រឿងព្រឺព្រួច ទាំង ១០ យ៉ាង ពី « អ៊ូ ម៉ីនាង » អធិរាជស្ដេចស្រីតែមួយ ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ចិន

ទស្សនិកជនដែលធ្លាប់ទស្សនាខ្សែភាពយន្តបុរាណចិន ប្រាកដជាបានដឹងពីភាពយន្តខ្នាតធំ និង រឿងភាគក្នុងទូរទស្សន៍ ពី អធិរាជ​ស្តេចស្រី អ៊ូ ចឺធៀន ឬ អ៊ូម៉ីនាង ដែលគេដាក់​រហស្សនាម​ថា ជាមនុស្សស្រី​ស្អាត ឆ្លាត ពូកែ គ្មាន​មេត្តា និងពិសពុលបំផុត។

យ៉ាងណាមិញ ​នៅ​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ចិន ​អ៊ូ ម៉ីនាង ពិត​ជា​មាន​មែន ​ហើយ​នាង​ក៏​ជា​មនុស្ស​​អស្ចារ្យ​បំផុត​នៅ​សម័យ​នោះ​ ដែល​ហ៊ាន​ផ្ដួល​រំលំ​អ្នក​ដែល​ជិះជាន់ និង​បំបិទ​សិទ្ធ​សេរី​របស់​មនុស្ស​ស្រី។

កម្ពុជាថ្មី សូម​បើកកកាយ​ពី​រឿងរ៉ាវ​ព្រឺព្រួចទាំង ១០ យ៉ាង របស់អធិរាជស្តេចស្រី ដែលបាន​ចារជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ តែខុសពីសាច់រឿងក្នុងរឿងភាគមួយចំនួន ​ដែល​យើង​នឹកស្មានមិនដល់។

១ ជាមនុស្សជំនិត (លេខា) របស់អធិរាជស្តេច ថៃចុង (Taizon)

ឪពុក​របស់ អ៊ូ ចឺធៀន គឺជាមនុស្សមានទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ស្តុក​ស្ដម្ភ និងជាអ្នកចេះ​ដឹង​ម្នាក់​ ដែលជា​ហេតុ​បណ្ដាល​ឲ្យ​គាត់បាន​បណ្ដុះបណ្ដាល បង្រៀន​អក្សរសាស្ត្រ ព្រមទាំង​ចំណេះវិជ្ជា​ជាច្រើន​ដល់​នាង ហើយនៅក្នុង​សម័យនោះ​ គ្មានមនុស្សស្រី​ណាធ្វើបានដូចនាងឡើយ។ នៅពេលដែល ចឺធៀន អាយុ១៤ឆ្នាំ ដោយសារតែពេញចិត្តភាព​ឆ្លាតវៃ និង​ទេពកោសល្យ​របស់នាង ស្តេច ថៃចុង បានដាក់ងារ​ឲ្យ​នាងមានឈ្មោះថា អ៊ូ ម៉ីនាង ប្រែថា ស្រស់ស្អាត ឬមានមន្តស្នេហ៍។ បើទោះបីជានាងបានចូលរាជវាំង ធ្វើជាស្នំស្តេចយ៉ាងណា​ក៏ដោយ ដោយសារតែភាពឆ្លាតវៃ និងការចង់ចេះ ចង់ដឹង នាងបានប្រឹងប្រែង​សិក្សាមុខវិជ្ជាជាច្រើន រហូតដល់ស្តេចពេញចិត្តលើកជាលេខា និងជំនិត​របស់ទ្រង់ទៀត​ផង។ ក្រោយពីសិក្សា និងបានរៀនសូត្រតាម ស្តេច ថៃចុងអស់រយៈ​ពេល ១០ឆ្នាំ ពេលដែលនាងបាន​ឡើងគ្រងរាជ្យ នាងបានយករបៀបគ្រប់គ្រង​ប្រទេស​តាម​ស្តេច​ថៃចុង​ទៀតផង។

