សុខភាព
វ៉ាក់សាំងកុមារសំខាន់ណាស់! កុំដឹងតែទៅចាក់ ហើយអត់ខ្វល់ រឿងពិតមួយចំនួនត្រូវដឹង
បើនិយាយពីថ្នាំបង្ការ ឬហៅថា វ៉ាក់សាំង មនុស្សតិចណាស់ដែលមិនស្គាល់។ ទោះជាត្រូវបានចាត់ទុកថាជាថ្នាំសំខាន់សម្រាប់តតាំងនឹងរោគផ្សេងៗក៏ដោយ ប៉ុន្តែមនុស្សតិចណាស់ ដែលដឹងពីប្រភេទឥទ្ធិពល មុខងារ និងអត្ថប្រយោជន៍របស់ថ្នាំបង្ការទាំងនោះ។ ថ្នាំបង្ការ (វ៉ាក់សាំង) មាននាទីសំខាន់ណាស់ក្នុងការការពារគ្រប់គ្នាពីជំងឺកាចសាហាវមួយចំនួន ទោះបីជាមតិមហាជនខ្លះលើកឡើងថា វ៉ាក់សាំង (ការចាក់មេរោគ) ចូលខ្លួនមិនល្អក៏ដោយ។
តោះ ប្ដូរទម្លាប់ពីមនុស្សលែងខ្វល់ មកស្វែងយល់បន្ថែម ដើម្បីជាប្រយោជន៍សម្រាប់ការរស់នៅ និងជួយអ្នកដទៃទៀតជាច្រើន ក្នុងអត្ថបទនេះ។
១- អ្វីជា អិនអាយភី (NIP)?
NIP ជាកម្មវិធីជាតិផ្ដល់ថ្នាំបង្ការ ដើម្បីកំណត់ពេលក្នុងការចាក់វ៉ាក់សាំង និងអប់រំពលរដ្ឋអំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃថ្នាំបង្ការ។
២- ថ្នាំបង្ការសំខាន់ៗសម្រាប់កុមារ
កម្មវិធីជាតិផ្ដល់ថ្នាំបង្ការឥតគិតថ្លៃ ជួយការពារកុមារពីជំងឺធ្ងន់ធ្ងរច្រើនណាស់ ហើយចាក់តាមវ័យរបស់កុមារ ដូចជា របេង រលាកថ្លើមប្រភេទ B ជំងឺខាន់ស្លាក់ តេតាណូស ក្អកមាន់ កញ្ជ្រឹល និង ស្អូច ពីកំណើត។ មិនចាំបាច់ទាល់តែ NIP ទេ វ៉ាក់សាំងខ្លះ មានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ណាស់ ទោះបីជាមិនចាក់ផ្ទាល់ពីកម្មវិធីរបស់ក្រសួង សុខាភិបាលក៏មាន (នៅតាមបណ្ដាគ្លីនិកឯកជន)។
វ៉ាក់សាំងទាំងនោះមាន ដូចជា វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺរលាកសួត Pneumococcus (ភ្នឺម៉ូកូកគីស) ឬវីរុស បង្កជំងឺរាករូស Rotavirus (រូតាវីរុស) ជាដើម។ ក្រៅពីវ៉ាក់សាំង បង្កដោយរោគ ២ខាងលើ ក៏មានការណែនាំឲ្យចាក់វ៉ាក់សាំងផ្សេងទៀតដែរ ដូចជា ការពារជំងឺរលាកថ្លើម ប្រភេទ A និង អុតស្វាយ។
៣- អត្ថប្រយោជន៍
ជាទូទៅថ្នាំបង្ការជំងឺត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ ថាជាវិធីសាស្ត្របែបវិទ្យាសាស្ត្រមួយ ដែលអាចកាត់បន្ថយអត្រាឆ្លងនៃជំងឺ ឬក៏អាចលុបបំបាត់ជំងឺមួយចំនួន (ទាំងផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវកាយ) ទាំងស្រុងតែម្ដង។ បើផ្ដោតលើទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចវិញ ថ្នាំបង្ការប្រភេទនេះ អាចជួយកាត់បន្ថយចំណាយផ្សេងៗ ដូចជាថ្លៃព្យាបាល ក្រោយកើតជំងឺបានច្រើន។ សរុបទៅវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺអាចជួយការពារមនុស្សគ្រប់វ័យ គ្រប់ភេទ ពីជំងឺផ្សេងៗ។
៤- ចុះសុវត្ថិភាពកម្រិតណាដែរ?
