ស្អែកនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងបើកវេទិកាជជែកពិភាក្សាពីបញ្ហាបដិវត្តន៍ពណ៌ និងសណ្ដាប់​ធ្នាប់ពិភពលោកដែលកំពុងវិវត្ត

នៅថ្ងៃពុធ ទី២៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤​ ស្អែកនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងរៀបចំវេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣ស្តីពី បដិវត្តន៍ពណ៌ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដែលកំពុងវិវត្ត៖ បញ្ហាប្រឈមចំពោះអធិបតេយ្យ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ វេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣ នឹងធ្វើឡើងពេញមួយថ្ងៃតែម្តង ដោយនឹងមានការចូលរួមជជែកពិភាក្សាពីសាស្រ្តាចារ្យ បណ្ឌិត អ្នកជំនាញនានានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងមកពីប្រទេសចិន កូរ៉េខាងត្បូង បង់ក្លាដែស ប៉ាគីស្ថាន ស្រីលង្កា និងប្រទេសរុស្ស៊ី។  

លោកបណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានអះអាងប្រាប់សារព័ត៌មានកម្ពុជាថ្មីនារសៀលថ្ងៃអង្គារនេះថា សណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដែលកំពុងវិវត្ត បានបង្ហាញពីភាពស្មុគស្មាញកាន់តែខ្លាំងឡើង។ លោកបណ្ឌិតថា ខណៈពេលដែលជវភាពអំណាចមានការផ្លាស់ប្តូរ និងខណៈដែលបច្ចេកវិទ្យាបង្កើនល្បឿន ការឈានទៅដល់នៃគំនិតអន្តរកម្មរវាងចលនាក្នុងស្រុក និងចរន្តពិភពលោកកាន់តែលេចឡើងយ៉ាងច្បាស់។ អន្តរកម្មនេះ ប្រឈមទៅនឹងគំនិតបែបប្រពៃណីនៃអភិបាលកិច្ច ការទូត និងភាពធន់របស់ជាតិ។ ជាឧទាហរណ៍ ឥទ្ធិពលដែលកំពុងកើនឡើងនៃប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមនិងវេទិកាឌីជីថល បានផ្លាស់ប្តូរវិធីសាស្ត្រនៃការរៀបចំចលនានានា ទម្រង់នៃនិទានកថានយោបាយ និងរបៀបឆ្លើយតបរបស់រដ្ឋាភិបាល។

បើតាមលោកបណ្ឌិត គិន ភា គឺនៅក្នុងបរិបទនេះហើយ ទើបវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រៀបចំវេទិ​កា​ភ្នំពេ​ញ​លើកទី៣ ក្រោមប្រធានបទ«បដិវត្តន៍ពណ៌និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោក​ដែល​កំពុង​មានការវិវត្ត៖បញ្ហា​ប្រឈ​ម​ចំពោះអធិបតេយ្យនិងប្រជាធិបតេយ្យ»នេះឡើង។ វេទិកានេះ នឹងស្វែងយល់​ពីរបៀបដែលបដិវត្តន៍ពណ៌បានប្រឈមនឹងសញ្ញាណបែបប្រពៃណី​អំពី​អធិបតេយ្យ និងថាតើបដិវត្តន៍​ពណ៌​​​​លើកកម្ពស់ ​​ឬក៏បង្កអស្ថិរភាព​នៃអភិបាលកិច្ច​បែបប្រជាធិបតេយ្យ។ វេទិកានេះ នឹងពិនិត្យ​មើលភាព​តាន​តឹងរវាងចលនានយោបាយក្នុងស្រុកនិង​ការឆ្លើយតបរបស់អន្តរជាតិ ដោយ​ឆ្លុះបញ្ចាំងពីផលប៉ះពាល់​នៃ​បដិវត្តន៍ពណ៌ទៅ​លើអភិបាល​កិច្ច​សកល អធិបតេយ្យ​របស់​រដ្ឋ និង​និយាម​អន្តរជាតិដែលកំពុងលេច​ឡើង​នៅក្នុង​សតវត្សរ៍ទី២១នេះ។

