លោក ហង់ជួន ណារ៉ុន លើកទឹកចិត្តកូនខ្មែរសិក្សាស្រាវជ្រាវ “នីតិអន្តរជាតិសមុទ្រ” ឱ្យបានច្រើន

សៀវភៅ “នីតិអន្តរជាតិសមុទ្រ” ត្រូវបានបកប្រែ និងបោះពុម្ព ចែកជូនដល់តំណាង គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា សាស្ត្រាចារ្យ និស្សិត និងសិក្សាអ្នកស្រាវជ្រាវនាពេលនេះ ក្នុងគោលដៅដើម្បីចែករំលែកចំណេះដឹងសម្រាប់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកនីតិអន្តរជាតិឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងបម្រើដល់ផលប្រយោជន៍សង្គមជាតិ។ សៀវភៅជាច្រើនក្បាល ត្រូវបានចែកជូនតំណាងគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា អ្នកសិក្សា ក្រោមអធិបតីភាព លោកឧបនាយកដ្ឋមន្រ្តី ហង់ជួន ណារ៉ុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា នាថ្ងៃទី០៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៥ ដែលរៀបចំទីតាំងនៅ នៅសាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រង។

មានប្រសាសន៍នាឱកាសនេះ លោក ហង់ជួន ណារ៉ុន បានរំឭកឡើងវិញ ពីមូលហេតុដែលជំរុញឱ្យសរសេរសៀវភៅនេះឡើង គឺការចង់បន្តពង្រឹងនិងពង្រីកចំណេះដឹងខាងផ្នែកនីតិអន្តរជាតិ ហើយការជ្រើសរើសយកនីតិអន្តរជាតិសមុទ្រនេះ គឺដោយមើលឃើញពីសារៈសំខាន់នៃការយល់ដឹងឱ្យបានច្បាស់ពីនីតិសមុទ្រ ខណៈមិនសូវមានឯកសារ ឬការសិក្សាស្រាវជ្រាវស៊ីជម្រៅលើប្រធានបទនេះពីមុនមកឡើយ។

ជាថ្មីម្តងទៀត លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី លើកទឹកចិត្តឱ្យ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវទាំងអស់ បន្តស្វែងយល់ដោយខ្លួនឯងបន្ថែមទៀតនូវខ្លឹមសារលម្អិត និងការពន្យល់យ៉ាងក្បោះក្បាយដែលមានកត់ត្រានៅក្នុងសៀវភៅ “នីតិអន្តរជាតិសមុទ្រ” ដោយសង្ឃឹមថាអ្នកសិក្សា នឹងទទួលបានចំណេះដឹងជាច្រើនពីសៀវភៅមួយក្បាលនេះ និងសូមបន្តចែករំលែកចំណេះដឹង និងរៀនសូត្រពេញមួយជីវិត ជាពិសេសត្រូវយកចំណេះដឹងមកប្រើប្រាស់ដើម្បីបម្រើដល់ផលប្រយោជន៍សង្គមជាតិ។

នៅក្នុងស្នាដៃនេះ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហង់ជួន ណារ៉ុន បានប្រើប្រាស់មេរៀនចំនួន៣១ ដើម្បីសិក្សាវិភាគ និងឆ្លុះបញ្ចាំងទិដ្ឋភាពជាច្រើនតាំងពីសាវតារ ការអនុវត្ត និងលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗ ដែលជួយឱ្យអ្នកអានទូទៅយល់ដឹងច្បាប់សមុទ្របានកាន់តែទូលំទូលាយ និងឈានទៅសិក្សាស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀត។

ការជំរុញឱ្យសិក្សាពីនីតិអន្តរជាតិសមុទ្រនេះ ក៏ស្របពេលដែលកម្ពុជា-ថៃ កំពុងបន្តដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ករណីដែនសមុទ្រត្រួតស៊ីគ្នា នៅ​ឈូង​សមុទ្រ​របស់​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ ។

នីតិអន្តរជាតិសមុទ្រ គឺជាមែកធាងដ៏មានវ័យចំណាស់ជាងគេ ក្នុងចំណោមមែកធាងដទៃទៀតនៃនីតិអន្តរជាតិ។ មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃនីតិពាណិជ្ជកម្មសមុទ្របុរាណមាន ទំនាក់ទំនងជាមួយក្រមសមុទ្ររ៉ូឌាដែលកើតមានតាំងពីសតវត្សរ៍ទី៨មកម៉្លេះ។ ឫសគល់ នៃនីតិសមុទ្រ មានអត្ថិភាពចាប់ពីសតវត្សរ៍ទី១៧ តាមរយៈសៀវភៅរបស់បញ្ញវន្តជនជាតិហូឡង់ម្នាក់ឈ្មោះ ហ៊ូហ្គោ ក្រូទៀស ក្រោមចំណងជើងថា «សេរីភាពសមុទ្រ»។ គោលគំនិតសេរីភាពសមុទ្រ បានក្លាយជា គោលការណ៍គន្លឹះនៃនីតិសមុទ្រ។ វិធានមូលដ្ឋាននៃនីតិសមុទ្របានវិវត្តយ៉ាងខ្លាំងចាប់ពីឆ្នាំ១៩៣០ មក ពោលគឺចាប់ ពីពេលដែលអង្គការសម្ព័ន្ធប្រជាជាតិបានចាប់ផ្តើមធ្វើក្រមនីយកម្មទាក់ទងនឹងនីតិសមុទ្រ។

ប្រទេសជាច្រើននៅលើពិភពលោកនេះ រួមនិងអង្គការសហប្រជាជាតិបានខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាង យកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានភាពងាយស្រួលគ្រប់គ្រងសមុទ្រនៅលើពិភពលោក ។ ដើម្បីផ្តល់ភាពងាយស្រួលការគ្រប់គ្រងសមុទ្រអង្គការសហប្រជាជាតិបានបង្កើតអនុសញ្ញាមួយ ហៅថា អនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីនីតិសមុទ្រ ដែលអនុសញ្ញានេះត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ។

អនុសញ្ញា(នីតិសមុទ្រ)នេះគ្រប់ដណ្តប់លើការកំណត់ព្រំដែន, នាវាចរណ៍, យុត្តាធិការ, ធនធានសមុទ្រ, បរិស្ថាន, ការស្រាវជ្រាវ និងទិដ្ឋភាពផ្សេងៗទៀតនៃការគ្រប់គ្រងសមុទ្រ។ អនុសញ្ញានីតិសមុទ្រនេះ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា ឧបករណ៍ច្បាប់សំខាន់បំផុតនៃសតវត្សរន៍ទី ២០៕