សុខភាព
រោគសញ្ញានៃការលើសកម្រិតប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាម
សូដ្យូម និងប៉ូតាស្យូម ជាអ៊ីយ៉ុងដែលមានបរិមាណច្រើនជាងគេនៅក្នុងខ្លួនមនុស្ស។ សូដ្យូមភាគច្រើនស្ថិតនៅខាងក្រៅកោសិកា ចំណែកប៉ូតាស្យូមភាគច្រើនស្ថិតនៅក្នុងកោសិកា ។ប៉ូតាស្យូមដែលយើងវាស់ដោយពិនិត្យឈាម ជាចំណែកប៉ូតាស្យូមដែលនៅក្រៅកោសិកា គឺនៅក្នុងប្លាស្មាឈាម។ ប៉ូតាស្យូមមានតួនាទីដ៏សំខាន់សម្រាប់ឲ្យសាច់ដុំទាំងឡាយ រួមទាំងសាច់ដុំបេះដូងផង មានដំណើរការជាប្រក្រតី។
សរីរាង្គយើងតម្រូវឲ្យកម្រិតជាតិប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាម ស្ថិតក្នុងចន្លោះមួយយ៉ាងជាក់លាក់ គឺ៣.៥ – ៥.៥ mEq/L បើទាបជាងនេះ ឬច្រើនជាងនេះ សុទ្ធតែអាចបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ហើយជាគ្រោះថ្នាក់ដែលអាចរហូតដល់បាត់បង់ជីវិតផងក៏មាន។
គ្រូពេទ្យកំណត់ថាលើសជាតិប៉ូតាស្យូម កាលណាកម្រិតរបស់វាក្នុងឈាមមានលើសពី ៥.៥mEq/L។
– នៅចន្លោះ ៥.៥- ៦mEq/L ជាការលើសកម្រិតស្រាល
– នៅចន្លោះ ៦.១ – ៧mEq/L ជាការលើសកម្រិតមធ្យម
– ចាប់ពី ៧mEq/L ឡើងទៅ វាជាការលើសកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ។ ក្នុងកម្រិតនេះ វាបណ្តាលឲ្យបេះដូង និងប្រព័ន្ធប្រសាទ លែងដំណើរការធម្មតា ឬគាំងដង្ហើម គាំងបេះដូង និងបាត់បង់ជីវិតតែម្តង។
១) មូលហេតុអ្វីដែលនាំឲ្យប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាមលើស?
ជាធម្មតាតម្រងនោម និងពោះវៀនធំ ជាផ្លូវបញ្ចេញប៉ូតាស្យូមចោលដ៏សំខាន់ ហើយវាក៏ជាអ្នកតម្រូវដោយរក្សាទុកនូវបរិមាណប៉ូតាស្យូមឲ្យបានសមស្រប។ ប៉ូតាស្យូមជាច្រើនចូលទៅក្នុងខ្លួនយើងតាមអាហារ បន្ថែមលើនេះ ថ្នាំដែលលេបប្រចាំថ្ងៃខ្លះដូចជា ថ្នាំបង្កើនទឹកនោម ថ្នាំលើសឈាម ថ្នាំរលាកសន្លាក់ជាដើម ក៏ជាប្រភពបញ្ចូលប៉ូតាស្យូមដែរ។
ភាគច្រើនប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាមកើនឡើងដោយសារមូលហេតុ ៣ រួមផ្សំគ្នា៖
– បរិមាណប៉ូតាស្យូមចូលច្រើន
– យន្តការបញ្ចេញប៉ូតាស្យូមចោល មានឧបសគ្គ (ដូចជាខ្សោយតម្រងនោមជាដើម)
– ប៉ូតាស្យូមចល័តចេញពីកោសិកាមកក្នុងឈាម (មានអ៊ីយ៉ុង អ៊ីដ្រូហ្សែនក្នុងឈាមច្រើនពេក ឬកង្វះអាំងស៊ុយលីនជាដើម ធ្វើឲ្យកើនបរិមាណប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាម តែបរិមាណសរុបប៉ូតាស្យូមនៅដដែល)
២) រោគសញ្ញានៃការលើសកម្រិតប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាម៖
មានមនុស្សជាច្រើនដែលមានកម្រិតប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាមលើស ក៏ប៉ុន្តែគ្មានចេញរោគសញ្ញាអ្វីសោះ។ ខ្លះទៀតមានរោគសញ្ញាច្រឡំជាមួយជំងឺទូទៅ។
រោគសញ្ញាដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយការលើសកម្រិតប៉ូតាស្យូម ជាទូទៅគឺជាបញ្ហាសាច់ដុំ និងបញ្ហាបេះដូង។ ក្នុងកម្រិតដូចគ្នា ការកើនឡើងជាតិប៉ូតាស្យូមយ៉ាងលឿន នាំឲ្យមានរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរជាងការកើនឡើងសន្សឹមៗ។
