ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ

[វិភាគ] តើយោធាក្រោមបង្គាប់ស្តេចថៃ ប្រុងយកដីកម្ពុជា ធ្វើដង្វាយខួបកំណើតស្តេចរាមាទី១០ ដែលលើកបន្តុបខ្លួនឬ?

បានផុស

១៥ វិនាទី មុន

នៅ

ថ្ងៃចន្ទ ២៨ កក្កដា ២០២៥

ដោយ

យោធាក្រោមបង្គាប់ស្តេចថៃ ក្នុងប៉ុន្មានថ្ងៃកន្លងមកនេះ បាននិងកំពុងបង្កើនការវាយប្រហារយ៉ាងសន្ធប់ ឃោរឃៅ សាហាវព្រៃផ្សៃជាទីបំផុត ប៉ុនប៉ងទម្លុះខ្សែកងទ័ពការពារជាតិរបស់កម្ពុជា ជាថ្នូរកាន់កាប់ទឹកដីរបស់ប្រទេសកម្ពុជាត្រង់ចំណុចណាមួយ ដើម្បីធ្វើដង្វាយក្នុងថ្ងៃខួបកំណើតគម្រប់៧២ឆ្នាំឈានចូល៧៣ឆ្នាំនៃស្តេចរាមាទី១០ នៅថ្ងៃទី២៨កក្កដានេះ។

សូមចុច Subscribe Channel Telegram កម្ពុជាថ្មី ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗទាន់ចិត្ត

វាហាក់ចៃដន្យពេកហើយដែលការវាយប្រហាររបស់យោធាថៃកើតឡើងត្រឹម៤ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះមុនដល់ថ្ងៃខួបកំណើត៧២ឆ្នាំ របស់ ស្តេចថៃ វ៉ាជីរ៉ាឡុងកន រាមា ទី១០ (Vajiralongkorn Rama X) ដែលគ្រោងរៀបចំនៅទីក្រុងបាងកក ប៉ុន្តែត្រូវលុបចោលវិញ ក្រោយការប្រយុទ្ធគ្នាជាមួយកងទ័ពកម្ពុជាមិនដឹងឈ្នះឬចាញ់នោះ។

ការផ្ទុះអាវុធបានចាប់ផ្តើមឡើងនៅថ្ងៃទី២៤ខែកក្កដានៅប្រាសាទតាមាន់ធំ ដោយសារតែយោធាថៃបានបិទប្រាសាទតាមាន់ធំជាឯកតោភាគី ដោយការរាយលួសបន្លា ហើយទាហានកម្ពុជាទៅដោះចេញ រួចទាហានថៃក៏បានបាញ់ប្រហារមកទាហានកម្ពុជាតែម្តង។

គ្រាន់តែផ្ទុះអាវុធនៅប្រាសាទតាមាន់ធំភ្លាម ការផ្ទុះអាវុធបានរាលដាលយ៉ាងរហ័សទៅប្រាសាទតាក្របី និង បន្តបន្ទាប់ទៅដល់តំបន់មុំបីនៅជាប់ព្រំដែនឡាវ ដែលបញ្ជាក់ថា យោធាថៃបានគ្រោងទុករូចទៅហើយសម្រាប់ការផ្ទុះអាវុធនេះ។ គ្រាន់តែការផ្ទុះអាវុធ ដោយទាហានថ្មើជើងភ្លាមៗ មិនបានប៉ុន្មានម៉ោងផង យោធាថៃ បានប្រើប្រាស់យន្តហោះចម្បាំង F-16 បើកការវាយប្រហារតាមអាកាសលើទីតាំង ប្រាសាទព្រះវិហារ ទីស្នាក់យោធាកម្ពុជា វត្តអារាម នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនយ៉ាងសន្ធប់ជាទីបំផុត។

ការចាប់ផ្តើមវាយប្រហារលើបូរណៈភាពទឹកដីកម្ពុជានៅត្រឹម៤ថ្ងៃមុនដល់ថ្ងៃខួបកំណើតស្តេចថៃ «វ៉ាជីរ៉ាឡុងកន» នេះ អាចជាផែនការរៀបចំឡើងដើម្បីយកទឹកដីខ្មែរត្រង់ចំណុចណាមួយ ទោះតូចក្តីឬធំក្តី ដើម្បីធ្វើជាដង្វាយក្នុងថ្ងៃអបអរខួប៧២ឆ្នាំរបស់ស្តេចថៃ។ ការប៉ាន់ស្មានថា ការយកទឹកដីកម្ពុជាដើម្បីធ្វើជារាជអំណោយខូបកំណើតស្តេចថៃនោះ គឺស្របគ្នានិងការអះអាងរបស់មេបញ្ជាការភូមិភាគី២ លោក ប៊ុនស៊ីន ប៉ាដក្លាង (Boonsin Padklang) ដែលធ្លាប់បានលើកឡើងថា «ការវាយប្រហារចូលកម្ពុជាប្រើពេលត្រឹមតែ៣ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ» ដោយយោងការចេញផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានថៃកន្លងមក។

