ព័ត៌មានអន្ដរជាតិ

សភាអ៊ីរ៉ង់ អនុម័តផែនការផ្អាកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយភ្នាក់ងារថាមពលបរមាណូ IAEA

បានផុស

៤៩ វិនាទី មុន

នៅ

ថ្ងៃពុធ ២៥ មិថុនា ២០២៥

ដោយ

Chheang

សារព័ត៌មាន Nournews របស់អ៊ីរ៉ង់ បានរាយការណ៍នៅថ្ងៃទី២៥ខែមិថុនានេះថា សភារបស់រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងតេហេរ៉ង់ បានអនុម័តច្បាប់មួយ ដើម្បីផ្អាកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអង្គការឃ្លាំមើលនុយក្លេអ៊ែររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលហៅថា ទីភ្នាក់ងារថាមពលបរមាណូអន្តរជាតិ (IAEA)។

សូមចុច Subscribe Channel Telegram កម្ពុជាថ្មី ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗទាន់ចិត្ត

នៅក្រោមច្បាប់ថ្មីនេះ អធិការរបស់ IAEA អាចចូលទៅកាន់ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់បាន លុះត្រាតែមានការយល់ព្រមច្បាស់លាស់ពីក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិកំពូល ហើយប្រសិនបើទីភ្នាក់ងារនេះធានាសុវត្ថិភាពនៃកន្លែងនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់។

សូមជម្រាបថា IAEA បានដើរតួនាទីដ៏សំខាន់ ក្នុងការត្រួតពិនិត្យកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់ អស់ជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ។ ក្នុងនាមជាអ្នកឃ្លាំមើលនុយក្លេអ៊ែររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ IAEA មានភារកិច្ចផ្ទៀងផ្ទាត់ថា សកម្មភាពនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់មានសន្តិភាព និងស្របតាមសន្ធិសញ្ញាមិនរីកសាយភាយនុយក្លេអ៊ែរ (NPT) ដែលអ៊ីរ៉ង់បានចុះហត្ថលេខានៅឆ្នាំ១៩៧០។

ភាពតានតឹងបានកើនឡើងនៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ២០០០ នៅពេលដែល IAEA បានរកឃើញទីតាំងនុយក្លេអ៊ែរដែលមិនបានប្រកាសនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ដែលបង្កឲ្យមានការភ័យខ្លាចជាសកលអំពីកម្មវិធីផលិតអាវុធសម្ងាត់។ ប្រការនេះបាននាំឲ្យមានការជជែកដេញដោលជាច្រើនឆ្នាំ និងឈានទៅដល់ការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ២០១៥ (JCPOA) ដែលអ៊ីរ៉ង់បានយល់ព្រមកំណត់កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន និងអនុញ្ញាតឲ្យមានការត្រួតពិនិត្យពី IAEA ជាថ្នូរនឹងការបន្ធូរបន្ថយទណ្ឌកម្ម។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការដកខ្លួនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកជាឯកតោភាគីចេញពី JCPOA នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ បូករួមទាំងការធ្លាក់ចុះបន្តិចម្តងៗនៃការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់អ៊ីរ៉ង់ បានធ្វើឲ្យមានការរារាំងយ៉ាងខ្លាំងដល់សមត្ថភាពរបស់ IAEA ក្នុងការត្រួតពិនិត្យការអនុលោមច្បាប់របស់អ៊ីរ៉ង់។ អ៊ីរ៉ង់បានចាប់ផ្តើមរឹតបន្តឹងការចូលទៅកាន់គេហទំព័រសំខាន់ៗ ដកកាមេរ៉ាឃ្លាំមើល និងពន្យារពេលចម្លើយចំពោះសំណួរអំពីសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមដែលបានរកឃើញនៅទីតាំងដែលមិនបានប្រកាស។

ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងម្តងហើយម្តងទៀត រួមទាំងដំណើរទស្សនកិច្ចកម្រិតខ្ពស់របស់អគ្គនាយក IAEA លោក Rafael Grossi ក៏កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអ៊ីរ៉់ង់លើកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកដដែល។ អ៊ីរ៉ង់ទទូចថា កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនគឺសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ស៊ីវិល ខណៈដែល IAEA ព្រមានថា ប្រសិនបើគ្មានសិទ្ធិពេញលេញទេ ខ្លួនមិនអាចធានាបាននូវពីគោលបំណងសន្តិភាពនៃសកម្មភាពនុយក្លេអ៊ែររបស់អ៊ីរ៉ង់នោះឡើយ៕