ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ

កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មម៉ាឡេស៊ី-អាមេរិក រងការរិះគន់ថា ធ្វើឱ្យបាត់បង់ឯករាជ្យភាពសេដ្ឋកិច្ចម៉ាឡេស៊ី

បានផុស

២ សប្តាហ៍ មុន

នៅ

ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៣០ តុលា ២០២៥

ដោយ

កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មម៉ាឡេស៊ី-សហរដ្ឋអាមេរិកថ្មីថ្មោង ដែលមេដឹកនាំប្រទេសទាំង២បានចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃអាទិត្យនៅខាងក្រៅកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន កំពុងរងការរិះគន់ខ្លាំងក្នុងស្រុកម៉ាឡេស៊ី ថាធ្វើឱ្យប្រទេសបាត់បង់ «ឯករាជ្យសេដ្ឋកិច្ច»។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន CNA និងកាសែត Jakarta Globe។

សូមចុច Subscribe Channel Telegram កម្ពុជាថ្មី ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗទាន់ចិត្ត

រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មម៉ាឡេស៊ី លោក Tengku Zafrul Abdul Aziz បាននិយាយការពារ «កិច្ចព្រមព្រៀងបដិការ» នេះ។

ការរិះគន់កើតចេញពីចំណុចដ៏ចម្រូងចម្រាស់មួយ ដែលតម្រូវឱ្យម៉ាឡេស៊ី សម្របតាមទណ្ឌកម្មពាណិជ្ជកម្ម ឬការរឹតបន្តឹងរបស់អាមេរិក លើប្រទេសដទៃទៀត។ អ្នករិះគន់និយាយថា ប្រការនេះធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អព្យាក្រឹតភាពយូរអង្វែងរបស់ម៉ាឡេស៊ី។

អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មម៉ាឡេស៊ី លោក Mohamed Azmin Ali បានព្រមានថា ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិករឹតបន្តឹងការនាំចូលពីប្រទេសដូចជាចិន ឬរុស្ស៊ី នោះម៉ាឡេស៊ីនឹងត្រូវបង្ខំឱ្យធ្វើតាម សូម្បីតែត្រូវខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចខ្លួនក្ដី។

សារព័ត៌មានក្នុងស្រុង Scoop បានស្រង់សម្ដីរបស់លោក Azmin កាលពីថ្ងៃចន្ទ ដែលនិយាយថា ចំណុចចម្រូងចម្រាស់ «បង្ខំឱ្យម៉ាឡេស៊ីជ្រើសរើសខាងក្នុងជម្លោះរបស់អ្នកដទៃ និងបំផ្លាញអព្យាក្រឹតភាពដែលជាភាពខ្លាំងរបស់យើងជាយូរមកហើយ» ដែលនេះនឹងខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះក្នុងកែវភ្នែកវិនិយោគិន។

លោក Azmin បានអះអាងថា កិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយអាមេរិក បានដាក់ម៉ាឡេស៊ីនៅកន្លែងដែលខ្លួនមិនអាចសម្រេចចិត្តផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់ៗ ខណៈអាមេរិកអាចបត់បែនបានដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ លោកបន្តយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «អ្វីដែលគេនិយាយគឺថា «ភាពជាដៃគូបដិការ» តែតាមពិតទៅ វាជាការបាត់បង់ឯករាជ្យភាពសេដ្ឋកិច្ច និងលំហគោលនយោបាយរបស់យើង»។

ចំណែកឯ លោក Hassan Abdul Karim សមាជិកសភា Pasir Gudang មកពីគណបក្ស Parti Keadilan Rakyat របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ឯណោះវិញ បានយល់ស្របនឹងលោក Azmin ដែលថា កិច្ចព្រមព្រៀងនឹងប៉ះពាល់ដល់ឯករាជ្យភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ម៉ាឡេស៊ី ដោយថាលះបង់ទៅអាមេរិក។