មេបញ្ជាការ ប៊ុនស៊ីន ប៉ាដក្លាង ត្រូវគេដឹងជាសាធារណៈថា ជាមេបញ្ជាការបង្កហេតុ តាមរយៈពាក្យសម្តីនិយាយអុជអាលនិងការដាក់ចេញការសម្រេចចិត្តជាច្រើនជាឯកតោភាគី ឈានទៅបង្កហេតុផ្ទុះអាវុធ។ ឧទាហរណ៍ ការប្រកាសបិទប្រាសាទតាមាន់ធំ និងឲ្យយោធារបស់ខ្លួនរាយលួសបន្លាបិទច្រកចូលនេះជាភស្តុតាងស្រាប់។

ការនិយាយប្រើពេលបីថ្ងៃ បានសេចក្តីថា យោធាថៃមានពេល១ថ្ងៃដើម្បីរៀបរយ ប្រកាសពីភាពជោគជ័យរបស់ពួកគេក្នុងការដណ្តើមបានដីកម្ពុជា ត្រង់«ត្រង់ចំណុចឬថាចំណែកណាមួយ» ដើម្បីធ្វើជាដង្វាយខួបកំណើតរបស់ព្រះមហាក្សត្ររបស់ពួកគេ ដែលខិតខំលើកបន្តុបក្រុមយោធានៅក្រោមអំណាចស្តេច ក្រោយពេលដែលក្សត្រអត់ប្រជាប្រិយភាពអង្គនេះឡើងគ្រងរាជសម្បត្តិបានត្រឹម៩ឆ្នាំ។

ការចេញផ្សាយរបស់ Kyodo Review ក្នុងពេលកន្លងមក ដោយបានដកស្រង់ពីសៀវភៅដែលមានចំណងជើងថា «A Soldier King: Monarchy and Military in the Thailand of Rama X» ដែលមានន័យជាភាសាខ្មែរថា «ស្តេចយោធាៈ រាជបល្ល័ង្ក និងយោធា ក្នុងប្រទេសថៃនៃស្តេច រាមាទី១០» ដែលអ្នកនិពន្ធ Supalak Genjanakhundee បានរៀបរាប់អំពីរបៀបដែលក្សត្រថៃអង្គនេះកសាងអំណាចយោធានៅជុំវិញរាជបល្ល័ង្ក តាមរយៈការលើកបន្តុបអ្នកស្ទិទ្ធនឹងទ្រង់ ក៏ដូចជាការបង្កើតកងអង្គភាពយោធាថ្មីៗចំណុះឲ្យរាជវាំង ក្រោមបង្គាប់របស់ទ្រង់។

ការចេញផ្សាយនោះ បានរៀបរាប់ថា ក្នុងការកសាងមូលដ្ឋានយោធាផ្ទាល់ខ្លួន ស្តេចអង្គនេះបច្ចុប្បន្នបានចែកចាយសៀវភៅណែនាំដល់សិស្សពលទាហាថ្មីៗ ដែលកំណត់ពីទស្សនវិជ្ជាបណ្តុះបណ្តាលរបស់លោក រួមទាំងវិធីសាស្រ្ត «ភ្ងំឬស្អំ (simmering)» ដែលប្រៀបបានទៅនឹងសិល្បៈនៃការហ្វឹកហ្វឺនទាហានតាមរបៀបនៃសិល្បៈនៃការចម្អិនអាហារ «khai pulo [ពងឆ្អិនក្នុងទឹកត្នោតផ្អែម]»។

ស្តេច វ៉ាជីរ៉ាឡុងកន បានបង្កើតឲ្យមានកម្មាភិបាលថ្មី ដែលគេហៅថា Kho Daeng ឬ «ទាហានក្រហម» [ព្រោះពួកគេពាក់អាវយឺតជាមួយកអាវក្រហម]។ មន្ត្រីយោធាវ័យក្មេងទាំងនេះបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីវគ្គពិសេសរយៈពេលបីខែ ដែលពួកគេបានតាំងចិត្តបម្រើរាជានិយម ដែលជាក្រមសីលធម៌សម្រាប់អ្នកបម្រើក្នុងរាជវង្សដែលបានរស់ឡើងវិញពីសម័យនៃរបបរាជានិយមផ្តាច់ការ។ នេះបើតាមការរៀបរាប់ក្នុងសៀវភៅនោះ។

ក្រោយការបណ្តុះបណ្តាលនិងបំពាក់បំប៉នស្មារតីរួច ការលើកកម្ពស់ជួរកងកម្លាំងថ្មី (កម្មាភិបាលថ្មី) ឲ្យកាន់តំណែងជួរមុខសំខាន់ៗកំពុងផ្លាស់ប្តូរការពង្រឹងស្ថាប័ននៃទំនាក់ទំនងយោធាទៅរករាជានិយម។ មានការកត់សម្គាល់ដែរថា នៅក្រោម ស្តេចរាមាទី៩ (Rama IX) ដែលជាបិតារបស់ក្សត្របច្ចុប្បន្ន គឺព្រះអង្គបានសម្រុះសម្រួលទំនាក់ទំនងរបស់ទ្រង់ជាមួយយោធាជាចម្បងតាមរយៈក្រុមប្រឹក្សាមួយក្រុម (Privy Council) ដែលជារង្វង់នៃទីប្រឹក្សារបស់ព្រះមហាក្សត្រ។