២ លប​លួច​មានស្នេហា នឹងបុត្រាស្តេច​ថៃចុង ដើម្បី​យកលេស​ត្រលប់មក​រាជ​វាំងវិ​ញ

នៅក្នុងឆ្នាំ ៦៤៩ អធិរាជ​ថៃចុងបានចូល​ទិវង្គត ហើយតាមច្បាប់ព្រះនគរ មិនថាស្នំ អ្នកម្នាង ឬ​ព្រះមហេសី​ស្តេច​ទេ ត្រូវតែកោរសក់បួសកាន់ទុក្ខ​ឲ្យ​អធិរាជអស់មួយជីវិត។ ដោយសារតែ មិន​ចង់រស់នៅបួសជាដូន​ជីអស់មួយជីវិត ម៉ីនាងបានឆ្លៀតឱកាស​លបលួច​ឲ្យ​ខ្សែភ្នែក និង​បញ្ចុះបញ្ចូល​ស្តេច លីជី (កៅចុង) បុត្រា​បង្កើតរបស់ស្តេច ថៃចុង ហើយបានលបលួចស្នេហាគ្នា រហូត​ដល់ អ៊ូ ម៉ីនាង មាន​ព្រះគភ៌។ ស្តេចកៅចុង មានបំណងចង់យកនាងមករាជរាំងវិញ និងបាន​លួងលោម​មហេសីរបស់ខ្លួន។ ដោយមហេសី វ៉ាង ជាមនុស្សស្រីស្មោះត្រង់ មាន​ព្រះទ័យ​មេត្តា និង​ស្រលាញ់​ស្វាមី ទាស់តែទ្រង់មិនអាចមានបុត្របាន ដូច្នេះពេលឮថា ម៉ីនាង មានផ្ទៃពោះ ព្រះមហេសី​ត្រេកអរ​ណាស់ និង​បានជួយបំប៉ន ​ថែទាំ អ៊ូ ម៉ីនាង យ៉ាងល្អ ព្រមទាំង​ឲ្យ​ឈប់កោរសក់ និងទុកសក់ឲ្យ​​វែងសិ​ន ទម្រាំដល់ពេលសមល្មមចូលរាជវាំងវិញ រួចទទួលងារជា​ស្នំឯក ។ បើទោះបីជាមានការជំទាស់ពីបណ្តាមន្ត្រីយ៉ាងណាក៏ដោយក៏ ម៉ីនាង នៅតែអាច​ឈានជើងមកកាន់​រាជវាំងម្តងទៀត ដោយមានឋានៈខ្ពស់ជាងមុនទៅទៀត។

៣ សម្លាប់កូនស្រីខ្លួនឯង​ដើម្បី​អំណាច

បន្ទាប់ពីផ្តល់កំណើតឲ្យកូនប្រុសទាំង២ គឺ លី ហុង (ឆ្នាំ ៦៥២) និង លី ជៀន (៦៥៣) ម៉ីនាង បានបង្កើតកូនស្រីម្នាក់ទៀតនៅក្នុងឆ្នាំ ៦៥៤ តែកូនស្រីនោះត្រូវបានស្លាប់យ៉ាងអាថ៌កំបាំងនៅក្នុងអង្រឹង។ ម៉ីនាង បានចោទប្រកាន់លើព្រះមហេសី និងគ្រួសាររបស់ព្រះមេហេសី វ៉ាង រួមទាំងស្នំឯក ស៊ៀវ ដែលធ្លាប់បានធ្វើបាប អ៊ូ ម៉ីនាង ថាបានរួមគំនិត និងរៀបឧបាយកលសម្លាប់កូនស្រីរបស់នាង។ ទីបំផុត ព្រះមហេសីវ៉ាង និងស្នំឯក ស៊ៀវ ត្រូវបានគេចាប់ដាក់គុក និងទទួលទោសប្រហារជីវិតដ៏សាហាវឃោរឃៅបំផុត ដោយកាត់ដៃកាត់ជើង ហើយយកត្រាំស្រារហូតដល់ស្លាប់។ បើទោះបីជា ការស្លាប់របស់កូននាង នៅមិនទាន់មានអ្នកណាហ៊ានសន្និដ្ឋានបានច្បាស់ថា ដោយសារតែមូលហេតុអ្វីក៏ដោយ តែមនុស្សជាច្រើនបានដាក់ការសង្ស័យ និងជឿជាក់ថា នេះជាល្បិចកលរបស់ ម៉ីនាង កម្ចាត់មហេសី និងស្នំឯក ដែលទើសមុខចេញដើម្បីដណ្តើមអំណាច។ មិនខុសពីអ្វីដែល ម៉ីនាងចង់បាន ក្រោយពីមហេសីវ៉ាងស្លាប់ នាងបានឡើងឋានៈជាព្រះមហេសីយ៉ាងពេញសិទ្ធ។