វាមិនបានបង្កហានិភ័យខ្ពស់ជាងការបង្ការទេ ក្រោយពេលចាក់ចូលខ្លួន ទោះបីជាប្រភេទថ្នាំបង្ការជំងឺខ្លះមានសារធាតុអាលុយមីញ៉ូម និង Formaldehyde ក៏ដោយ។ ជាទូទៅមុនពេលវ៉ាក់សាំងទាំងនោះ អនុញ្ញាតឲ្យដាក់លក់នៅលើទីផ្សារបានខាងរដ្ឋបាលចំណីអាហារ និងឱសថ (FDA) របស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានពិនិត្យ និងធ្វើតេស្តយ៉ាងហ្មត់ចត់បំផុត (ចំពោះផលិតផលស្តង់ដារ) ហើយមុនទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណ ផ្ដល់សេវាវ៉ាក់សាំងការពារទាំងនោះឲ្យមហាជនគ្រប់ប្រភេទ (វ៉ាក់សាំង) ត្រូវឆ្លងកាត់ការធ្វើតេស្តសាកល្បងច្រើនឆ្នាំច្រើនលើកច្រើនសារណាស់។
សព្វថ្ងៃ ទោះវ៉ាក់សាំងទាំងនោះកំពុងប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយ ពាសពេញពិភពលោកក្ដី ក៏មជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងជំងឺឆ្លងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក (CDC) និងរដ្ឋបាលចំណីអាហារ និងឱសថអាមេរិក (FDA) នៅតែបន្តប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធរាយការណ៍ ដើម្បីតាមដានពីផលវិបាក នៃថ្នាំបង្ការ (VAERS) និងផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗ។ ក្នុងករណីរកឃើញផលប៉ះពាល់ណាមួយរដ្ឋាភិបាល និងស៊ើបអង្កេតប្រកាសជាសាធារណៈពីឥទ្ធិពលអាក្រក់ និងឈានដល់ផ្អាក ឬបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ថ្នាំ (វ៉ាក់សាំង) នោះតាមស្ថានការណ៍ជាក់ស្ដែង។
៥- តើថ្នាំបង្ការប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ?
-កម្រិតស្រាល៖ ការឈឺចាប់ឡើងកន្ទួលក្រហម ឬក៏ហើមបន្តិចបន្តួច (ចំពោះក្មេងៗ) ពិតជាអាចកើតឡើង ឬអាចបង្កឲ្យក្ដៅខ្លួនតិចតួចក៏មាន។
-កម្រិតធ្ងន់៖ អាចមានប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ (អាឡែហ្ស៊ី) ប្រកាច់ ឬអាចឈានដល់ថ្លង់ ប៉ុន្តែករណីបែបនេះកម្រកើតមានណាស់។
-ចចាមអារ៉ាម៖ មានរឿងអត់ពិតដែលនិយាយតគ្នាខ្លះថា វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺអាចបណ្ដាលឲ្យមានជំងឺ អូទីស្សឹម (Autism) ប៉ុន្តែនេះជារឿងមិនពិតទេ។ ករណីចចាមអារ៉ាមនេះកើតឡើង ដោយសារតែការស្រាវជ្រាវវែកញែកមិនដាច់ស្រេចក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៨ ដែលកាលណោះមានអ្នក ស្រាវជ្រាវខ្លះបានអះអាងថា វ៉ាក់សាំងអាចបណ្ដាលឲ្យកើតជំងឺ អូទីស្សឹម(Autism) ប៉ុន្តែក៏មាន អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រភាគច្រើនស្រាវជ្រាវជាបន្តបន្ទាប់គ្នា ស្វែងរកព័ត៌មាន មកបញ្ជាក់បន្ថែមថា តើពិតជាអាចមានករណីបែបនេះកើតឡើងមែនឬអត់? ទាក់ទងទៅនឹងវ៉ាក់សាំង MMR (Mumps,Measles,Rubella) និង សារធាតុ Thimerosal (ដែលអាចបណ្ដាលឲ្យមានជំងឺ អូទីស្សឹម)។
-លទ្ធផល៖ ដែលទទួលបានទាំងអស់ គឺសុទ្ធតែ “អវិជ្ជមាន” បញ្ជាក់ថា អំណាចរបស់វ៉ាក់សាំង ពិត ជាមិនអាចបង្កឲ្យ អូទីស្សឹម កើតឡើងបានទេ៕
អត្ថបទផ្ដល់សិទ្ធិ៖ Hello គ្រូពេទ្យ
ចុចអាន៖ ពន្យារ ឬអត់ចាក់វ៉ាក់សាំងឲ្យកូន ដឹងថាប៉ះពាល់អីខ្លះអត់?