សៀវភៅរៀបរាប់យ៉ាងលម្អិតអំពីការប្រមូលផ្តុំអំណាចយោធារបស់ក្សត្រថៃអង្គនេះ បានកត់សម្គាល់ថា ឥឡូវនេះ ក្សត្រអង្គនេះ ភាគច្រើនបានបដិសេធប្រើប្រាស់ក្រុមប្រឹក្សាដែលធ្លាប់មានពីមុន ដោយប្រគល់តួនាទីទៅកាន់ក្រុមដែលផ្តួចផ្តើមដោយព្រះអង្គឯងទៅវិញ។ ឥឡូវនេះ ស្តេច វ៉ាជីរ៉ាឡុងកន រាមាទី១០នេះ មានបណ្តាញផ្ទាល់ខ្លួន រួមមានមន្ត្រីដែលធ្លាប់រួមការងារ ក៏ដូចជាអ្នកដែលទើបចូលរួមក្នុងការបង្កើតអង្គភាពថ្មី ក្រោយឈ្មោះ «kho Daeng»។

ដូចការរៀបរាប់របស់អ្នកនិពន្ធសៀវភៅយោធាដ៏ល្បីល្បាញមួយនេះ ការប្រយុទ្ធក្នុងសមរភូមិ៤ថ្ងៃរបស់យោធាថៃ គឺសុទ្ធតែវ័យក្មេង ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលថៃគ្មានមេដឹកនាំច្បាស់លាស់ ដូចនេះស្តេចថៃអង្គនេះបញ្ជាឲ្យប្រតិបត្តិការយោធាមកកាន់សមរភូមិដោយប្រគល់ភារកិច្ច ឲ្យលោក Boonsin Padklang ជាអ្នកបញ្ជាប្រតិបត្តិការផ្ទាល់។

ការមិនអាចទម្លុះសំណាញ់ការពារជាតិដ៏ខ្លាំងរបស់កម្ពុជា ទោះបីថៃបានប្រើប្រាស់យុទ្ធោបករណ៍ទំនើបៗ ច្រើនសន្ទឹកសន្ទាប់យ៉ាងណា ធ្វើឲ្យកងទ័ពថៃត្រូវបរាជ័យ ស្លាប់ និងមានកន្លែងខ្លះត្រូវប្រកាសដកថយចូលទៅមូលដ្ឋានដើមវិញ ប៉ុន្មានម៉ោងមុនថ្ងៃខួបកំណើតរបស់ស្តេចអង្គនេះ។

ជាដំណឹងដ៏សោកសៅទៀតនោះ ស្តេច វ៉ាជីរ៉ាឡុងកននេះ បានបាត់បង់មាតារបស់ទ្រង់ គឺម្ចាស់ក្សត្រី សិរិគិត គិទិយ៉ាកន (Sirikit Kitiyakara) នៅត្រឹមតែ២ថ្ងៃ មុនដល់ថ្ងៃកំណើតរបស់លោក។

លោក Andrew MacGregor Marshall ដែលជាអ្នកសារព័ត៌មានរបស់ទីភ្នាក់ងារ Reuters និងជាសាស្ត្រាចារ្យជនជាតិស្កុតឡេន ដែលជិតស្និទ្ធជាមួយរាជវង្សសៀម នៅយប់ថ្ងៃសៅរ៍នេះ លាតត្រដាងថា មាតាព្រះមហាក្សត្រថៃ មហាវ៉ាជីរ៉ាឡុងកន សោយទិវង្គតហើយ។ លោកបន្តថា ព្រះសពរបស់ម្ចាស់ក្សត្រី សិរិគិត គិទិយ៉ាកន (Sirikit Kitiyakara) នឹងត្រូវរក្សាទុករហូតទាល់តែផុតពិធីចម្រើនព្រះជន្មព្រះមហាក្សត្រថៃនៅថ្ងៃចន្ទនេះ។

កាសែតថៃ Bangkok Post បានផ្សាយថា ព្រះមហាក្សត្រថៃ Maha Vajiralongkorn បានបញ្ជាឱ្យលុបចោលការប្រារព្ធពិធីខួបកំណើតរបស់ព្រះអង្គឈានចូលព្រះជន្ម ៧៣ព្រះវស្សា ដែលគ្រោងនឹងធ្វើឡើងនៅឯរាជវាំងថៃ នៅថ្ងៃទី២៨ និងថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដានេះ។ ការប្រកាសរំសាយរាជពិធីខូបកំណើត គួរណាស់តែរំសាយការវាយប្រហាររបស់យោធាថៃមកលើទឹកដីនៃប្រទេសកម្ពុជាដែរ ក្នុងថ្ងៃខួបកំណើតរបស់ទ្រង់៕

រ៉ាន់ រើយ