៅដោយ ការវះកាត់ ការប្រើថ្នាំ ឬដោយការធ្វើ Lavement តាមការពិភាក្សាពហុឯកទេសចម្រុះ និងសម្រេចរបស់ក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញអំពីវិធីសាស្ត្រព្យាបាល។

ច) ផលវិបាក

ជំងឺស្ទះពោះវៀនតម្រូវឲ្យសម្រាកក្នុងមន្ទីរពេទ្យជាបន្ទាន់ ហើយជំងឺនេះទាមទារការព្យាបាលទៅតាមមូលហេតុ ដោយការប្រើថ្នាំ ដោយការឆ្លុះអង់ដូស្កូប ឬដោយការវះកាត់។ ប្រសិនបើព្យាបាលមិនបានត្រឹមត្រូវ និងយឺតយ៉ាវ ជំងឺនេះបណ្តាលឲ្យមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរដូចជា វិបត្តិមេតាបូលីកធ្ងន់ធ្ងរ (វិបត្តិកង្វះជាតិទឹក វិបត្តិបេះដូង ចុះខ្សោយតម្រងនោមជាដើម) ការធ្លាយពោះវៀនបង្កជាការក្លាយរោគក្នុងស្រោមពោះ ដោយមេរោគក្នុងពោះវៀនដែលរមួលរយៈពេលយូរ ឬសភាពជំងឺស្ហុក (état de choc)។

«បើបងប្អូនដែលមានជំងឺស្ទះពោះវៀននេះ ឬមានអាការៈសង្ស័យដូចបានជម្រាបជូនខាងលើ សូមមកជួបពិគ្រោះជាមួយក្រុមគ្រូពេទ្យជំនាញនៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតឲ្យឆាប់រហ័ស ដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា ព្រោះជំងឺស្ទះពោះវៀន ដែលមិនបានទទួលការព្យាបាលបន្ទាន់អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត»៕

អត្ថបទ៖ រស្មី