៤ សម្លាប់អ្នកដែលប្រឆាំង និងរារាំងផ្លូវនាង

តាំងពីបានឡើងឋានៈជាព្រះមហេសី អ៊ូ ម៉ីនាង លែងជាស្ត្រីទន់ភ្លន់ទៀតហើយ តែនាងបានក្លាយជាមនុស្សស្រីដែលតឹងរ៉ឹង ចិត្តដាច់ និងកាចសាហាវឃោរឃៅបំផុត សូម្បីតែស្តេច កៅចុង ក៏ខ្លាចញញើតនាងដែរ។ អ៊ូ ម៉ីនាង បានចាប់ផ្តើមធ្វើការបោសម្អាត និងកម្ចាត់ជន ឬមន្ត្រីណាដែលប្រឆាំង រារាំងផ្លូវរបស់នាង។ ជាពិសេសនាងក៏បានទិញទឹកចិត្ត និងមានអ្នកស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ជាច្រើននាក់ផងដែរ ដើម្បីបម្រើការងារ និងអំណាចរបស់នាង។ នៅក្នុងពេលដែលអំណាចរបស់នាងកាន់តែរីកធំឡើងៗពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ស្តេចកៅចុងបានចាប់ផ្តើមភ័យខ្លួន និងខ្លាចអ៊ូម៉ីនាងដណ្តើមអំណាចទាំងអស់ ក៏បានរិះរកវិធីជាមួយនឹងមន្ត្រីដែលស្មោះត្រង់ពីរូបគឺ Zhongshu Sheng និង Shangguan Yi ដើម្បីជួយទ្រង់ ប៉ុន្តែអ៊ូ ម៉ីនាងដឹងទាន់ ក៏បានសម្លាប់មន្ត្រីទាំងនោះចោលអស់។

៥ ទម្លាក់បុត្រខ្លួនឯងចេញពីស្តេចផែនដី

ក្រោយពីស្តេចកៅចុងចូលទិវង្គតនៅក្នុងឆ្នាំ ៦៨៣ អ៊ូ ម៉ីនាង បានប្រគល់រាជ្យសម្បត្តិឲ្យបុត្រាច្បងគឺ លីហុង ដែលមាននាមជាអធិរាជ Zhongzong ។ តែអធិរាជរូបនេះ បានស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ប្រពន្ធខ្លួនគឺ មហេសី វ៉ៃ ដែលបានចាប់ផ្តើមប្រើសិទ្ធអំណាច បង្កើតបក្សពួក និងសាច់ញាតិបងប្អូនខ្លួន ។ ព្រោះតែភាពអំនួត និងការចង់ដណ្តើមអំណាចរបស់មហេសីវ៉ៃ អ៊ូ ម៉ីនាង​ ក៏បានទម្លាក់ឋានៈអធិរាជ Zhongzong និងនិរទេសចេញពីរាជវាំង។ បន្ទាប់មកក៏លើកបុត្រាបន្ទាប់ព្រះនាម Li Dan ហៅអធិរាជ Ruizong ឡើងគ្រងរាជបន្ត តែមិនបានប៉ុន្មាន នាងក៏បានបង្ខំកូនខ្លួនឯងចុះចេញពីរាជសម្បត្តិនៅក្នុងឆ្នាំ ៦៩០។ រួចនាងក៏ឡើងគ្រងរាជ្យដោយខ្លួនឯងតែម្តង ដោយដាក់ឈ្មោះខ្លួនឯងថា សឺធៀន ( Zetian) មានន័យថា ម្ចាស់ច្បាប់នៅក្រោមមេឃ។