ចុចអាន៖ វ៉ាក់សាំងមិនត្រឹមការពារ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ពីកូវីដទេ ថែមទាំងជារបាំងដល់សុក និងទារក
តម្លៃប្រេងអន្តរជាតិធ្លាក់ចុះតិចតួចប្រចាំថ្ងៃ តែកើនប្រចាំសប្ដាហ៍
ក្រសួងការងារ ប្រកាសពីតម្រូវការកម្លាំងពលកម្មក្នុងស្រុកជាង ៦ ម៉ឺនកន្លែង បម្រើវិស័យធំៗ ៣
ថ្ងៃស្អែក ឈុត ចិត្រា ប៉ះកីឡាករជប៉ុន Hirota ក្នុងការប្រកួតប្រដាល់សកល
កីឡាករ ណៃ កា កីឡាថ្មីនេះប្លែកបន្តិច ប៉ុន្តែប្ដេជ្ញាយកមេដាយជូនកម្ពុជាឲ្យបាន
មីយ៉ាន់ម៉ារងការខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរទូទាំងប្រទេស ខណៈចំនួនអ្នកស្លាប់បន្តកើនឡើង
កម្មករសំណង់ ៤៣នាក់ ជាប់ក្រោមគំនរបាក់បែកនៃអគារ ដែលរលំក្នុងគ្រោះរញ្ជួយដីនៅ បាងកក
ការដ្ឋានសំណង់អគារខ្ពស់ៗមួយចំនួនក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែតត្រូវបានផ្អាក និងជម្លៀសកម្មករចេញក្រៅ
ការខូចខាតបឋម ព្រោះគ្រោះរញ្ជួយដីដ៏ខ្លាំងក្លាដែលវាយប្រហារអាស៊ីអាគ្នេយ៍
នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ដាក់ចេញបទបញ្ជាបន្ទាន់ដើម្បីគ្រប់គ្រង់គ្រោះរញ្ជួយដី
អាស៊ីអាគ្នេយ៍ច្រើនប្រទេសជួបរញ្ជួយដី ប៉ុន្តែ ថៃនិងមីយ៉ាន់ម៉ា ធ្ងន់ជាងគេ
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ១៩ ម៉ោង agoកម្មករសំណង់ ៤៣នាក់ ជាប់ក្រោមគំនរបាក់បែកនៃអគារ ដែលរលំក្នុងគ្រោះរញ្ជួយដីនៅ បាងកក
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៤ ថ្ងៃ agoរដ្ឋបាល ត្រាំ ច្រឡំដៃ Add អ្នកកាសែតចូល Group Chat ធ្វើឲ្យបែកធ្លាយផែនការសង្គ្រាម នៅយេម៉ែន
-
សន្តិសុខសង្គម២ ថ្ងៃ agoករណីបាត់មាសជាង៣តម្លឹងនៅឃុំចំបក់ ស្រុកបាទី ហាក់គ្មានតម្រុយ ខណៈបទល្មើសចោរកម្មនៅតែកើតមានជាបន្តបន្ទាប់
-
ព័ត៌មានជាតិ១ ថ្ងៃ agoបងប្រុសរបស់សម្ដេចតេជោ គឺអ្នកឧកញ៉ាឧត្តមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន បានទទួលមរណភាព
-
ព័ត៌មានជាតិ៤ ថ្ងៃ agoសត្វមាន់ចំនួន ១០៧ ក្បាល ដុតកម្ទេចចោល ក្រោយផ្ទុះផ្ដាសាយបក្សី បណ្តាលកុមារម្នាក់ស្លាប់
-
កីឡា១ សប្តាហ៍ agoកញ្ញា សាមឿន ញ៉ែង ជួយឲ្យក្រុមបាល់ទះវិទ្យាល័យកោះញែក យកឈ្នះ ក្រុមវិទ្យាល័យ ហ៊ុនសែន មណ្ឌលគិរី
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៥ ថ្ងៃ agoពូទីន ឲ្យពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែនក្នុងទឹកដីខ្លួនកាន់កាប់ ចុះសញ្ជាតិរុស្ស៊ី ឬប្រឈមនឹងការនិរទេស
-
ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ៣ ថ្ងៃ agoតើជោគវាសនារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ «ផែថងថាន» នឹងទៅជាយ៉ាងណាក្នុងការបោះឆ្នោតដកសេចក្តីទុកចិត្តនៅថ្ងៃនេះ?