ទន្ទឹមនឹងនេះ អ្នកនយោបាយចាស់វស្សាពីគណបក្សសកម្មភាពប្រជាធិបតេយ្យ លោក Teng Chang Kim បានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក អាន់វ៉ា ពន្យល់ពីលក្ខខណ្ឌនៃកិច្ចព្រមព្រៀង ជាពិសេសលក្ខខណ្ឌដែលហាក់ដូចជាផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់សហរដ្ឋអាមេរិក។

ក្រៅពីចំណុចដែលតម្រូវឱ្យម៉ាឡេស៊ីសម្របតាមអាមេរិក កិច្ចព្រមព្រៀងក៏បានលើកឡើងផងដែរថា ម៉ាឡេស៊ីត្រូវតែពិគ្រោះជាមួយអាមេរិក មុនពេលចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មឌីជីថលថ្មីណាមួយជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀតដែលអាច «ប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍សំខាន់ៗរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក»។ ហើយប្រសិនបើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មរវាងម៉ាឡេស៊ីនិងប្រទេសណាមួយ គំរាមកំហែងដល់ «ផលប្រយោជន៍អាមេរិក» នោះម៉ាឡេស៊ីនឹងប្រឈមពន្ធខ្ពស់ ២៥% ដែលប្រកាសឡើងនៅខែមេសា។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សារព័ត៌មាន FMT បានរាយការណ៍ថា លោករដ្ឋមន្រ្តី Tengku Zafrul បាននិយាយថា ម៉ាឡេស៊ីដាក់ទណ្ឌកម្ម ឬរឹតត្បឹតលើប្រទេសណាមួយតាមអាមេរិក លុះត្រាវាពាក់ព័ន្ធនឹងកង្វល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ឬសន្ដិសុខជាតិ ដែលម៉ាឡេស៊ី និងអាមេរិកមានដូចគ្នា «ប៉ុន្តែបើគ្មានផលប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ច ឬសន្តិសុខជាតិរបស់ម៉ាឡេស៊ីទេ យើងមិនចាំបាច់ពិចារណា (ធ្វើត្រាប់តាមសហរដ្ឋអាមេរិក) ទេ»។

ដោយឡែកពីគ្នានេះ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំម៉ាឡេស៊ី លោក Edgard Kagan បានសង្កត់ធ្ងន់កាលពីថ្ងៃចន្ទថា ម៉ាឡេស៊ីមិនបានបោះបង់ឯករាជ្យភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួននោះទេ ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី «មានប្រយោជន៍យ៉ាងធំសម្រាប់ប្រទេសទាំង២»។

ឆ្លើយតបនឹងការរិះគន់ដូចគ្នា លោក អាន់វ៉ា បានថ្លែងកាលពីថ្ងៃអង្គារថា ការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសជាសមាជិកសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) និងដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ បានគូសបញ្ជាក់ពីតួនាទីរបស់ប្លុកក្នុងការបង្កើតភាពជាមជ្ឈមណ្ឌល។

លោកបន្តយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «បើយើងខ្លាចសហរដ្ឋអាមេរិក តើយើងអាចចុះហត្ថលេខា (លើកិច្ចព្រមព្រៀង) ជាមួយចិន ១ ថ្ងៃ ក្រោយ ត្រាំ ត្រឡប់ទៅវិញ បានដោយរបៀបណា?»។ លោកបន្តថា៖ «ការសម្រេចចិត្តដែលយើងធ្វើ គឺជាការសម្រេចចិត្តដែលការពារមុខមាត់ប្រទេស និងបម្រើផលប្រយោជន៍ជាតិ ទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ទាក់ទងនឹងការវិនិយោគ និងសំខាន់បំផុត ក្នុងការនាំមកនូវអត្ថប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជន»។

គួរគូសបញ្ជាក់ថា ម៉ាឡេស៊ី គឺជាប្រទេសអាស៊ានមួយក្នុងចំណោម៤ ដែលបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងអំឡុងពេលដែលប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ ចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន៕