ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ

តើលោក Duterte អាចជាប់គុកដែរអត់ ក្រោយការកាត់ក្ដីរបស់ ICC?

បានផុស

៤ ខែ មុន

នៅ

ថ្ងៃសុក្រ ១៤ មីនា ២០២៥

ដោយ

Chheang

អតីតប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក Rodrigo Duterte គ្រោងនឹងបង្ហាញខ្លួនជាលើកដំបូងនៅតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ (ICC) ក្នុងទីក្រុងឡាអេ នៅថ្ងៃសុក្រទី១៤ខែមីនានេះ ជាកន្លែងដែលគាត់ប្រឈមមុខនឹងការចោទប្រកាន់ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិជុំវិញសង្គ្រាមដ៏ចម្រូងចម្រាសរបស់គាត់ស្តីពីគ្រឿងញៀន។ បើត្រូវបានកាត់ទោស លោក Duterte អាចប្រឈមមុខនឹងការជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេលវែង ប៉ុន្តែថាតើគាត់នឹងជាប់ឃុំខ្លួនក្នុងពេលវេលាពិតប្រាកដណាមួយ នៅតែជារឿងមិនប្រាកដប្រជា។

លោក Rodrigo Duterte (រូបថត៖ thepost.net)

សូមចុច Subscribe Channel Telegram កម្ពុជាថ្មី ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗទាន់ចិត្ត

ការចោទប្រកាន់របស់ ICC និងការកាត់ទោសដែលអាចកើតមាន

ICC មានសិទ្ធិអំណាចក្នុងការកាត់ទោសបុគ្គលចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ និងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍។ ក្នុងករណីរកឃើញថាមានកំហុស លោក Duterte អាចប្រឈមមុខនឹងការជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ក្រោមមាត្រា៧៧ នៃលក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូម ដែលគ្រប់គ្រងនីតិវិធីកាត់ទោសរបស់ ICC។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការអនុវត្តនៅតែជាបញ្ហាប្រឈម។ ICC មិនមានកម្លាំងប៉ូលិសផ្ទាល់ខ្លួន ដោយពឹងផ្អែកលើរដ្ឋជាសមាជិកក្នុងការចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនបុគ្គលដែលត្រូវបានផ្តន្ទាទោស។

យោងតាមអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ ករណីរបស់លោក Duterte ស្ថិតនៅក្រោមយុត្តាធិការរបស់ ICC ដោយសារតែឧក្រិដ្ឋកម្មដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់បានកើតឡើង ខណៈដែលហ្វីលីពីននៅតែជាសមាជិកនៃលក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូម (ចាប់ពីថ្ងៃទី១ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១១ ដល់ថ្ងៃទី១៦ខែមីនាឆ្នាំ២០១៩)។ ទោះបីជាហ្វីលីពីនបានដកខ្លួនជាផ្លូវការពី ICC ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Duterte ក៏ដោយ ក៏តុលាការនៅតែរក្សាសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការកាត់ទោសឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានប្រព្រឹត្តមុនពេលការដកខ្លួនចូលជាធរមាន។

តើលោក Duterte នឹងជាប់ពន្ធនាគារទេ បើត្រូវបានកាត់ទោស?

ប្រសិនបើត្រូវបានកាត់ទោស លោក Duterte ទំនងជានឹងត្រូវកាត់ទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារក្នុងប្រទេសដែលមានកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយ ICC ដើម្បីដាក់អ្នកជាប់ឃុំ ដូចជា ប្រទេសហូឡង់ ចក្រភពអង់គ្លេស ឬន័រវែស។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ឧបសគ្គជាច្រើននៅតែមាន៖

ការប្រឈមមុខនឹងការធ្វើបត្យាប័ន៖ ICC មិនអនុវត្តច្បាប់ដោយខ្លួនឯងទេ មានន័យថា ICC ពឹងផ្អែកលើរដ្ឋជាសមាជិកក្នុងការចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនបុគ្គលដែលត្រូវបានផ្តន្ទាទោស។ ចាប់តាំងពីហ្វីលីពីនដកខ្លួនចេញពី ICC ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាត់ទោសលោក Duterte នៅតែជាភាពមិនប្រាកដប្រជាមួយ។
បណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ផ្លូវច្បាប់៖ ទោះបីជាត្រូវបានកាត់ទោសក៏ដោយ លោក Duterte នឹងមានសិទ្ធិប្តឹងឧទ្ធរណ៍ចំពោះសេចក្តីសម្រេចនេះ ដោយអាចពន្យារពេលការកាត់ទោសចុងក្រោយរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំតទៅមុខទៀត។
ការពិចារណាផ្នែកនយោបាយ និងការទូត៖ ឥទ្ធិពលរបស់លោក Duterte នៅក្នុងនយោបាយហ្វីលីពីននៅតែខ្លាំង ដោយមានអ្នកគាំទ្រជាច្រើនបានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅពីក្រោយគាត់។ សម្ពាធការទូត និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីការពារការជាប់ពន្ធនាគាររបស់គាត់ អាចត្រូវបានធ្វើឡើងនៅដំណាក់កាលផ្សេងៗនៃដំណើរការកាត់ទោស ហើយទោះបីជាគាត់ផ្ទេរទៅ ICC ក៏ដោយ កត្តានយោបាយនៅតែអាចមានឥទ្ធិពលលើលទ្ធផលនៃការកាត់ក្តីរបស់គាត់។

ប្រតិកម្មអន្តរជាតិ និងការព្រួយបារម្ភអំពីសិទ្ធិមនុស្ស

ការស៊ើបអង្កេតរបស់ ICC លើសង្រ្គាមគ្រឿងញៀនរបស់លោក Duterte ត្រូវបានគាំទ្រដោយអង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើន រួមទាំងអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ និងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស ដែលអះអាងថា យុទ្ធនាការប្រឆាំងគ្រឿងញៀនរបស់លោកបាននាំឲ្យមានការសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការរាប់ពាន់នាក់។ ផ្ទុយទៅវិញ លោក Duterte និងអ្នកគាំទ្របានប្រកែកថា ICC មិនមានយុត្តាធិការលើហ្វីលីពីន ដោយហៅករណីនេះថាមានហេតុផលនយោបាយ៕