វប្បធម៌ ជំនឿ
តើជនជាតិដើម និង ពូនង រស់បែកគ្នាពីជនជាតិខ្មែរនៅពេលណា?
បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាមានជនជាតិដើមភាគតិចចំនួន ២៤ ក្រុមនៅទូទាំងខេត្តចំនួន ១៥ ក្នុងនោះ ខេត្តរតនគិរី មណ្ឌលគិរី និងខេត្តក្រចេះ មានប្រជាជនជាជនជាតិដើមភាគតិចខ្ពស់ជាងគេ។ ក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចទាំងនេះត្រូវបានកំណត់អត្តសញ្ញាណតាមរយៈភាសារបស់ពួកគេ។ ក្រុមជនជាតិដើមនៅកម្ពុជា មានដូចជា ពូនង ព្រៅ ជង ចារាយ កាចក់ កាវ៉ែត ខិ ខោញ កួយ គ្រឹង ក្រោល ល្អិន លុន មិល ព័រ រដែ សំរែ សួយ ស្ពុង ស្ទៀង ថ្នូន និងទំពួន។

តើជនជាតិដើម និងជនជាតិ ពូនង រស់បែកគ្នាពីជនជាតិខ្មែរនៅពេលណា?
លោក អ៊ឹម សុខរិទ្ធី ប្រធាននាយកដ្ឋាន អភិរក្ស និងបុរាណវិទ្យា បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ “កម្ពុជាថ្មី” ថា កាលជាង ២ ពាន់ឆ្នាំមុន ពោលគឺនៅ ពីរ បីរយឆ្នាំមុនគ្រិស្តសករាជ នៅលើផែនដីខ្មែរ មានជនជាតិភាគតិចរស់នៅច្រើន ប្រហែល ៣០ ទៅ ៥០ក្រុមផ្សេងៗគ្នា។ ក្នុងជនជាតិភាគតិចទាំងអស់នោះ មានអម្បូរខ្លះនិយាយភាសាដូចខ្មែរ ដែលគេហៅថា អម្បូរ អូស្ត្រូអាស្ត្រាទិក ឬក៏ក្រោយមកគេហៅថា អម្បូរ មន-ខ្មែរ។

លោក អ៊ឹម សុខរិទ្ធី មានប្រសាសន៍បន្តថា ក្រោយមក ពេលអ្នកជំនួញ អ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនា និងពេលប្រពៃណីព្រាហ្មណ៍របស់ឥណ្ឌាហូរចូលមកខ្មែរ ជនជាតិភាគតិចមាន ពូនង ជាដើមនោះ មិនទទួល អត់ប្រាស្រ័យ អត់និយាយជាមួយជនជាតិថ្មី គឺជនជាតិឥណ្ឌានោះទេ គឺមានតែខ្មែរតែមួយគត់ដែលព្រមទទួលអរិយធម៌ថ្មី ហើយវិវឌ្ឍក្លាយជាខ្លួនឯង។
អតីតអនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិស្រាវជ្រាវ និងតម្កល់ឯកសារអង្គរ រូបនេះ បានបន្តថា៖ “ពេលហ្នឹងហើយ ទើបគេអាចបែងចែកដាច់ថា ជនជាតិជាខ្មែរ និងជនជាតិដទៃ ព្រោះជនជាតិទាំងនោះឈប់រស់នៅផ្ដុំក្បែរគ្នា ដោយពួកគេរត់ទៅនៅឆ្ងាយៗឱ្យផុតពីឥទ្ធិពលរបស់ឥណ្ឌា”។

លោក អ៊ឹម សុខរិទ្ធី មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ពេលនោះដែរ ខ្មែរមានឥទ្ធិពលបង្កើតជារដ្ឋ រហូតក្លាយជាចក្រភពមួយដែលពឹងផ្អែកលើជំនួញសមុទ្រ ពាក់ព័ន្ធជាមួយឥណ្ឌា និងចិនជាដើម។ ចិនហៅខ្មែរថា ហ្វូណន ដែលមានន័យថា នគរចម្រុងចម្រើនរុងរឿងនៅខាងត្បូង ព្រោះចិន គិតថា ប្រទេសខ្លួនឯងស្ថិតនៅកណ្ដាលផែនដី។
ប្រធាននាយកដ្ឋាន អភិរក្ស និងបុរាណវិទ្យា ដដែលនេះ បញ្ជាក់បន្តថា ជនជាតិទាំងអស់រស់នៅជាមួយគ្នា នៅផ្ដុំគ្នា អត់ទាន់ផ្ដាច់ពីគ្នា ដែលមុនទទួលឥទ្ធិពលឥណ្ឌា មិនមានមធ្យោបាយណាបែងចែកថា អ្នកណាជាជនជាតិខ្មែរ អ្នកណាជាជនជាតិអ្វីទេ។