៦ តាំងខ្លួនជាព្រះ

ការធ្វើជាអធិរាជនៃរាជវង្ស ចូវ (Zhou) មិនទាន់ស្កប់ចិត្ត អ៊ូ ម៉ីនាងនោះឡើយ នាងបានដាក់បញ្ជា ឲ្យគេសាងសង់រូបសំណាក់ព្រះពុទ្ធ Maitreya ដែលមានរូបរាង មុខមាត់ដូចជានាង និងតាំង​នាម​ខ្លួនឯង​ដូចជា​ព្រះជាម្ចាស់ ដើម្បី​ឲ្យ​ប្រជានុរាស្ត្រ​ទូទាំង​នគរ​គោរព​នាង ដូចជា​ព្រះ​រស់។

៧ មានជំនឿឆ្វេងនិយម

ម៉ីនាង នៅ​តែបន្តដាក់ទោស និង​ចាប់​មន្ត្រី​ជាច្រើនដាក់គុក​ ដោយសារតែនាង​ខ្លាចមានគេ​ដណ្តើម​អំណាច​របស់ខ្លួន ជាពិសេស នាងមិនជឿជំនឿដែលដាក់ទោស ឬប្រឆាំង​នឹង​នាង​នោះ​ឡើយ។ មាន​មន្ត្រី​ម្នាក់​បាននិយាយប្រាប់នាងថា នាង​មិន​សក្ដិសម​នឹងគ្រប់គ្រង​ប្រទេស​ជាតិ​នោះ​ឡើយ បានជា​ទេវតា​ដាក់​ទោសមានគ្រោះ​រញ្ជួយ​ដីកើតឡើង តែនាងមិនស្តាប់នោះទេ នាង​គិតថា​ជា​ប្រផ្នូល​ល្អ​ទៅវិញ។ ដោយយល់ថា​មន្ត្រី​នោះប្រឆាំងនឹងនាង នាងបានដាក់​ទោស​មន្ត្រីនោះ​យ៉ាង​ឃោរឃៅ​ ឬអ្នកខ្លះ​បាន​សម្លាប់​បំបិទ​មាត់​ថែម​ទៀត​ផង។

៨ មានស្នំប្រុសៗបម្រើតណ្ហា

បើទោះបីជាមាន​វ័យ​ចំណាស់​យ៉ាងណាក៏​ដោយ តែ ម៉ីនាង​ជា​មនុស្សស្រី​ដែល​មាន​តណ្ហា​ក្រាស់​ រហូតកោះ​ហៅ​ប្រុសៗ​ក្មេងៗ​មករួមដំណេក ជា​ពិសេស​គឺ​ព្រះសង្ឃក្លែងក្លាយ​ឈ្មោះ Huaiyi ។ ក្រោយមក នាងក៏មានស្នេហា​ជាមួយ​នឹង​បណ្តា​ប្រុសៗ​ជាច្រើន រហូតដល់​ខូចឈ្មោះ ធ្លាក់​ចុះ​អំណាច និង​បាត់បង់​ទំនួលខុសត្រូវ​ ក្នុង​ការគ្រប់គ្រងប្រទេសជាតិ ដោយការ​សប្បាយ​ភ្លើតភ្លើន​ភ្លេចខ្លួន។ ក្រោយពី​អំណាច​ធ្លាក់ចុះ បណ្តា​មន្ត្រី​របស់​នាង​ ចាប់ផ្តើមទម្លាក់នាងពីរាជសម្បត្តិនៅក្នុងឆ្នាំ ៧០៥ និងបានសម្លាប់​បណ្ដា​ស្នំ​ប្រុសៗ​របស់​នាង​ចោល​អស់។ បុត្រា​របស់​នាង​គឺ​ស្តេច Zhongzong បាន​គ្រង​រាជ​សម្បត្តិ​ម្តង​ទៀត ហើយ​រាជវង្សចូវ​របស់ អ៊ូ ម៉ីនាង ផ្ដើម​ត្រឹម​នាង ហើយ​បញ្ចប់​ក៏​ត្រឹម​នាង​តែ​ម្នាក់​ប៉ុណ្ណោះ។ អ៊ូ ម៉ីនាង បាន​ចូល​និវត្តន៍ និងប្រើ​ជីវិត​រស់​នៅ​ធម្មតា រហូត​ដល់​ស្លាប់​បាត់បង់​ជីវិត​នៅក្នុងអាយុ ៨០ ឬ ៨១ ឆ្នាំ។

