Connect with us

KPT+

ការពិតដ៏អស្ចារ្យទាំង ១០ អំពីភពផែនដី

បានផុស

នៅ

ថ្ងៃទី ២២ ខែមេសានៃឆ្នាំនីមួយៗត្រូវបានកំណត់ថាជា “ទិវាផែនដី” (Earth Day) ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ដើម្បីរំលឹកដល់ព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី ២២ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧០ មនុស្សប្រហែល ២០ លាននាក់បានដើរដង្ហែរតាមដងផ្លូវនៃទីក្រុងធំៗនៅទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រឆាំងការបំផ្លិចបំផ្លាញបរិស្ថាន ដែលបង្កឡើងដោយមនុស្ស។

ខាងក្រោមនេះគឺការពិតដ៏អស្ចារ្យអំពីភពផែនដី ខណៈមានរឿងខ្លះយើងពិតជាមិនដែលដឹងនោះទេ។

១ ផែនដីមិនមែនជាលំហដ៏ល្អឥតខ្ចោះទេ ទោះបីជាយើងធ្លាប់ស្គាល់រូបភាព​នៃផែនដីជាភពរាងស្វ៊ែរយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងការពិត ផែនដីមានរាងសំប៉ែតនៅ​ប៉ូលខាងជើង និងខាងត្បូង ដូច្នេះ “រាងអេលីប” គឺជាពាក្យត្រឹមត្រូវជាងដើម្បីពិពណ៌នាអំពីរូបរាងរបស់ផែនដី។ ដូចជាភពផ្សេងទៀត ឥទ្ធិពលទំនាញ និងកម្លាំង centrifugal ដែល​បណ្តាលមកពីការបង្វិលរបស់ផែនដីជុំវិញខ្លួនវា បណ្តាលឲ្យបង្គោលមើលទៅសំប៉ែត។ ជាលទ្ធផលអង្កត់ផ្ចិតនៃផែនដីនៅ​អេក្វាទ័រគឺ ៤៣ គីឡូម៉ែត្រវែងជាង​អង្កត់ផ្ចិតពីប៉ូលខាងជើង​ទៅប៉ូល​ខាងត្បូង។

២ ជាង៧០% នៃពិភពលោកត្រូវបានគ្របដណ្តប់ដោយ​ទឹក ទឹក​នៅលើផែនដីមានក្នុងទម្រង់រឹង រាវ និងឧស្ម័ន។ ទឹកក៏គ្របដណ្តប់ជិតមួយ​ភាគបួន​នៃ​ផ្ទៃ​ផែនដី​ក្នុង​ទម្រង់ជាផ្ទាំងទឹកកក វាលភក់ បឹង ទន្លេ សមុទ្រ និងមហាសមុទ្រ។ប្រហែល៩៧% នៃទឹក​នៅ​លើផែនដីគឺជាទឹក​ប្រៃនៅក្នុងមហាសមុទ្រ។

៣ អវកាស​ចាប់ផ្តើម​ពីចម្ងាយប្រហែល ១០០ គីឡូម៉ែត្រពីលើ​ផែនដី រវាង​បរិយាកាស និង​លំហ​របស់​ផែនដីត្រូវបានគេហៅថាព្រំដែន។ បន្ទាត់ Carman ដែល​ស្ថិត​នៅ​កម្រិត ១០០គីឡូម៉ែត្រពីលើនីវ៉ូទឹកសមុទ្រ។ ៧៥% នៃ​បរិយាកាស​ផែនដី​ស្ថិត​នៅ​ចម្ងាយ ១១គីឡូម៉ែត្រ​ដំបូង​ពី​លើ​ផ្ទៃ​សមុទ្រ។

៤ ផែនដី​មានស្នូលដែក ផែនដីគឺជាភពដែលក្រាស់បំផុត និងជាប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យធំជាងគេទីប្រាំ។ ផ្នែកខាងក្នុង​បំផុត​នៃ​ផែនដី​ត្រូវ​បាន​គេជឿថាជាបាល់​ដ៏​រឹងមាំដែលមានកាំប្រហែល ១,២០០គីឡូម៉ែត្រ។ ស្នូល​របស់​ផែនដី​ត្រូវបាន​ផ្សំឡើងជា​ចម្បង​ពី​ដែក។ វាត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថាវាមានប្រហែល ៨៥% នៃ​ទម្ងន់ និងសារធាតុនីកែលធាតុ ដែលមានចំនួនប្រហែល ១០%។

សូមចុច Subscribe Channel Telegram កម្ពុជាថ្មី ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗទាន់ចិត្ត

