ភ្នាក់ងារ​UN៖ រុស្ស៊ី​ត្រូវ​ទទួល​ខុសត្រូវ​នៃការ​បាញ់​ទម្លាក់​យន្តហោះ​ម៉ាឡេស៊ី​កាលឆ្នាំ​២០១៤​

រដ្ឋាភិបាលហូឡង់ និងអូស្ត្រាលីបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដាច់ដោយឡែកពីគ្នាថា ក្រុមប្រឹក្សាអាកាសចរណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃចន្ទបានសម្រេចថា រុស្ស៊ីជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះការបាញ់ទម្លាក់យន្តហោះម៉ាឡេស៊ីលើអ៊ុយក្រែន ដែលបានសម្លាប់អ្នកដំណើរ និង​អាកាស​យានិក សរុប​​ទាំងអស់​២៩៨​នាក់ ​ក្នុង​នោះ​​​មាន​ពលរដ្ឋហូឡង់ ១៩៦នាក់ និងពលរដ្ឋអូស្ត្រាលី ៣៨នាក់ផងដែរ។ យោង​ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មានរ៉យទ័រ​។​

សេចក្តីរាយការណ៍ បាន​លើក​ឡើង​ថា រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេស​ទាំងពីរដែល​មាន​ប្រជាជន​អ្នកដំណើរ​ស្លាប់​ច្រើន បាន​លើក​ឡើងថា ក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គការអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលអន្តរជាតិ (ICAO) នៅប៉ុន្មានសប្តាហ៍ខាងមុខ​នេះនឹងពិចារណាថាតើទម្រង់បែបបទនៃសំណងបែបណាដែលស្ថិតក្នុងលំដាប់។

ជើងហោះហើរ MH17 របស់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ម៉ាឡេស៊ី បានចាកចេញពីទីក្រុង Amsterdam ទៅកាន់ទីក្រុង Kuala Lumpur កាលពីថ្ងៃទី ១៧​ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៤​ ហើយត្រូវបានបាញ់ទម្លាក់នៅភាគខាងកើតប្រទេសអ៊ុយក្រែន ខណៈដែលការប្រយុទ្ធគ្នាបានកើតឡើងរវាងក្រុមផ្តាច់ខ្លួនដែលគាំទ្ររុស្ស៊ី និងកងកម្លាំង​របស់​ប្រទេស​អ៊ុយក្រែន។

នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២​ ចៅក្រមហូឡង់បានកាត់ទោស​កំបាំង​មុខ​ បុរសរុស្ស៊ីពីរនាក់ និងបុរសអ៊ុយក្រែនម្នាក់​ពីបទមនុស្សឃាតសម្រាប់តួនាទីរបស់ពួកគេក្នុងការវាយប្រហារ។ ទីក្រុងមូស្គូបានហៅសេចក្តីសម្រេចនេះថា «រឿងអាស្រូវ​»​ហើយបាននិយាយថា ខ្លួននឹងមិនធ្វើបត្យាប័នពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនឡើយ។

ICAO ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុង Montreal ប្រទេសកាណាដា​ មិនបានឆ្លើយតបភ្លាមៗចំពោះសំណើសុំការអត្ថាធិប្បាយទេ ដែលរ៉យទ័រ​បាន​ទាក់​ទង​​ទៅនោះទេ​​។ ករណីនេះត្រូវបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ២០២២​ ដោយប្រទេសអូស្ត្រាលី និងហូឡង់។

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសហូឡង់ លោក​ Caspar Veldkamp បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា «ការសម្រេចចិត្ត​នេះគឺជាជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅរកការបង្កើតការពិត និងការសម្រេចបាននូវយុត្តិធម៌ និងការទទួលខុសត្រូវសម្រាប់​ជនរងគ្រោះទាំងអស់នៃជើងហោះហើរ MH17 និងក្រុមគ្រួសារ និងមនុស្សជាទីស្រលាញ់របស់ពួកគេ»​។

«ការសម្រេចចិត្តនេះក៏ផ្ញើសារយ៉ាងច្បាស់ទៅកាន់សហគមន៍អន្តរជាតិផងដែរថា រដ្ឋមិនអាចរំលោភច្បាប់អន្តរជាតិដោយនិទណ្ឌភាពបានទេ»។

លោកបានបន្ថែមថា ប្រទេស​ហូឡង់ និងអូស្ត្រាលីចង់ឱ្យក្រុមប្រឹក្សា ICAO បញ្ជាឱ្យរុស្ស៊ីចូលក្នុងកិច្ចចរចាអំពីសំណង។

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី លោកស្រី Penny Wong បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកស្រីស្វាគមន៍ការសម្រេចចិត្តនេះ ហើយបានជំរុញឱ្យ ICAO ផ្លាស់ទីយ៉ាងឆាប់រហ័សដើម្បីកំណត់ដំណោះស្រាយ។

លោកស្រី​រដ្ឋមន្ត្រី Wong បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា៖«​យើង​សូមអំពាវនាវដល់ប្រទេសរុស្ស៊ីឱ្យប្រឈម​នឹងការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួនចំពោះអំពើហឹង្សាដ៏អាក្រក់នេះ ហើយផ្តល់សំណងសម្រាប់ការប្រព្រឹត្តដ៏អាក្រក់របស់ខ្លួន ដូចដែលបានទាមទារនៅក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិ»​។

ICAO ខ្វះអំណាចបទប្បញ្ញត្តិ ប៉ុន្តែមានសុជីវធម៌ និងកំណត់ស្តង់ដារអាកាសចរណ៍សកល ដែលអនុម័តដោយរដ្ឋសមាជិកចំនួន ១៩៣​ប្រទេស​របស់ខ្លួន៕​​

ដោយ រ៉ាន់​ រើយ​