លោក អ៊ឹម សុខរិទ្ធី ពន្យល់ថា៖ “ឧទាហរណ៍ពេលយើងធ្វើកំណាយស្រាវជ្រាវ ប៉ះផ្នូរ ឬឆ្អឹងខ្មោចសម័យបុរេប្រវត្តិ យើងមិនអាចកំណត់ថាជាឆ្អឹងរបស់ជនជាតិខ្មែរ ជាចាម ជ្វា លាវបានទេ គឺអាចនិយាយបានថា ជាឆ្អឹងរបស់មនុស្សដើមនៅនគរខ្មែរ។ ខុសពីប្រទេសខាងលិច ខាងកើត ពេលគេជីកឃើញឆ្អឹងខ្មោចបុរាណ នៅលើទឹកដីគេបច្ចុប្បន្ន គេថា ហ្នឹងជាឆ្អឹងជនជាតិថៃ ហ្នឹងជាឆ្អឹងជនជាតិវៀតណាម។ ដើម្បីឱ្យស្គាល់ថា តើឆ្អឹងនោះជាជនជាតិអ្វី ទាល់តែស្រាវជ្រាវតាម DNA”។

គួរបញ្ជាក់ថា ជនជាតិពូនង ត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណប្រហែលមានចំនួនជាង ១ លាននាក់ រស់នៅនៅក្នុងដែនដីដូនតារបស់គេបច្ចុប្បន្ន មាននៅក្នុងកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម។ ជនជាតិដើមពូនង គឺជាឈ្មោះមួយហៅទូទៅ សំដៅទៅក្រុមជនជាតិដើមនេះ ដែលមានអនុអម្បរតូចៗដោយការសម្គាល់តាមគ្រាមភាសារបស់ពួកគេ ពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយ និងពីអនុអម្បូរមួយទៅអនុអម្បូរមួយទៀត។ ឧទាហរណ៍ អនុអំបូរ ពូនងពូនរ (Bunong Bunor) ពូនងនង (Bunong Nong) ពូនងកាហោ (Bunong Kaho) ពូនងរាអូង (Bunong Ra Ong) ពូនងក្រោល (Bunong Krol) ជាដើម។
អត្ថបទ៖ ច័ន្ទ វីរៈ

-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
ប៉ាគីស្ថានបាញ់ទម្លាក់យន្តហោះចម្បាំងឥណ្ឌា៥គ្រឿង ខណៈជនស៊ីវិលស្លាប់កើនឡើងជាបន្ត
-
ជីវិតកម្សាន្ដ៤ ថ្ងៃ ago
មាស សុខសោភា ស្នើមហាជនទុកផ្លូវឱ្យខ្លួននិងតាសក់ស ក្រោយដឹងរឿងអតីតស្វាមីប្តឹង និងនៅតែមានការវែកញែក
-
ព័ត៌មានជាតិ៧ ថ្ងៃ ago
ស្នងការខេត្តកំពង់ធំអះអាងថា ការចោទប្រកាន់របស់លោក សុន ឆ័យ គឺជាការបំផ្លើស គ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់
-
សន្តិសុខសង្គម២១ ម៉ោង ago
ឃាត់ខ្លួនប្រធានផ្សារទួលពង្រ និងបក្ខពួក ពាក់ព័ន្ធករណីដើរយកភាស៊ីពីអាជីវករលក់ដូរតាមរ៉ឺម៉កម៉ូតូ
-
ព័ត៌មានជាតិ៣ ថ្ងៃ ago
រតនគិរី៖ ជនជាតិដើមភាគតិច ស្នើរដ្ឋាភិបាលសាងសង់ស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើរ
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
អាជ្ញាធរខណ្ឌ៧មករា ទុកឱសានវាទ៣ថ្ងៃ ដល់ក្រុមអាជីវករលក់ទុរេន នៅផ្លូវព្រះសីហនុ បង្កភាពអនាធិបតេយ្យ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
ខែលអាកាសដែលឥណ្ឌាប្រើបាញ់ដ្រូនប៉ាគីស្ថាន តាមពិតលួចទិញពីរុស្ស៊ីក្នុងតម្លៃជាង៥ពាន់លានដុល្លារ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
រឿងកាន់តែធំ! ប៉ាគីស្ថាន ថា ជនស៊ីវិលស្លាប់កើនដល់៣១នាក់ ខណៈយន្តហោះមួយគ្រឿងធ្លាក់នៅ ឥណ្ឌា