៥ ផែនដីគឺជាភពតែមួយគត់ដែលគេដឹងថាមានជីវិត​​ ផែនដីគឺជាវត្ថុតារាសាស្ត្រតែមួយគត់​នៅក្នុងសកលលោក ដែលយើង​អាច​បញ្ជាក់​អំពី​អត្ថិភាព​នៃ​ជីវិត។ បច្ចុប្បន្ននេះមានប្រភេទ​សត្វប្រមាណ ១.២លានប្រភេទនៅលើពិភពលោក។ ប៉ុន្តែ​អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​ជឿថានេះគ្រាន់តែជាផ្នែកតូចមួយ​នៃ​ភាវៈរស់​ទាំងអស់​ដែល​រស់នៅ​លើ​ផែនដី។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១១ អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​បាន​ប៉ាន់ប្រមាណថា ពិភពលោកមានសត្វប្រហែល ៨.៧លានប្រភេទ។ ផែនដី​បានបង្កើតឡើងប្រហែល ៤.៥ពាន់លានឆ្នាំមុន និង​លក្ខណៈ​សម្បត្តិ​រូបវន្ត​របស់វា រួមទាំងលក្ខណៈ​ភូមិសាស្ត្រ ហើយ​គន្លង​នៃ​ផែនដី​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មាន​កំណើត​ជីវិត​រាប់លាន​ឆ្នាំ​មក​ហើយ។

៦ ទំនាញមិន​ស្មើគ្នានៅគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងពិភពលោក ការពិតដែលថាពិភពលោករបស់យើងមិនមែនជាផ្នែកល្អឥតខ្ចោះនោះទេ។ ដូចគ្នានេះផងដែរ ម៉ាស់មិនត្រូវបានចែកចាយទាំងស្រុងឯកសណ្ឋាន។ ជាលទ្ធផលកម្លាំងនៃទំនាញផែនដីប្រែប្រួលពីចំណុចមួយទៅចំណុចមួយ។ ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើយើងផ្លាស់ទីពីអេក្វាទ័រទៅប៉ូល បន្តិចម្ដងៗ អាំងតង់ស៊ីតេនៃវាលទំនាញកើនឡើង ប៉ុន្តែភាពខុសគ្នានេះគឺមិនប៉ះពាល់ដល់ការយល់ឃើញរបស់មនុស្សទេ។

៧ ភព​ផែនដី​គឺ​ជា​ភពដ៏ខ្លាំងមួយ ពិភពលោករបស់យើងពោរពេញទៅដោយភាពខុសគ្នាខ្លាំង។ ភាពចម្រុះនៃភូមិសាស្ត្រ និងអាកាសធាតុ ធ្វើឲ្យតំបន់នីមួយៗមានលក្ខណៈផ្ទាល់ខ្លួន។ ជាឧទាហរណ៍ មានកន្លែងក្តៅបំផុតជាច្រើននៅលើពិភពលោក។ ប៉ុន្តែ​សីតុណ្ហភាព​ក្តៅ​បំផុត​ដែល​គេ​កត់ត្រា​ទុក​គឺ​ជ្រលង Death Valley ជា​វាលខ្សាច់​នៅ​ភាគ​និរតី​នៃ​សហរដ្ឋអាមេរិក។ ព្រំដែនរវាងរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា និងរដ្ឋណេវ៉ាដា នៅថ្ងៃទី ១០ ខែកុម្ភៈឆ្នាំ ១៩១៣សីតុណ្ហភាពនៅទីនេះគឺ ៥៦.៧ អង្សាសេ។ កន្លែងខ្លាំងមួយទៀតគឺ អង់តាក់ទិក នៅប៉ូលខាងត្បូង សីតុណ្ហភាពនៅស្ថានីយ៍ Vostok ត្រូវបានវាស់នៅថ្ងៃទី៣១ ខែកុម្ភៈឆ្នាំ ១៩៨៣ ទាបដល់ -៨៩.២ ° C ។

៨ រចនាសម្ព័ន្ធរស់នៅដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក ថ្មប៉ប្រះទឹក Great Barrier Reef នៅឆ្នេរសមុទ្រនៃប្រទេសអូស្ត្រាលី គឺជាសំណង់រស់នៅដ៏ធំបំផុតនៅលើផែនដី។ ភាពអស្ចារ្យនៃថ្មប៉ប្រះទឹកផ្កាថ្មនេះអាចត្រូវបានគេមើលឃើញពីកន្លែងជ្រៅ។ វាគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីជាង ២,០០០គីឡូម៉ែត្រ និងជាជម្រកនៃប្រភេទសត្វសមុទ្ររាប់ពាន់ប្រភេទ។ នៅឆ្នាំ ១៩៨១ ថ្មប៉ប្រះទឹក Great Barrier Reef ត្រូវបានប្រកាសជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកដោយអង្គការអប់រំ វិទ្យាសាស្ត្រ និងវប្បធម៌របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ឬយូណេស្កូ។

៩ ផែនដីគឺជាភពតែមួយគត់នៅក្នុងប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យដែលមានបន្ទះ tectonics សកម្ម ចលនានៃបន្ទះ tectonic បណ្តាលឲ្យផ្ទៃនៃភពផែនដីរបស់យើងផ្លាស់ប្តូរតាមពេលវេលា។ បាតុភូតនេះក៏បណ្តាលឲ្យមានការបង្កើតភ្នំ ការរញ្ជួយដី និងភ្នំភ្លើងផងដែរ។ វដ្ដនៃបន្ទះប្លាកែតទាំងនេះក៏ដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការគ្រប់គ្រងសីតុណ្ហភាពសកល។ ព្រោះវាជួយស្រូបយកឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ដូចជា កាបូនឌីអុកស៊ីត។ ជាលទ្ធផលនៃការកើតឡើងវិញឥតឈប់ឈរនៃបាតសមុទ្រ។