រោគសញ្ញាសំខាន់មាន៖
– ទន់សាច់ដុំ (ស្លាប់ដៃជើង paralysis)
– ហត់ ញ័រទ្រូង ចុកទ្រូង
– ក្អួតចង្អោរ
– ស្ពឹក ឬស្រពន់
– បេះដូងដើរខុសសង្វាក់ បេះដូងឈប់ដើរ ឬការបាត់បង់ជីវិត។
៣) ការព្យាបាល៖
នៅពេលបានរកឃើញថាអ្នកជំងឺមានកម្រិតប៉ូតាស្យូមខ្ពស់ ទោះបីមិនទាន់មានរោគសញ្ញាក្តីគ្រូពេទ្យតែងរកវិធីបញ្ចុះវាឲ្យនៅក្នុងកម្រិតធម្មតាវិញ ដោយបន្ថយបរិមាណប៉ូតាស្យូមចូល ឬបង្កើនបរិមាណប៉ូតាស្យូមចេញតាមទឹកនោម ដោយប្រើថ្នាំដែលចាប់យកប៉ូតាស្យូមក្នុងពោះវៀនឬកែសម្រួលមូលហេតុផ្សេងៗដែលនាំឲ្យប៉ូតាស្យូមចល័តចេញច្រើនពេកពីកោសិកាមកក្នុងឈាម។ ជួនកាលស្ថានភាពតម្រូវឲ្យប្រើថ្នាំប្រឆាំងសកម្មភាពប៉ូតាស្យូមទៅលើបេះដូង។ក្នុងករណីអ្នកជំងឺខ្សោយតម្រងនោម មានកំហាប់អ៊ីយ៉ុងអ៊ីដ្រូហ្សែនខ្ពស់ (អាស៊ីដូ) និងកម្រិតប៉ូតាស្យូមខ្ពស់រហូតដល់បេះដូងរកកលនឹងឈប់ដើរទៅហើយ វាទាមទារឲ្យធ្វើការជួយសង្គ្រោះបេះដូងកម្រិតខ្ពស់ (Advanced cardiac life support) ការគ្រប់គ្រងទាំងស្រុង និងមួយរយៈលើដង្ហើមរបស់អ្នកជំងឺ (Artificial ventilation) ការបើកផ្លូវមួយជាបន្ទាន់ចូលទៅដល់សរសៃឈាមធំ ដើម្បីលាងឈាម (Central line catheter) និងធ្វើការលាងឈាមជាបន្ទាន់(Emergency Hemodialysis) ដើម្បីបន្ថយកម្រិតប៉ូតាស្យូមក្នុងឈាម។
ការយឺតយូរតែប៉ុន្មាននាទី ឬកង្វះសម្ភារៈ ឧបករណ៍ និងខ្វះជំនាញណាមួយខាងលើ អ្នកជំងឺនឹងអាចបាត់បង់ជីវិត៕
អត្ថបទ៖ រស្មី
សូមចុចអាន៖ សូមប្រយ័ត្ន កើតជំងឺគ្រាប់គ្រួសធ្លាក់ថ្ពក់ ជាប់នៅរុនបង្ហូរនោម
-
ព័ត៌មានជាតិ៧ ថ្ងៃ ago
ម្ចាស់សំណង់របងថ្មនៅរមណីយដ្ឋានឆ្នេរនេសាទ នៅតែរឹងទទឹងមិនព្រមវាយកម្ទេចរបងចេញ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៣ ថ្ងៃ ago
Breaking News! បណ្ដាញសង្គម Facebook មានបញ្ហានៅទូទាំងពិភពលោកជាថ្មី
-
ព័ត៌មានជាតិ១ សប្តាហ៍ ago
ដើម្បីកុំឱ្យភោជនីយដ្ឋានដួលរលំបះជើងទាន់ សម្ដេចធិបតី បញ្ជាឱ្យកែម៉ោងពិនិត្យជាតិអាល់កុល
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៧ ថ្ងៃ ago
អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រស្កុតឡែនរកឃើញហ្វូស៊ីលចម្លែករូបរាងដូចសត្វនាគចិនអាយុកាល ២៤០ លានឆ្នាំ
-
ជីវិតកម្សាន្ដ១ សប្តាហ៍ ago
តួជនទី៣ Benz ត្រលប់មកតំណែងស្រីស្អាតម្ដងទៀត ទោះឈានដល់អាយុ៤៣ឆ្នាំ
-
កីឡា៣ ថ្ងៃ ago
ជើងឯកម៉ុងហ្គោលី Erdene អរគុណបុរសធ្លាប់ដឹកដៃ ឈឿង ល្វៃ ធ្វើឲ្យក្តីស្រមៃក្លាយជាការពិត
-
ជីវិតកម្សាន្ដ២ ថ្ងៃ ago
ខេមរៈ សិរីមន្ត ៖ «ទោះខ្ញុំមិនមែនជាអ្នកធំ តែសុំធ្វើកិច្ចការធំខ្លះជូនជាតិតាមវិជ្ជាជីវៈសិល្បៈ បង្ហាញទៅពិភពលោក»
-
ព័ត៌មានជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
សម្តេច ហ៊ុន សែន ៖ ហេតុអ្វីបានជាមកដល់ពេលនេះហើយមានមន្ត្រីយើងប្រព្រឹត្តបែបនេះ ដោយពាក់ស្បែកជើងចូលក្នុងព្រះវិហារ?