៩ ទទួល​បាន​ការ​គោរព​ស្រលាញ់​ពី​ស្ត្រី និង​មនុស្ស​ទូទៅ

ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អ៊ូ ម៉ីនាង ប្រជារាស្ត្រ​រស់នៅ​បាន​យ៉ាងសុខសាន្តណាស់ ដោយ អ៊ូ ម៉ីនាង​បាន​កសាង​កន្លែង​សំខាន់ៗដូចជា​ប្រព័ន្ធ​ធារាស្រ្ត ជួយ​ប្រជាជន​គ្មាន​ទីពឹង បន្ថយ​ពន្ធ​ដល់​កសិករ និង​ជនក្រីក្រ​ផងដែរ។ អ្វី​ដែល​សំខាន់​នៅ​ក្នុង​រាជកាល​របស់អ៊ូ ម៉ីនាង ស្ត្រី​ទទួល​បាន​ការសិក្សា និងអប់រំ ថែមទាំងអាច​មាន​សិទ្ធ​ស្មើ​បុរស អាច​ធ្វើ​ការងារ​រាជការ ធ្វើ​នយោបាយ ជា​អ្នកដឹកនាំ អ្នកនិពន្ធ និង​តំណែង​សំខាន់ៗ​បាន​ទៀត​ផង។ ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​នាង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជារាស្ត្រ​រស់នៅ​សម្បូរសប្បាយ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យ​នាងជាអធិរាជស្រី ដែលមានរាស្រ្ត​សាមញ្ញ​គោរពស្រលាញ់ ជាងអធិរាជណាៗទាំងអស់។

១០ ផ្ទាំងថ្មរូបសំណាក់នាងទទេស្អាត

ទោះជា អ៊ូ ម៉ីនាង គឺ​ជា​អធិរាជស្រីដែលធ្វើ​ឲ្យ​ប្រទេសជាតិសម្បូរសប្បាយ និងរីកចម្រើន​យ៉ាងណា​ក៏ដោយ តែ​ពួកមន្ត្រី និងមនុស្សមួយចំនួន មិនដែលចាត់ទុកនាងជាអធិរាជឡើយ គឺ​ត្រឹម​តែ​ជា​ស្រីស្នំរបស់អធិរាជ ប៉ុណ្ណោះ (Dowager empress) ។ បន្ទាប់​ពី​នាង​បានស្លាប់ ចេតិយ​របស់​នាង ត្រូវ​បាន​គេ​ទុក​ទទេ​ស្អាត​ ដោយ​មិនមានចារជា​អក្សរ​អ្វី​ឡើយ ដោយ​គេ​យល់​ថា ​នាង​មាន​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​មិន​ស្អាតស្អំ​នៅ​ពេល​ដែល​នៅ​រស់៕

ប្រែសម្រួល៖ សាង ស្រីល័ក្ខ

ប្រភព៖asianstudies

ចុចអាន៖តើ ប៉ាវចិន ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រពិត មានមុខមាត់ខ្មៅ និងចំណិតលោកខែលើថ្ងាស ដូចភាពយន្តសម្ដែងបច្ចុប្បន្ន ?

ចុចអាន៖អរិយធម៌ ចិន ៥ សម័យកាល ធ្លាប់ល្បីល្បាញ និង រុងរឿងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ

ចុចអាន៖រឿងសោកសង្រេងពីក្រោយបំណែកឆ្អឹង ប៉ាវចិន រាយប៉ាយពេញប្រទេស ដោយសារតែគេឈ្លានពានផ្នូរ