​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន៖ និន្នាការកើនឡើង ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច​ ក្រោមហេតុផល​ប្រជាធិបតេយ្យ ជា​លេស​លូកដៃជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរដ្ឋដទៃ

​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ​ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានប្រសាសន៍លើកឡើងពីការ ព្រួយបារម្ភអំពី​និន្នាការកើនឡើង​នៃការប្រើប្រាស់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម ក្រោមហេតុផលលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និង​សិទ្ធិមនុស្ស ដែលសម្ដេចអះអាងថា គឺជាលេសសម្រាប់ប្រទេសមហាអំណាចមួយចំនួនលូកដៃចូល​ជ្រៀត​ជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋអធិបតេយ្យមួយចំនួន​ដែលទន់ខ្សោយ។

​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលអន្តរគណបក្ស ក្រោមប្រធានបទ «តួនាទីគណបក្សនយោបាយរុស្ស៊ី និងបណ្ដាប្រទេសអាស៊ានក្នុងការបង្កើតសណ្ដាប់​ធ្នាប់ពិភព​លោកថ្មី​ប្រកបដោយយុត្តិធម៌ តាមប្រព័ន្ធអនឡាញ» នៅរសៀលថ្ងៃទី ២៣ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤។​

​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ​មានប្រសាសន៍ថា ពិភពលោកបានឈានដល់របត់ផុយស្រួយ ​មិនធ្លាប់មាននាប៉ុន្មានទស្សវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ​ដែលមានការផ្ទុះឡើងវិញនូវជម្លោះប្រដាប់អាវុធ និងអស្ថិរភាពនៅតាមតំបន់មួយចំនួន បង្កជាវិនាសកម្ម និងការបាត់បង់ជីវិត​ជនស្លូតត្រង់ជាច្រើន។

​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា ការកើនឡើងនៃការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ​រវាង​ប្រទេសមហាអំណាច បាន​បង្កការព្រួយបារម្ភ ដល់ប្រទេស​ជាច្រើន​នៅក្នុងពិភពលោក​ ដែលសុទ្ធតែមិនចង់ឃើញការប្រកួតប្រជែងមួយនេះ ដែល​នាំ​ទៅដល់ល្បែង​ផលបូក​ស្មើសូន្យនោះឡើយ។

សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបន្តថា ការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ បាននាំឱ្យមានឯក​តោភាគីនិយម និងជាតិនិយម តាមរយៈការដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រការកាត់ផ្ដាច់ពីគ្នា ជាជាង​ការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដែលបានធ្វើឱ្យរង្គោះរង្គើទៅដល់គុណតម្លៃនានា នៃសណ្ដាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិ ដែលមានធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិជាស្នូល។

​សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា ការប្រកាន់យកនូវយុទ្ធសាស្ត្រ បានបង្កឱ្យមានការធ្លាក់ចុះ​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ​ទៅលើការ​ជឿទុកចិត្តជាយុទ្ធសាស្ត្រ​រវាងប្រទេសមហាអំណាច ដែលជាកត្តា ធ្វើឱ្យរាំង​ស្ទះទៅដល់​ការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមសកល ដែលជាប្រយោជន៍ និងកង្វល់រួមដូចជាការរីករាលដាលនៃជំងឺឆ្លង ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងបញ្ហាសន្តិសុខ មិនប្រពៃណីជាច្រើន។

សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបន្តថា អាស៊ានបានក្លាយទៅជាទីលាន​ប្រកួតប្រជែងដ៍ក្ដៅគកុក​រវាងមហាអំណាច ដោយវេទិកា ដឹកនាំដោយអាស៊ានត្រូវបានយកទៅប្រើប្រាស់​ដោយរបៀប​វារៈរៀងៗ​ខ្លួន ដែលពេលខ្លះ មិនត្រឹមតែមិននបានរួមចំណែកទៅដល់ការសម្រេច​បាននូវអាទិភាព​អាស៊ាន​ថែមទាំងធ្វើឱ្យបញ្ហាតំបន់មួយចំនួនកាន់តែលំបាក និងស្មុគស្មាញ។

សម្ដេចបញ្ជាក់ជាថ្មីថា៖ «យើងមិនចង់ជ្រើសរើសរវាងភាគីណាមួយឡើយ ដោយចាត់ទុកភាគីទាំងអស់ជាដៃគូមិនអាចខ្វះបាន​សម្រាប់ការលើកកម្ពស់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍតំបន់ ដោយការប្រកាន់ភ្ជាប់នូវមជ្ឈភាពអាស៊ាន និងបម្រើប្រយោជន៍ឱ្យយើងទាំងអស់គ្នា រួមទាំងដៃគូ របស់អាស៊ានផងដែរ»។

សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានរម្លឹកថា ប្រវត្តិសាស្ត្របានបង្រៀនយើងច្រើនលើកច្រើនសារ​ហើយថា ការជ្រៀតជ្រែក ហើយអាក្រក់ជាងនេះ ​ការប្រើប្រាស់មធ្យោបាយយោធា ដើម្បីបង្ខំ​ឱ្យទទួលយកប្រព័ន្ធ អភិបាលកិច្ចណាមួយនោះ ​មិនមែនជាដំណោះស្រាយល្អនោះទេ កម្ពុជាធ្លាប់រងគ្រោះនូវសោកនាដកម្មនេះរួចហើយ។ ទង្វើទាំងអស់នេះ គឺផ្ទុយទៅនឹងអ្វីដែលប្រទេសមួយចំនួន តែងតែទាមទារឱ្យប្រកាន់ភ្ជាប់នូវសណ្ដាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិផ្អែកលើច្បាប់។

ព្រោះថា ទង្វើទាំងអស់នេះ គឺជាការបំពាន ដែលជាគោលការណ៍គ្រឹះ នៃធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ គឺអធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់ប្រជាជាតិនានាទោះធំ ឬតូចក្ដី។

សម្ដេចបញ្ចាក់ថា កម្ពុជាប្ដេជ្ញាបន្តពង្រឹងបន្ថែមទៀត នូវទំនាក់ទំនងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ អាស៊ាន-រុស្ស៊ី ជាពិសេសអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញ និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព​នូវផែនការសកម្មភាពគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដើម្បីអនុវត្តភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រអាស៊ាន-រុស្ស៊ី ២០២១-២០២៥៕