ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ
ត្រួសៗពីត្បូងពេជ្រខៀវ សំខាន់ខ្លាំងចំពោះស្ដេចអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដល់ថ្នាកខឹងថៃជាង៣០ឆ្នាំ
ត្បូងពេជ្រពណ៌ខៀវមានសារៈសំខាន់យ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ចំពោះប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត មិនត្រឹមតែដោយសារតែតម្លៃរូបិយវត្ថុរបស់វាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារតែនិមិត្តសញ្ញា សែរាជវង្ស និងទម្ងន់នយោបាយដ៏មានកិត្យានុភាព។
ជាងនេះទៅទៀត Blue Diamond Affair គឺជាពេជ្រខៀវដ៏កម្រមួយដែលវិសេសវិសាលបំផុត មិនអាចកាត់ថ្លៃបានចំពោះស្ដេចអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ពោលគឺជាព្រះរាជអំណោយរបស់ទ្រង់ទុកជូនដល់មហេសីរបស់ព្រះអង្គតែប៉ុណ្ណោះ។
ខាងក្រោមនេះ គឺមូលហេតុដែលគ្រឿងអលង្ការ៥០ការ៉ាត់របស់ស្ដេចប្រេងច្រើនជាងគេលើលោក ក្លាយជាបញ្ហារសើប និងយូរអង្វែងសម្រាប់ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងប្រទេសថៃ ។

(រូបថតដោយ Aswin Wongnorkaew)
១. ជាព្រះរាជទ្រព្យដ៏មានតម្លៃមហាសាល
រតនភណ្ឌដែលត្រូវបានគេលួច រួមទាំងពេជ្រពណ៌ខៀវដ៏កម្រ ៥០ការ៉ាត់ ជាកម្មសិទ្ធិរបស់រាជវង្សអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតជាន់ខ្ពស់ គឺព្រះអង្គម្ចាស់ Faisal bin Fahd ដែលជាបុត្រារបស់ស្តេច Fahd នាពេលនោះ។ យោងតាមរបាយការណ៍ក៏បានបញ្ចាក់ថា ត្បូងពេជ្រនោះគឺវត្ថុស័ក្តិសិទ្ធិ ដែលទ្រង់បានផ្តល់ជាអំណោយប្រគល់ជូនព្រះរាជវង្សានុវង្សរបស់ទ្រង់។
នៅក្នុងរាជាធិបតេយ្យឈូងសមុទ្រ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រាជវង្ស ជាពិសេសត្បូងដ៏កម្រ គឺតំណាងឲ្យពូជពង្ស កិត្តិយស និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់សែរាជវង្ស។ ចំណែកឯការបាត់បង់មរតករបស់រាជវង្ស ត្រូវបានគេមើលឃើញថា មិនមែនគ្រាន់តែជាការលួចទេ ប៉ុន្តែជាការបំផ្លាញកិត្យានុភាពរបស់រាជាធិបតេយ្យអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតផងដែរ។
២. ការស្លាប់របស់អ្នកការទូតអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដល់ទៅ៣នាក់ និង អ្នកជំនួញម្នាក់ទៀត
ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩០ អ្នកការទូតអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត៣នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងទីក្រុងបាងកក ដែលទំនងជាកំពុងស៊ើបអង្កេតពាក់ព័ន្ធនឹងការលួចគ្រឿងអលង្ការ។ អ្វីដែលកានតែធ្វើឲ្យប្រទេសស្ថិតនៅមជ្ឈិមបូព៌ាកាន់តែមានកំហឹងខ្លាំងក្លា នោះគឺអ្នកជំនួញអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតម្នាក់ទៀត បានបាត់ខ្លួនយ៉ាងអាថ៌កំបាំងបំផុត ដែលកាលណោះគេសន្មតថាជាករណីឃាតកម្ម។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គ្មាននរណាម្នាក់ត្រូវបានកាត់ទោសពីបទសម្លាប់ឡើយ។ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត យល់ឃើញថា ការបរាជ័យនៃយុត្តិធម៌ ឬការបិទបាំងដោយចេតនាដោយអាជ្ញាធរថៃគឺជារឿងមួយដែលមិនគួរកើតឡើងលើជាតិសាសន៍របស់ពួកគេនោះទេ។ ពេលនោះ គ្រាប់ពេជ្របានក្លាយជាជំហរសម្រាប់ភាពអយុត្តិធម៌កាន់តែទូលំទូលាយ រួមទាំងការស្លាប់របស់ជនជាតិអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតជាហូរហែរ។
៣ .មានគោលការណ៍ការទូតដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ
អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដែលជាប្រទេសដែលមានសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និងមោទនភាពរបស់រដ្ឋត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់យ៉ាងជិតស្និទ្ធ បានបកស្រាយករណីនេះថា ជាការមិនគោរពរបស់រដ្ឋាភិបាលថៃដែលមិនបានដោះស្រាយបញ្ហា។ ឧទាហរណ៍នៃអំពើពុករលួយ និងការរួចពីសំណាញ់ច្បាប់នៅក្នុងស្ថាប័នប៉ូលិស និងតុលាការរបស់ប្រទេសថៃ។
មិនបង្អង់យូរឡើយ ប្រទេសមហាសេដ្ធីនេះរបានជ្រើសរើសផ្ដាច់ទំនាក់ទំនង, បង្កកការធ្វើចំណាកស្រុក និងពន្យារពេលទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចអស់រយៈពេលជាង ៣០ ឆ្នាំ។
៤. ពេជ្រជានិមិត្តរូបជាតិ និងភាពរុងរឿង
អាថ៌កំបាំងនិងពាក្យចចាមអារ៉ាមថា ការចាត់ចែងពេជ្រដោយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ថៃបានពង្រីកកំហឹងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតកានតែអូសបន្លាយជាងមុន។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបានរាយការណ៍ថា ត្បូងក្លែងក្លាយត្រូវបានប្រគល់មកវិញ ហើយថាភរិយារបស់ឧត្តមសេនីយ៍ថៃជាច្រើនរូប ត្រូវបានគេឃើញពាក់គ្រឿងអលង្ការដែលត្រូវនឹងពេជ្រដែលបានបាត់ទៅ ដែលនោះកាន់តែបន្ថែមភ្លើង ប្រៀបដូចទៅនឹងការប្រមាថដល់សែរាជវង្ស។
ចំពោះសាធារណៈជន និងរាជាធិបតេយ្យ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត នេះមិនមែនគ្រាន់តែបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្ដិប៉ុណ្ណោះទេ វាជាការអាម៉ាស់របស់ប្រទេសជាតិថែមមួយកម្រិតទៀត។
ដូច្នោះហើយ ទើបធ្វើឲ្យថៃនិងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ត្រូវចំណាយពេលវេលាដល់ទៅ៣០ឆ្នាំ ដើម្បីស្តារទំនាក់ទំនងឡើងវិញ។ នាពេលនោះ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតបានបដិសេធការធ្វើឲ្យមានលក្ខណៈធម្មតារហូតដល់ពួកគេ បានទទួលការសុំទោសជាសាធារណៈ។ ប៉ុន្តែ ការជឿទុកចិត្តខាងការទូតដែលកសាងឡើងវិញ ត្រូវធ្វើឲ្យប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត។
ជាពិសេស មានតែនៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ប៉ុណ្ណោះ ដែលគោលនយោបាយការបរទេសដ៏ជាក់ស្តែងរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ Mohammed bin Salman បានសម្រេចចិត្តឆ្ពោះទៅមុខ ទោះបីជាគ្រាប់ពេជ្រពណ៌ខៀវនៅតែបាត់រកមិនឃើញយ៉ាងណាក្ដី៕