១០ ពិភពលោកមានខែលការពារ ដែនម៉ាញេទិចរបស់ផែនដីដើរតួជាខែលប្រឆាំង​នឹងភាគល្អិតថាមពលខ្ពស់ពីព្រះអាទិត្យ។ ដែនម៉ាញេទិក​លាតសន្ធឹង​ពី​ស្នូល​ផែនដី​ទៅ​កម្រិត​ដែល​វា​ជួប​នឹង​ខ្យល់ព្រះអាទិត្យ។ ទ្រព្យសម្បត្តិ​មួយ​នៃ​ដែនម៉ាញេទិករបស់ផែនដី គឺដើម្បីជួយសត្វមួយចំនួនរុករក ហើយវាជួយណែនាំ​មនុស្សផងដែរនៅពេលយើងប្រើត្រីវិស័យ៕

ប្រែសម្រួល៖ សាង ស្រីល័ក្ខ

ចុចអាន៖ក្រោយសូរ្យគ្រាសកូនកាត់កន្លងផុត ពិភពលោកនឹងជួបចន្ទ្រគ្រាស Penumbral វិញម្តង

Helistar Cambodia - Helicopter Charter Services
Sokimex Investment Group

ចុច Like Facebook កម្ពុជាថ្មី

ព័ត៌មានជាតិ២០ នាទី មុន

លោក ហេង សួរ ដឹកនាំ​កិច្ចប្រជុំ​អន្តរក្រសួង​ស្តីពី​វិធាន​ការរួម​ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​អគ្គិភ័យ​ក្នុង​វិស័យ​កម្ម​មន្ត​សាល និង​ឧស្សាហកម្ម​ទេសចរណ៍

ចរាចរណ៍៣៥ នាទី មុន

ឆ្នាំ២០២៣ ខេត្តកំពង់ចាម មានអ្នកស្លាប់ព្រោះគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ជាង១រយនាក់ និងរបួសជាង២រយនាក់

ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៣ ម៉ោង មុន

ជប៉ុន កាត់ទោសប្រហារជីវិតបុរសម្នាក់ ក្នុងករណីដុតស្ទូឌីយូគំនូរជីវចល KyoAni សម្លាប់មនុស្សជាង ៣០នាក់

ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៤ ម៉ោង មុន

សិង្ហបុរី និងចិន ចុះហេត្ថលេខាព្រមព្រៀង ទៅលើការចូលប្រទេសគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយមិនមានទិដ្ឋាការរយៈពេល ៣០ ថ្ងៃ

សេចក្ដីជូនដំណឹង៥ ម៉ោង មុន

វឌ្ឍនៈ ប្រ៊ូ​វើ​រី ដាក់​សម្ពោធ​ម៉ាក​សញ្ញា​គ្រុឌ​ថ្មី គឺ​ស្រា​បៀរ គ្រុឌ ឡៃ ផលិត​ពី​បច្ចេកវិទ្យា​ថ្មី​ចុងក្រោយ រក្សា​នូវ​រសជាតិ​ដើម ស្រាល​ស្រទន់ និង​ស្រស់​បំផុត

ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៥ ថ្ងៃ មុន

ក្មេងស្រីហ្វីលីពីន-កូរ៉េ ដែលត្រូវសេដ្ឋីឌូបៃយកទៅចិញ្ចឹម ពេលនេះមានស្ថានភាពបែបណាហើយ?

ជីវិតកម្សាន្ដ៣ ថ្ងៃ មុន

លេចមុខតួឯកប្រុសក្នុងរឿង “កងដៃចាំស្នេហ៍” ស្នាងភ្នួស​ សុំឲ្យគ្រប់គ្នាអហោសិកម្ម

ចរាចរណ៍៥ ថ្ងៃ មុន

ករណី​បុករះ​ស្លាប់​៤នាក់​នៅ​ស្ពាន​អាកាស​ឫស្សី​កែវ​ មាន​ម្នាក់​ជា​និស្សិត​ពូកែ​ជំនាញ​ស្ថាបត្យកម្ម និង​នគរូបនីយវិទ្យា

ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៣ ថ្ងៃ មុន

យន្តហោះក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Jetstar មួយគ្រឿង បុកគ្នាជាមួយរថយន្តសន្តិសុខអាកាសយាដ្ឋាន

ព័ត៌មានជាតិ៥ ថ្ងៃ មុន

គម្រោង​ទឹកស្អាត​ធំបំផុត​ចាយ​ទុនជាង ១០០ លាន​​ដុល្លារ​នៅ​បាក់ខែង ​គ្រោង​​ចាប់ផ្តើម​សាងសង់​

Sokha Hotels

ព័ត៌មានពេញនិយម