វេទិកាភ្នំពេញលើកទី៣នេះ រៀចំធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងសំខាន់៤ គឺទី១.គឺវិភាគលើ​ជវភាព​នៃ​បដិវត្តន៍​ពណ៌ ទី២.គឺស្វែងយល់​ចំណុច​ប្រសព្វគ្នារវាងអធិបតេយ្យ ​និងនិយាមអន្តរជាតិ ទី៣.គឺវាយតម្លៃ​ឥទ្ធិពល​​នៃ​ភូមិសាស្ត្រនយោបាយទៅ​លើសណ្ដាប់ធ្នាប់​ពិភពលោកដែលកំពុង​កើត​ឡើង និងទី៤.គឺផ្ដល់​គំនិត​អំពី​យុទ្ធសាស្រ្តនិងយន្តការដើម្បីបង្ការបដិវត្តន៍ពណ៌។ ក្រៅពីកម្មវិធីបើក និងកម្មវិធីបិទ វេទិកានេះ​ ក៏នឹង​ចែក​ចេញ​ជា៤វគ្គ ដើម្បីពិភាក្សាលើប្រធានបទសំខាន់ៗចំនួន៤ រួមមានទី១. ជវភាពនៃ​បដិវត្តន៍​ពណ៌​និងអធិបតេយ្យរបស់រដ្ឋ ទី២. ការសន្យានៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងអន្ទាក់នៃ​បដិវត្តន៍ពណ៌ដោយផ្តោតលើ ករណីសិក្សា និងមេរៀនកន្លងមកនៅក្នុងតំបន់ ទី៣. ការប្រកួតប្រជែងអំណាចពិភពលោក ដែលក្នុងនោះ បដិវត្តន៍ពណ៌កំពុងក្លាយជាសមរភូមិដើម្បីដណ្ដើមឥទ្ធិពល និងទី៤. យុទ្ធសាស្រ្ត និងយន្តការដើម្បី​បង្ការ​បដិវត្តន៍ពណ៌។

លោកបណ្ឌិត គិន ភា បានអះអាងថា៖«ថ្ងៃនេះ យើងមានឱកាសស្តាប់ទស្សនៈ និងគំនិតដ៏ភ្លឺស្វាងរបស់វាគ្មិនដ៏ចំណានៗរបស់យើងមកពី​ក្នុង​តំបន់ និង​ក្រៅតំបន់ រួមមាន កម្ពុជា ចិន បង់ក្លាដែស ប៉ាគីស្ថាន ស្រីលង្កា និងរុស្ស៊ី។ ទស្សនៈ ​និង​គំនិតភ្លឺស្វាង​របស់​វាគ្មិន​ទាំងអស់ នឹងជួយឱ្យយើង​យល់ដឹងអំពីបាតុភូតនៃបដិវត្តន៍ពណ៌ និងសណ្តាប់ធ្នាប់​ពិភពលោក​ដែល​កំពុង​វិវត្ត ព្រមទាំងស្វែងយល់ពីយុទ្ធសាស្រ្ត ដើម្បីធានាថា អធិបតេយ្យ ​និងលទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​មិនអាច​ផ្តាច់​ពីគ្នាបាន ប៉ុន្តែ បំពេញឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក»។

វេទិកាភ្នំពេញ គឺជាយន្តការបណ្ឌិតសភាមួយ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជានៃរាជ​បណ្ឌិត្យ​សភាកម្ពុជានៅក្នុងឆ្នាំ២០២២។ ការបង្កើតនូវវេទិកានេះឡើង ក្នុងគោលបំណងផ្តល់វេទិកាដល់បញ្ញវន្ត អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងអ្នករៀបចំគោលនយោបាយនិងយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីចូលរួមពិភាក្សាស៊ីជម្រៅ និងប្រកបដោយអត្ថន័យអំពីសមិទ្ធផល បញ្ហាប្រឈម កាលានុវត្តភាព និងទស្សនវិស័យនានាពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យនយោបាយ សន្តិសុខ ការទូត សេដ្ឋកិច្ច បរិស្ថាន និងសង្គមវប្បធម៌ក្នុងកម្រិតតំបន់និងពិភពលោក។ ដោយឡែក ប្រធានបទនៃវេទិកាភ្នំពេញឆ្នាំនេះ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ និងបច្ចុប្បន្នភាពសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា តំបន់ និងពិភពលោកដែលកំពុងមានទំនាក់ទំនងគ្នាប្រកបដោយភាពប្រទាក់ក្រឡា និងភាពអាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមកកាន់តែខ្លាំងឡើង៕