(រូបភាព៖BBC)
អត្ថបទ៖ សាង ស្រីល័ក្ខ
ចុចអាន៖បាត់ខ្លួន ៣៦ ឆ្នាំហើយ តើត្បូងពេជ្រខៀវអារ៉ាប៊ីសាអូឌីតដែលថៃលួចទៅ នៅទីណា?

-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
ផែថងថាន លើកយកជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃនិងឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញ ពិភាក្សាជាមួយ ម៉ាក្រុង
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១ ថ្ងៃ ago
ថៃ ខឹង Google Map ពេលឃើញដៅទីតាំង ប្រាសាទតាមាន់ធំ នៅក្នុងដីខ្មែរ
-
សន្តិសុខសង្គម៧ ថ្ងៃ ago
អាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ ដុតកម្ទេចចោលដូងក្រអូប១៥០០គីឡូក្រាម ដែលលួចនាំចេញពីថៃ ឆ្លងកាត់ប្រទេសឡាវចូលមកកម្ពុជាដោយខុសច្បាប់
-
ជីវិតកម្សាន្ដ២ ថ្ងៃ ago
ពីអ្នកប្រើចុងប៊ិច ប្តូរមកប្រើចុងកាំភ្លើង ដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដីជាតិខ្មែរ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៣ ថ្ងៃ ago
ក្រុមមនុស្សយកស្លាកលេខរថយន្ត ថាក់ស៊ីន ចាក់ឆ្នោត ខណៈលោកចូលខ្លួនទៅតុលាការ
-
ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ ago
ស្រុកសំឡូត តំបន់កសិកម្មដ៏ល្បីមានច្រកទ្វារព្រំដែន ៤ កន្លែងសម្រាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយថៃ
-
ព័ត៌មានជាតិ៨ ម៉ោង ago
កម្ពុជា រងឥទ្ធិពលពីព្យុះមួយទៀត គឺជាព្យុះទី៣ ឈ្មោះ មូន(Mun)
-
ព័ត៌មានជាតិ៦ ថ្ងៃ ago
លោកស្រី បាន ស្រីមុំ៖ អភិបាលខេត្តស្រះកែវ អត់ដឹងប្រវត្តិស្ពានព្រំ-បានប៉ាក់កាដ